BBC Amharic : ትናንት ማክሰኞ፣ በምዕራብ ኦሮሚያ ቄለም ወለጋ ዞን ደምቢ ዶሎ ከተማ አማኑኤል ወንድሙ የተባለ ወጣት በአደባባይ በመንግሥት ኃይል መገደሉን ነዋሪዎች ተናገሩ።
$bp("Brid_506330_2", {"id":"12272", ,"stats":{"wps":1}, "video": {src: "https://mereja.com/amharic/v2/wp-content/uploads/2021/05/dembidolo.mp4", name: "“ወጣቱ በአደባባይ ሲገደል በአይናችን አይተናል” – የደምቢ ዶሎ ነዋሪ", image:"https://mereja.com/amharic/v2/wp-content/uploads/2021/05/young-man-killed-in-dembidolo.jpg"}, "width":"550","height":"309"});
የአካባቢ የመንግሥት ባለስልጣናትም የወጣቱን መገደል አረጋግጠው፤ ወጣቱ ለሕዝብ እንዲታይ ተደረገ እንጂ በአደባባይ አልተገደለም ሲሉ አስተባብለዋል።
የአካባቢው የመንግሥት ባለሥልጣናት ወጣት አማኑዔል ‘የአባ ቶርቤ’ ቡድን አባል በመሆኑ ‘እርምጃ ተወስዶበታል’ በማለት ማብራሪያ ሰጥተዋል።
የደምቢ ዶሎ ከተማ ኮሚዩኒኬሽን ጽ/ቤት በበኩሉ ሰዎችን ሲገድል በነበረው እና ‘የአባ ቶርቤ’ ቡድን አባል በሆነው ግለሰብ ላይ እርምጃ ተወሰደ ሲል በፌስቡክ ገጹ ላይ ጽፏል።
የከተማው ጽ/ቤት በፌስቡክ ገጹ ላይም ወጣቱ ከመገደሉ በፊት የሚያሳይ ተንቀሳቃሽ ምስል አትሟል።
በአካባቢው በቅርቡ በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አሸባሪ ተብሎ የተፈረጀው የ”ሸኔ” ቡድን እንደሚንቀሳቀስ ይነገራል።
በምዕራብ ኦሮሚያ በተለያዩ አካባቢዎች ቡድኑ ሰላማዊ ዜጎች ላይ ጥቃት በማድረስ በተደጋጋሚ ይወነጀላል።
በዚህ ቪዲዮ ላይ ምን ይታያል?
በዚህ የፌስቡክ ገጽ ላይ ወጣቱ ከመገደሉ በፊት ለቀረቡለት ጥያቄዎች ምላሽ ሲሰጥ ይታያል። ቪዲዮን እየቀረጸ የሚገኘው ሰው የወጣቱን ስም እና የትውልድ ስፍራውን ይጠይቀዋል።
እጁ ወደ ኋላ የታሰረው ወጣት አንገቱ ላይ ሽጉጥ ተንጠልጥሎ ይታያል። በወጣቱ እግር ላይ እና በዙሪያው ደም የሚታይ ሲሆን ልብሱም በጭቃ ተለውሷል።
አደባባይ ፊትለፊት የቆመው ወጣት ስሙ አማኑኤል ወንድሙ ከበደ እንደሚባል እና ትውልዱ ደምቢ ዶሎ ከተማ 07 ተብሎ በሚጠራ ስፍራ እንደሆነ ይናገራል።
Statement by Secretary Antony J. Blinken on the Continuing Atrocities and Denial of Humanitarian Access in Ethiopia’s Tigray Region
በትግራይ ክልል አንዳንድ ክፍሎች ሰብዓዊ አገልግሎትን እንዳያገኙ የሚያግዱ የተረጋገጡ ወታደራዊ ኃይሎች ቁጥር እየጨመረ መምጣቱ አሜሪካ በጣም አሳስባለች ፡፡ ይህ ተቀባይነት የሌለው ባህሪ በክልሉ የሚገኙ 5.2 ሚሊዮን ሰዎችን በአፋጣኝ የሰብአዊ ዕርዳታ ፈላጊዎች ለከፋ አደጋ ተጋላጭ ያደርጋቸዋል ፡፡
የኤርትራ እና የኢትዮጵያ መንግስታት በትግራይ ያሉ ሃይሎቻቸው እንዲቆሙና ይህን አፀያፊ ተግባር እንዲያቆሙ አሜሪካ በማያሻማ ሁኔታ ጥሪዋን ታቀርባለች ፡፡
በተጨማሪም ሁሉም ወገኖች በዓለም አቀፍ የሰብዓዊ ሕግ መሠረት ለሲቪሎች ጥበቃ አስፈላጊ የሆኑትን ጨምሮ ግዴታዎችን እንዲያከብሩ እና ሁሉንም ጥቃቶች ወዲያውኑ እንዲያቆሙ እና እፎይታ እንዲሰቃዩ ለደረሰባቸው እና ለእርዳታ በጣም ፈላጊ እንዲሆኑ በድጋሚ እንጠይቃለን የኢትዮጵያ መንግስት በዚህ ረገድ ሊመራ እና ሰብአዊ ተዋንያንን ወደ ሁሉም የትግራይ ክልል አካባቢዎች በፍጥነት እና ያለመገደብ ተደራሽነትን በፍጥነት ማመቻቸት አለበት ፡፡
በጾታ ላይ የተመሰረቱ ጥቃቶችን እና ሌሎች የሰብአዊ መብት ጥሰቶችን እና ጭካኔዎችን ጨምሮ በትግራይ ውስጥ የታጠቁ ኃይሎች በሰላማዊ ዜጎች ላይ የኃይል እርምጃ መውሰዳቸውን የሚያምኑ ብዙ ተዓማኒ ሪፖርቶች አሉ ፡፡
የኤርትራ መከላከያ ሰራዊት እና የአማራ ክልል ኃይሎች አካሄድ በተለይ የጎላ ነበር ፡፡
የኤርትራ ኃይሎች በትግራይ መቀጠላቸው የኢትዮጵያን መረጋጋት እና ብሄራዊ አንድነት የበለጠ ያደናቅፋል። የኤርትራ መንግስት ኃይሎቹን ከትግራይ እንዲያነሳ በድጋሚ እንጠይቃለን ፡፡
የኤርትራም ሆነ የኢትዮ authoritiesያ ባለሥልጣናት እንዲህ ዓይነቱን መውጣት በተደጋጋሚ ቃል ቢገቡም ወደ አተገባበር ግን ምንም እንቅስቃሴ 
እንደ “UDHR“(1948) ክፍል 3 አንቀፅ 21 ድንጋጌ መሠረት የመንግሥት ሥልጣን መሰረቱ የሕዝቡ ፈቃድ ይሆናል፤ይህ ፈቃድም በየተወሰነ ጊዜ በሚደረግ እውነተኛ ምርጫ አማካኝነት የሚካሄድ ሲሆን ምርጫም በምስጢራዊ የድምጽ አሰጣጥ ወይም መሰል ነፃ ሂደት ሁሉን አቀፍና እኩል አሳታፊ በሆነ መንገድ የሚካሄድ ይሆናል።
በተመሳሳይ ሁኔታ “ICCPR“ (1966)አንቀጽ 25 ድንጋጌ መሰረት እያንዳንዱ ዜጋ በዘር፣ቀለም፣ፆታ፣ቋንቋ፣ሐይማኖት፣የፖለቲካ ወይም የሌላ አመለካከት፣ብሔር፣ወይም ማሕበራዊ ዳራ፣ሐብት፣ትውልድ ወይም ሌላ አቋም” ላይ ተመስርቶ ምንም አይነት አድልዎ ሳይደረግበት እንዲሁም ምክንያታዊነት በሌላቸው አላስፈላጊ ክልከላዎች ሳቢያ “በእውነተኛ ምርጫዎች [መምረጥና መመረጥ]”ከመሳተፍ ሳይከለከል እንዲሳተፍ የሚያስችለው ዕድል ሊፈጠርለትና የመሳተፍ መብት ሊሰጠው ይገባል ይላል። የኢ.ፌ.ዲ.ሪ ሕገ-መንግሥት አንቀጽ 38 ድንጋጌ በ“UDHR“ ላይ የተቀመጠውን የፍትሀዊና የነፃ ምርጫ መርሆዎች ከማካተቱም ሌላ፣ይህ መብት በሥራ ላይ ሲውልም ኢትዮጵያ ካፀደቀቻቸው ዓለም አቀፍ ስምምነቶች፣ለምሳሌ 
ዛሬ የኢትዮጵያ ብሔራዊ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ ከፖለቲካ ፓርቲዎች ጋር በ6ኛው አገር አቀፍ ምርጫ ዙሪያ እየመከረ ነው።
በመድረኩ ላይ ትላንት የተጠናቀቀውን የመራጮች ምዝገባ በተመለከተ ጊዜያዊ መረጃ ተሰጥቷል።
በዚህ መሰረት ፦
– እስከ ግንቦት 4 ቀን 2013 ዓ.ም ድረስ ያ36 ሚሊዮን 245 ሺህ 444 ሰዎች የምርጫ ካርድ ወስደዋል።
– ምርጫ ካርድ ከወሰዱት ውስጥ 16.6 ሚሊዮኑ ሴት ፤ 19.5 ሚሊዮኑ ወንድ ናቸው፡፡
– 50 ሚሊዬን ዜጎች ካርድ ሊወስዱ እንደሚችሉ ተገምቶ ነበር፡፡ አሁን ያለው ካርድ የወሰዱ ዜጎች ቁጥሩ የግምቱን 78 በመቶ ይሸፍናል።
– ጋምቤላ፣ አዲስ አበባ፣ ሶማሌ እና አፋር ክልሎች ከተገመተው በላይ የመራጮች ካርድ የተወሰደባቸው ናቸው።
– በቤንሻንጉል ጉሙዝ ክልል በአንጻራዊነት ዝቅተኛ የመራጮች ምዝገባ የተከናወነበት ክልል ነው።
በዝርዝር ስንመለከተው ፦
• በአዲስ አበባ ከ1.4 ሚሊዬን፣
• በአፋር ከ1.7 ሚሊዬን፣
• በአማራ ከ5.9 ሚሊዬን፣
• በቤኒሻንጉል ጉሙዝ ከ174 ሺ፣
• በጋምቤላ ከ326 ሺ፣
• በኦሮሚያ ከ15.9 ሚሊዬን፣
• በሃረር ከ135 ሺ፣
• በድሬዳዋ ከ177 ሺ፣
• በደቡብ ብ/ብ/ህ ከ4.8 ሚሊዬን፣
• በሲዳማ ከ1.5 ሚሊዬን እና በሶማሌ ከ3.9 ሚሊዬን በላይ መራጮች ካርድ መውሰዳቸውን ምርጫ ቦርድ አሳውቋል። (አል ዓይን) 
የአፍሪካ ቀንድ አገራትን ጨምሮ በሱዳንና ግብፅ ጉብኝት ያደረጉት ልዩ ልዑኩ በትግራይ የተኩስ አቁም ስምምነት ላይ እንዲደረስና አሰቃቂ ብለው የጠሩት ግጭት እንዲቆም፤ የሚያስፈልገው አስቸኳይ ህይወት የማዳን ተግባር እንዲከናወን አገራቸው አሜሪካ ከተለያዩ አለም አቀፍ አጋሮች ጋር በመሆን ትሰራለች ብለዋል።
ከዚህም በተጨማሪ የሰብዓዊ መብት ጥሰቶችን የፈፀሙ አካላትም ተጠያቂ የሚሆኑበትንም መንገድ አገራቸው እንደምትተባበር ገልፀዋል።
ልዩ ልዑኩ የአፍሪካ ቀንድ አገራትን ጨምሮ በግብፅና በሱዳን ከሚያዝያ 26፣ 2013 ዓ.ም ጀምሮ ያደረጉትን የመጀመሪያ ጉብኝት በትናንትናው ዕለት ግንቦት 5፣ 2013 ዓ.ም አጠናቀዋል።
የመጀመሪያ ጉብኝታቸው መጠናቀቁን ተከትሎ የአሜሪካ የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር በድረ ገፁ በዛሬው ዕለት ባወጣው መግለጫ በትግራይ የተከሰተው ቀውስ በመላው አገሪቷ ትርጉም ያለው ለውጥ እንዳያመጡ የተደቀኑ ዘርፈ ችግርች ማሳያ ነው በማለትም ልዩ ልዑኩ መቃኘታቸውን አስፍሯል።
ሉዓላዊነቷ የተከበረና አንድነቷ የፀና ኢትዮጵያን ማየት የአሜሪካ ፍላጎት መሆኑን ጠቅሰው ነገር ግን በአገሪቷ ውስጥ ያለው ጫፍና ጫፍ የደረሰው የብሄር ፅንፈኝነትና ፖለቲካዊ ውጥረት ስጋት እንዳሳደረባቸው መናገራቸውን መግለጫው አስፍሯል።
በመግለጫው ልዩ ልዑኩ ከኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አህመድና ሌሎች ባለስልጣናት ጋር መወያየታቸውን ገልፆ አገሪቷ የተደቀኑባት ችግሮች ሁሉንም ባማከለ መልኩ ሊፈታ እንደሚችል ጠቁሟል።
አገሪቷ የሁሉም ኢትዮጵያውያን ሰብዓዊና ፖለቲካዊ መብቶች ወደሚከበሩባት ብሄራዊ መግባባት መገንበት እንደሚቻል የጠቆመው መግለጫው ከዚህም ጋር ተያይዞ የኤርትራ ሰራዊት በኢትዮጵያ መቆየት ለነዚህ ግቦች መሳካት ተቃርኖ 
የአውሮፓ ህብረት የውጭ ጉዳዮች ከፍተኛ ተወካይ ጆሲፕ ቦሬል እና የቀውሶች አያያዝ ኮምሽነር ያኒዝ ሌናርቺች የትግራይ ክልል የረድዔት ተደራሽነት ጉዳይ መግለጫ።
–
በትግራይ ክልል የሰብዓዊ ረድኤት ተደራሽነትን ወታደራዊ ኃይሎች እያያደናቀፉ መሆኑን የተመድ አረጋግጧል ያሉት የአህጉራዊው ህብረት የውጭ ጉዳዮች ከፍተኛ ተጠሪው ጆሲፕ ቦሬል እና የቀውሶች አያያዝ ኮምሽነሩ ያኒዝ ሌናርቺች የአውሮፓ ህብረት ለሁሉም አካባባዎች የረድዔት ተደራሽነት እንዲረጋገጥ እንዲሁም የኤርትራ ወታደሮች በአስቸኳይ ከአካባቢው እንዲወጡ በተደጋጋሚ ሲጠይቅ ቆይቷል ብለዋል።
–
የኢትዮጵያ መንግሥት ባለሥልጣናት ሁለቱንም ጥያቄዎች ተፈፃሚ ለማድረግ ቃል የገቡ ቢሆንም መሬቱ ላይ የሚታየው እውነታ ግን ሰብዓዊ ቀውሱ ከሁሉም በላይ የከፋ በሆነባቸው ገጠራማ አካባቢዎች እርዳታ እንዳደርስ ወታደራዊ ኃይሎች እየከለከሉ መሆኑን ነው ብለዋል።
–
በማስከተል የአውሮፓ ህብረት ባለሥልጣናቱ በመግለጫቸው ሰብዓዊ ረድዔትን በጦርነት መሳሪያነትን መጠቀም ከባድ የዓለም አቀፍ ሰብዓዊ ረድዔት ህግጋትን ጥሰት ነው ብለው በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ ዜጎችህ ህይወት አደጋ ላይ የሚጥል መሆኑን ተናግረዋል።
–
ዜጎች ለበረታ ረሃብ እንዳይዳረጉ ለመከላከል እንዲቻል በአስቸኳይ የተሟላ እርዳታ መድረስ አለበት እርዳታ ባፋጣኝ እንዳይደርስ ሆን ብለው የሚያደናቅፉ በተጠያቂነት መያዝ አለባቸው ብለዋል። amharic.voanews 
የሰሞኑን የጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ መግለጫ በአክሱም የተካሄደውን ጭፍጨፋ ለመሸፋፈን ያለመ እንደሆነ አምነስቲ ኢንትርናሽናል ገለፀ፡፡
አምነስቲ ባወጣው መግለጫ ጠቅላይ ዐቃቤ ህግ ከሰሞኑ ባወጣው መግለጫ በሁለት ጉዳዮች ላይ ልዩነት እንዳለው አስታውቋል፡፡
እንደ ዓለም አቀፉ ተቋም ገለጻ ከሆነ በአክሱም ተፈጸመ በተባለው ወንጀል በመቶዎች የሚቆጠሩ ንጹሀን ህይወታቸውን አጥተዋል፡፡
ጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ ከቀናት በፊት ለመገናኛ ብዙሀን በሰጠው መግለጫ በአክሱም በነበረው ውጊያ 93 ሰዎች መሞታቸውንና “ሟቾቹ ወታደራዊ የደንብ ልብስ ባይለብሱም አብዛኞቹ በጦርነቱ የተሳተፉ መሆናቸውን በምርመራው መረጋገጡን” አስታውቋል፡፡
በምርመራው “በጦርነቱ ተሳትፎ ያልነበራቸው በመንገድ ላይ የነበሩ ንጹሀን” ጭምር መግደላቸውንም ነው ዐቃቤ ህግ ያስታወቀው፡፡
“የለም ጥቃቱ ያነጣጠረው በታጣቂዎች ላይ ሳይሆን ንፁሀን ላይ ነው” ያለው አምነስቲ ኢንትርናሽናል ግን የዐቃቤ ህግን መግለጫ ተቃውሟል፡፡
“ከሞት ለማምለጥ ሲሞክሩ የነበሩ ያልታጠቁ ንፁሀን መጠቃታቸውን በምርመራ አረጋግጫለሁኝ”ም ነው አምነስቲ ያለው፡፡
በኤርትራ ሰራዊት ሲደረግ በነበረው የቤት ለቤት አሰሳ ወጣቶችና አዛውንቶችን ጨምሮ በርካታ ንጹሀን ተገድለዋል ያለው አምነስቲ እስከ አመሻሽ በቆየው የቤት ለቤት አሰሳ “በርካቶች ቤተሰቦቻቸው ፊት ተረሽነዋል” ሲል አክሏል፡፡
ወንጀሉን በመፈጸም ረገድ የኤርትራ ሰራዊት ሚናን በተመለከተም ጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ በልኩ አላስቀመጠም ሲልም ተችቷል፡፡
የህወሓት ታጣቂዎች በኤርትራ ሰራዊት ላይ ጥቃት መፈፀማቸው እንዲሁም በእስር ለነበሩ ወንጀለኞች የኤርትራ ወታደራዊ የደምብ ልብስ በመስጠት ከእስር ቤት መልቀቃቸው በአክሱም ለተፈፀመ ድርጊት ምክንያት እንደሆነ ጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ መግለፁ ይታወሳል፡፡
ይሁን እንጅ አምነስቲ ኢንተርናሽናል ከምስክሮች በቃለ መጠይቅ አረጋገጥኩት እንዳለው ከሆነ “የቤት ለቤት አሰሳ ሲያካሂዱ የነበሩት የኤርትራ 
በአቶ አራርሶ ቢቂላ የሚመራው ኦነግ ቃል አቀባይ አቶ ቀጀላ መርዳሳ ለኢትዮ ኤፍ ኤም እንዳሉት ምርጫ ቦርድ የጠቅላላ ጉባኤውን ውሳኔ ተቀብሎ በምርጫ መሳተፍ እንዲችሉ በማለት ከፍተኛው ፍርድ ቤት ያስተላለፈውን ዉሳኔ ቦርዱ በአፋጣኝ እንዲያስፈጽም ውሳኔ መስጠቱን አስታውሰዋል፡፡
ምርጫ ቦርድ መጋቢት 04 ቀን 2013 ዓ.ም የአመራር አባላቱ ያደረጉትን ጠቅላላ ጉባኤ ሁሉንም አመራሮች ያላሳተፈ በሚል እንደማይቀበለው ማሳወቁ የሚታወስ ነው፡፡
ቃል አቀባዩ አቶ ቀጀላ “እኛ ወደ ምርጫው መመለሳችን ምርጫው አሳታፊ ስለመሆኑ ማሳያ ሊሆን ይችላል” ባይ ናቸው፡፡
ምርጫ ቦርድ የፍርድ ቤቱን ዉሳኔ በፍጥነት ተግባራዊ በማድረግ በ6ኛ ብሔራዊ ምርጫ መሳተፍ እንዲችሉ ጠይቀዋል፡፡
በመላው ሃገሪቱ በ11 ክልሎች እና የከተማ መስተዳድሮች ሲካሄድ የቆየው የመራጮች ምዝገባ ዛሬ እንደሚጠናቀቅ ብሄራዊ ምርጫ ቦርድ ማሳውቁ የሚታወስ ነው፡፡
“ባለቀ ሰአትም ቢሆን ቦርዱ የፍርድ ቤቱን ውሳኔ በመመልከት ፈጣን ምላሽ ከሰጠን እና ለጥቂት ቀናት ቢሆን የተወሰኑ የመገናኛ ብዙሃንን እንድንጠቀም ቢደረግ፣ ከምርጫው ተሳትፎ በዘለለ ማሸነፍ እንችላለን ”ብለዋል፡፡
“ህዝቡ ማንን እንመረጥ እያለ ነው ፣ አንድ ፖርቲ ብቻ እንዴት ይቀርባል ? አማራጭ በሌለበት እንዴትስ አድርገን አንድ ፖርቲ ብቻ እንመርጣለን እያለ ስለሆነ በተለይ በኦሮሚያ አካባቢዎች ገዢው ፖርቲም ሆነ መንግስት ነገሩን ከግምት አስገብቶ በአፋጣኝ ምላሽ 
የአፍሪካ ቀንድ የአሜሪካ ልዩ መልዕክተኛ ጄፍሪ ፌልማን እና ምክትላቸው ፓይተን ኖፕፍ በአፍሪካ ቀንድ አካባቢ ጉብኝታቸውን በሳምንቱ መጨረሻ አጠናቀዋል ፡፡ ጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አምባገነን ናቸው ያሉት ጄፍሪ ፌልማን እና በእሳቸው ቁጥጥር ስር ያለው የፖለቲካ ሽግግር መሞቱን የተናገሩት ፓይተን ኖፕፍ ከዚህ ቀደም በተናገሩት ንግ ግር መነሻነት በመግለጻቸው ሁለቱም ባለስልጣናት በመጨረሻው ማረፊያቸው ኢትዮጵያ በጣም ቀዝቃዛ አቀባበል እንደተደረገላቸው ተሰምቷል።
የክልሉ ፖለቲካ ጠንከር ያሉ ትችቶችንና ፅብቶችን የሚያቀርቡት ፌልማን እና ኖፕፍ በኢትዮጵያ ካሉ በርካታ ባለድርሻ አካላት ጋር ተገናኝተው ከአንዳንድ የተቃዋሚ ፓርቲ አመራሮች ማስታወሻ ተቀብለዋል ፡፡ ልዩ መልዕክተኛው በመጪው ሰኞ (ግንቦት 17) በግብፅ ፣ በኤርትራ ፣ በሱዳን እና በኢትዮጵያ ጉብኝታቸው ያገኙትን ውጤት በአሜሪካ የውጭ ጉዳይ ሴኔት ጉዳዮች ኮሚቴ ፊት ያቀርባሉ ፡፡
የውጭ ጉዳይ ሴኔት ጉዳዮች ኮሚቴ ክፍለ-ጊዜው ርዕስ “በአፍሪካ ቀንድ ለአሜሪካ ፈተናዎችና ዕድሎች” የሚል ይሆናል ፡፡ ፌልማን በአፍሪካ ጉዳዮች ቢሮ ተጠባባቂ ረዳት ሚኒስትር ሮበርት ኤፍ ጎድኬ ፣ ምክትላቸው ብራያን ሀንት እና ከዩኤስኤ አይዲ ሁለት ኦፊሴላዊ መግለጫዎች እና የብሔራዊ መረጃ ዳይሬክተር ጽ / ቤት ጋር ይሆናሉ ፡፡ የዶ/ር አብይ መንግስት ፌልማን ሰኞ ለሴኔት ኮሚቴ የሚያቀርበውን ለመስማት በጉጉት እየጠበቀ ነው ፡፡ 
የአማኑኤል አባት ልጃቸው ቤተ-ክርስቲያን ያደገ ዲያቆን ነበር ይላሉ።
ሰኞ ግንቦት 2 ባለስልጣናት የአባ ቶርቤ አባል ነው ያሉት ወጣት በአባባይ መገደሉን ነዋሪዎች ለቢቢሲ ተናግረዋል።
የዓይን እማኞች አማኑኤል የተባለው ወጣት በአባባይ መገደሉን ሲናገሩ፤ የመንግሥት ባስልጣናት በበኩላቸው ‘የአባ ቶርቤ’ አባል ነው የሚሉት ወጣት በአደባባይ እንዲታይ ተደረገ እንጂ በአደባባይ አልተገደለም ይላሉ።
የወጣቱ ያለ ፍርድ ሂደት መገደሉ አሳሳቢ ነው ሲል የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን መግለጫ አውጥቷል።
የወጣቱ ከፍርድ ውጭ መገደሉ እና በአደባባይ ለሕዝብ እንዲታይ የተደረገበት ሁኔታ በማሕበራዊ ሚዲያዎች ላይ በርካቶችን ያስቆጣ ጉዳይ ሆኖ አልፏል።
የአማኑኤል አባት ምን ይላሉ?
የአማኑኤል አባት አቶ ወንድሙ ከበደ የልጃቸውን መገደል ሳይሰሙ የመንግሥት ጸጥታ ኃይሎች ወደ መኖሪያ ቤታቸው መጥተው ፍተሻ ማድረጋቸውን ይናገራሉ።
“ምንድነው የተፈጠረው ብዬ ስጠይቅ፤ ‘የሆነውን አታውቅም?’ ብለው ጠይቁኝ” ይላሉ። “አዎ አላውቅም ስላቸው ‘የሆነው ታወቃለህ’ አሉኝ” በማለት ይናገራሉ።
የጸጥታ ኃይሎቹ መኖሪያ ቤታቸውን ከፈተሹ በኋላ እርሳቸውን እና ባለቤታቸውን ይዘው ወደ ፖሊስ ጣቢያ በመኪና መሄድ መጀመራቸውን ይናገራሉ።
“አደባባዩ ጋር ስንደርስ ባለቤቴ ‘ልጄ ልጄ’ እያለች መጮህ ጀመረች። ‘ልጄ ነው ልጄ ነው’ ስትል ወታደሮቹ ‘አዎ ልጅሽ ነው’ አሏት”
አቶ ወንድሙ ከበደ የልጃቸውን አስክሬን አደባባይ ላይ ማየታቸው በእርሳቸው እና በባለቤታቸው ላይ ድንጋጤን እንደፈጠረ ይናገራሉ።
“የልጄን አስክሬን እጁ ወደ ኋላ 
በአገራችን ስለ ብልጽግና እየተወራ ነው፡፡ ባለፉት ዓመታትም ስለ ልማት እና ልማታዊነት ብዙ ተብሎ ነበር፡፡ ሆኖም እንኳን ሁሉንዐቀፍ ልማት የኢኮኖሚ ዕድገቱም አከራካሪ ሆኗል፡፡ ቢያንስ መቀጠል አለመቻሉን ሁላቻንም እናውቃለን፡፡ አሁንም ብልጽግናው ቀርቶብን መጀመሪያ የቁልቁለት ጉዟችን በተገታ በሚያስብል ሁኔታ ላይ የምንገኝ አገርና ሕዝብ ነን፡፡
ከሌሎች የአፍሪካ አገሮች በተለየ መልኩ ጠንካራ ማዕከላዊ መንግሥት የነበራት ኢትዮጵያ በዘመነ ኢሕአዴግ በሕገ መንግሥት ደረጃ ዘውጌ ማኅበረሰቦች (ethnic groups) “የየራሳቸው ክልል እንዲኖራቸው” ሲደረግ፣ እያንዳንዱ ዘውጌ ማኅበረሰብ የራሴ ከሚለው ክልል ውጪ የማይገደው ብቻ ሳይሆን “ሌሎች” የእኔ ነው ወደሚለው ክልል ሲመጡ እንደ መጤ እንዲቆሩ ሆኑ፡፡ በዚህ ምክንያት በጊዜ ሒደት ማዕከላዊ መንግሥቱ እየተዳከመ ክልሎች ግን እየተጠናከሩና እየተለያዩ የተወሰኑ በሕዝብ ስም የሚምሉ አበጋዞች የሚቆጣጠሯቸው እንዲሆኑ ዕድል ከፍቷል፡፡
በዚህ ውጥንቅጥ ምክንያት ኢትዮጵያ እንደ ሕንድና ሌሎች ዴሞክራሲያዊ አገሮች ኅብረ ብሔራዊ ዴሞክራሲያዊ የሆነ እና የሕግ የበላይነት የነገሠበት መትከል አልቻለችም፡፡ ከዚያ ይልቅ በሥልጣን ላይ ያለውም ሆነ ወደ ሥልጣን ለመውጣት የሚታገለው አካል ዘውጌ ብሔርተኝነትን የሥልጣን መወጣጫና ሀብት የመሰብሰቢያ መሣሪያ አድርጎታል፡፡ ስለሆነም ጠንካራና ዘመናዊ ማዕከላዊ መንግሥት እና የግለሰቦችና የቡድኖች መብት የተከበረባቸው ጠንካራና ዴሞክራሲያዊ ክልሎችን መገንባት አልተቻለም፡፡
የአገሮች ፖለቲካ እንዲሻሻልም እንዲበላሽም የሚያደርገው በሥልጣን ላይ ያሉት መንግሥት ፖሊሲ ነው፡፡ ከ66 አብዮት በኋላ በዚህች አገር ለነገሠው ግራ ዘመምና ጽንፈኛ ዘውገኛ አስተሳሰብ ምክንያት የሆነው የዐፄ ኀይለ ሥላሴ መንግሥት ራሱን ከጊዜውና አገሪቱ ከምትፈልገው ሁኔታ አንጻር አለማስተካከሉ ወይም 
አዲስ አበባ፣ ለምርጫም ይፋዊ ዘረፋ? – Getachew Shiferaw
–
የአዲስ አበባ ብልፅግና ፓርቲ በከተማው ለሚገኙ የፈሳሽና ደረቅ ጭነት ባለሀብቶች ገንዘብ አዋጡ እያለ ነው። የደረቅ ጭነት ባለንብረቶች 1000 ብር፣ የፈሳሽ ጭነት ባለንብረቶች 5000 ብር እንዲከፍሉ ተብሏል።
–
በከተማዋ 12 ሺህ ያላነሱ የደረቅ ጭነት ማመላለሻዎች እንዳሉ ይታመናል። 12 ሚሊዮን ያላነሰ ብር ለማግኘት ክፈሉ እየተባሉ ነው። 5000 ያህል የፈሳሽ ጭነት ማመላለሻዎች አሉ። በእያንዳንዳቸው 4000 ብር ክፈሉ ተብለዋል። 20 ሚሊዮን ማለት ነው። 32 ሚሊዮን ከፈሳሽና ደረቅ ጭነት ማመላለሻዎች ብቻ ለማግኘት እየወተወቱ ነው።
–
የጭነት ማመላለሻ ባለቤቶች በየ ስልካቸው የአዲስ አበባ ብልፅግና ፓርቲ የባንክ አካውንት ተልኮላቸዋል። በየቀኑ “አላስገባችሁም። አስገቡ” ይባላሉ። በዚህ ከአንዱ የኢትዮጵያ ክፍል ወደሌላው ተዟዙሮ መስራት ያልቻለ ባለሀብት ለምርጫ ሲሆን ግን የገንዘብ ቁጥርና የባንክ ቁጥር ልከው “ክፈል” ይሉታል።
–
ይህ እንግዲህ በጭነት መኪናዎች ላይ ብቻ የተጣለ መሆኑ ነው። በሌላው መስክም መሰል ግዴታ መጣላቸው የሚጠበቅ ነው። ከጭነት መኪናዎች 32 ሚሊዮን ከጠየቁ፣ ሌሎቹ ሲጨመሩ አዲስ አበባ በቢሊዮን እንድትከፍል ግዴታ ተጥሎባታል ማለት ነው። በዚህ ምርጫ ወቅትም ሕዝብን “ይህን እሰራልሃለሁ” ሳይሆን “ገንዘብ አምጣ” ሆኗል ጨዋታው።
Getachew shiferaw
ለአገራችን ሰላምና ለህዳሴው ግድባችን ዕውን መሆን የማንከፍለው መስዋዕትነት የለም ሲሉ በቀጣናው ተልዕኳቸውን በመወጣት ላይ የሚገኙ የሠራዊት አባላት ተናገሩ።
–
አባላቱ ሰላማችንም ሆነ ልማታችን በውጪ ኃይሎች ፍላጎትና በውስጥ ባንዳዎች ተላላኪነት ለአፍታም ቢሆን አይደናቀፍም ብለዋል።
አባላቱ አክለውም ከአበው የወረስነው የጀግንነት ታሪክ በእኛ ትውልድም ይደገማል፤ ህዝብና መንግስት የሰጡን ተልዕኮም ይሳካል በማለት ተናግረዋል።
–
የግድቡን ሁለተኛውን ዙር የውሃ ሙሌት ለማደናቀፍ የሚጥሩ ኃይሎች እንደማይሳካላቸው አውቀው ተስፋቸውን ሊቆርጡ ይገባልም ሲሉ አስተያየታቸውን ሰጥተዋል።
–
መላው ኢትዮጵያውያን ተስፋ የጣሉበትን ታላቁ የህዳሴ ግድብን ከማናቸውም ጥቃት ለመከላከል ተልዕኮ ተቀብለን በቀጣናው መሰማራታችን አስደስቶናል፤ ለስኬታማነቱም ዝግጁነታችን ከመቼውም ጊዜ በላይ የላቀ ነው ሲሉ ተናግረዋል ።
FDRE defense official
የኢትዮጵያ ሙስሊምና ክርስቲያን የመተሳሰብና የመከባበር እንጂ የመቃረን ታሪክ እንደሌላቸው የኢትዮጵያ እስልምና ጉዳዮች ኡለማ ምክር ቤት አባልና የሰላምና እርቅ ዘርፍ ኃላፊ ሼህ መሐመድ ሲራጅ ገለፁ።
ሼህ መሐመድ ሲራጅ 1442ኛውን የኢድ አልፈጥር በዓል መሰረት በማድረግ ከአዲስ ዘመን ጋር ባደረጉት ቃለ ምልልስ እንደገለፁት ፤ ኢትዮጵያውያን አብሮነት እንጂ መለያየት ባህርያቸው አይደለም። ስልጣን ፈላጊ ሰዎች አልፎ አልፎ ሊያቆሳስሉን ይሞክራሉ። ሆኖም ይህንን የአብሮነት ማንነት የሚፈታተኑ የክፉ ጥሪ አድራጊዎችን አደብ ገዝታችሁ ቁጭ በሉ ማለት ያስፈልጋል።
በኢትዮጵያ የእስልምናና የክርስትና ውህደት ከቤት ይጀምራል ያሉት ሼህ መሀመድ፣ በርካታ ሙስሊምና ክርስቲያን ኢትዮጵያውያን በጋብቻ ጭምር ተሳስረው በአንድ ጣራ ስር በፍቅር እንደሚኖሩ አመልክተዋል።
እኔ “ኢትዮጵያዊ ሙስሊም ነኝ፤ እኔ ኢትዮጵያዊ ክርስቲያን ነኝ” የሚል ሰው የፋሲካና የኢድን በዓል አከባበር ከሕዝቡ አኗኗር ጋር ያለውን ዝምድና ብቻ አይቶ መቃቃሩን ያጠፋል፤ፋሲካ ለክርስቲያኑ ቢሆንም ሙስሊም ጎረቤት ያለው ሁሉ አብሮ የሚያከብረው በዓል ነው። ኢድም ቢሆን እንዲሁ ክርስቲያን ጎረቤት፣ ቤተሰብ ያለው በአንድነት እንኳን አደረሰህ እየተባባለ የሚያከብረው በዓል እንደሆነ አስተውቀዋል።
https://www.press.et/ama/?p=46869 
የአካባቢው የመንግሥት ኃላፊዎች ወጣቱ ባለስልጣናትን በመግደል የሚታወቀው ‘አባ ቶርቤ’ የተባለ ህቡዕ አባል ቡድን ነው በማለት መገደሉን ቢያረጋግጡም ለሕዝብ እንዲታይ ተደረገ እንጂ በአደባባይ አልተገደለም ሲሉ አስተባብለዋል።
የደምቢ ዶሎ ከተማ ኮሚዩኒኬሽን ጽ/ቤት እንዲሁ ሰዎችን ሲገድል በነበረው እና ‘የአባ ቶርቤ’ ቡድን አባል በሆነው ግለሰብ ላይ እርምጃ ተወሰደ ሲልም በፌስቡክ ገጹ ላይ ጽፏል።
የአማኑኤል ወንድሙን ግድያ በተመለከተ ቢቢሲ የኦሮሚያ ክልል ኮሚዩኒኬሽን ኃላፊ አቶ ጌታቸው ባልቻን የጠየቀ ሲሆን ኃላፊው በክልሉ ህዝብን እያሸበሩ ነው የሚሏቸው አካላት ላይ እርምጃ ሊወሰድ እንደሚገባ በአፅንኦት ተናግረዋል።
“በከተሞች ሰውን እየገደሉ ህዝብን ማሸበር የነሱ የእለት ተእለት ተግባር ነው። እነሱ የሚያደርጉት መግደል ነው። ሰላምን ለማስከበር የሚሄደው ኃይል እነዚህ አካላትን አጋልጦ እርምጃ ወስዶ ሊቆጣጠር ይገባል የሚል እምነት አለኝ። ስለዚህ የተወሰደው እርምጃ የትኛውም አይነት ይሁን ህዝብን አሸብሮ፣ አስፈራርቶ እቆጣጠራለሁ የሚለው ኃይል ላይ እርምጃ መወሰድ አለበት።” ብለዋል።
የኦሮሚያ ክልላዊ መንግሥት ይህንን በተመለከተም አቅጣጫ ሰጥቶ እየሰራበት መሆኑንም በተጨማሪ ገልፀዋል።
“ሰው በቤቱ፣ በቀዬው ነው እየተገደለ ያለው፤ በማያውቀው ነገር ነው እየሞተ ያለው፤ እንዲህ አይነት ተግባር በሚፈፅሙ አካላት 
በመጪው ምርጫ በአዲስ አበባ ከተማ ብቻ የሚወዳደረው ባልደራስ ለእውነተኛ ዲሞክራሲ ፓርቲ፤ ለከተማይቱ ያዘጋጃቸውን አበይት የፖሊሲ አቅጣጫዎች የተነተነበትን ሰነድ በትላንትናው ዕለት ይፋ አድርጓል። በ120 ገጾች የተዘጋጀው የከተማይቱ ማኒፌስቶ፤ ፓርቲው ባለፈው መጋቢት ወር ለህዝብ ይፋ ባደረገው የምርጫ ማኒፈስቶ ላይ የተመሰረተ መሆኑ ተገልጿል።
–
“ይህ የአዲስ አበባ ከተማ ማኒፌስቶ ፓርቲያችን የህዝብ ውክልና ቢያገኝ በከተማዋ ሁለንተናዊ ለውጥ እና ልማት ረገድ የሚከተላቸውን የፖሊሲ አቅጣጫዎች በስፋት እና በጥልቀት የሚተነትን ነው” ሲል ባልደራስ በማኒፌስቶው መግቢያ ላይ አመልክቷል። አዲሰ አበባ የተጋረጡባት ዘርፈ ብዙ ችግሮች እና ተግዳሮቶች “ስርዓት ወለድ ናቸው” ብሎ የሚያምነው ባልደራስ፤ እነዚህን ችግሮች ለመፍታት የሚከተላቸውን ፖሊሲዎች ስትራቴጂዎች እና ስልቶች በማኒፌስቶው ላይ በዝርዝር አቅርቧል።
ፓርቲው በሰነዱ ላይ የፖሊሲ አቅጣጫዎቹን በዝርዝር ያስቀመጠው በስድስት ንዑስ ክፍሎች ከፋፍሎ ነው። ከእነዚህ ንዑስ ክፍሎች ቀዳሚ ቦታ የተሰጠው የህጋዊ እና አስተዳደራዊ መዋቅሮች ጉዳይ ሲሆን በዚህ ስር ባልደራስ በዋነኛነት ከሚያቀነቅናቸው ጉዳዮች አንዱ የሆነው የአዲስ አበባ የራስ ገዝነት ጥያቄ ተካትቷል። ፓርቲው ትላንት ባሰራጨው የከተማይቱ ማኒፌስቶ የጀርባ ሽፋን ላይ ጭምር ይህንን የራስ ገዝ አስተዳደር ጉዳይ በመፈክር መልክ አትሟል።
–
ባልደራስ አዲስ አበባ በንጉሱ፣ በደርግ እና በኢህአዴግ የሽግግር ወቅት ወደ ነበረችበት የራስ ገዝ የአስተዳደር ደረጃ ልትመለስ ይገባል የሚል ጽኑ አቋሙን በማኒፌስቶው አንጸባርቋል። የከተማይቱ የይዞታ ዳር ድንበርም ከ1987 በፊት ወደ ነበረው የ122 ሺህ ሄክታር ይዞታ መመለስ እንደሚኖርበትም ፓርቲው ይሟገታል።
–
ይህንኑ የፓርቲውን 
በ1983 ዓ.ም. “እናት ሀገሬን ለወያኔ ትቼ አልሄድም” በማለት ፊቱን ወደ ጫካ ያዞረውና የሰሜኑ ግንባር ጀኔራሎች ወደ መኻል ሀገር ሲሸሹ፣ እርሱ ደቡብ ጎንደር ጫካ ገብቶ ወያኔን ከጀርባ በደፈጣ ውጊያ የገጠመው ጀኔራል ኃይሌ መለሰ… ከ1983 እስከ 1989 ዓ.ም ከስሜን ተራሮች እና ሸለቆዎች በስሙ ሳይቀር ወያኔን ያሸበረ ጀግና ነበር።
ደብረታቦር፣ ሀሙስ ወንዝ ከሚባለው አካባቢ የተወለዱት ጀኔራል ኃይሌ መለሰ፤ ደርግ ጎንደርን ሰሜን እና ደቡብ ብሎ ሲከፍል የደቡብ ጎንደር አስተዳደሪ ሁነው ተሾመውም ነበር።
በግንቦት 1983 ማግስት ፈጽሞ የማይታሰበውን ያሰበ ብቸኛው ከፍተኛ የጦር መኮንን… ባሕር ዳር በወያኔ በተከበበች ሰዓት ፕሬዝዳንት መንግሥቱ ሔሊኮፕተር ልከው ከባሕርዳር እንዲወጣ ሲጠይቁት፣ “እናት ሀገሬን ለወያኔ ትቼ?” በማለት ፊቱን ወደ ጫካ ያዞረው ጀኔራል ኃይሌ መለሰ የ69ኛ ብርጌድ ጦርን መርተው የሱማሌ ወራሪ ደምስሰው ጅጅጋን ተቆጣጥረዋል።
ጀኔራል ኃይሌ መለሰ ከወረታ እስከ ባህርዳር በተደረገው ጦርነት በ1983 ዓ.ም ሰባት ጊዜ ሰባት ቦታ ላይ ቆስሎ ነበር። በኋላ የነገሩን ማለቅ ስለተረዱ በቀጥታ በታንኳ ተሻግረው ዘጌ አርፈው እንደገና ሌላ ታንኳ ይዘው እብናት ነው የገቡት።
እብናት ገብተው ህዝቡ ትጥቁን እንዳይፈታ “መጥቸልሃለሁ ትጥቅህን አትፍታ” ነው ያሉት። ህዝቡን እና ብዙ ሽምቅ ተዋጊዎችን አደራጅተው እየተዋጉ ለ5 ዓመታት ያክል ሲያዋጋ ቆይቷል።
በዚያን ሰዓት ጀኔራል ኃይሌ መለሰ እጄን አልሰጥም ብለው፣ በአዲስ አበባ አቋርጠው ቀጥታ ወደ ኬንያ ወጡ። ከኬኒያ እንደገና ሱዳን ገብተው የሽምቅ ውጊያ ጀመሩ።
በወቅቱ ሱዳን አሳልፋ እንድትሰጣቸው የቀድሞው ጠ/ሚ መለስ ዜናዊ 
በእስልምና ውስጥ በከፍተኛ ድምቀት የሚከበሩ ሁለት ኢዶች (በአሎች) አሉ፡፡ የመጀመሪያው የረመዳን ፆምን ማብቃት የሚያበስረው ኢድ – አልፈጥር ሲሆን፣ ሁለተኛው ደሞ ከሁለት ወራት በኋላ የሐጂ ስነ – ስርዓትን ተከትሎ የሚመጣው ኢድ – አልአድሓ (የእርድ በዓል ነው፡፡ ረመዳን ተጠናቆ የምናከብረው በዓል ኢድ አልፈጥር) ስለሆነ እኔም የማወራችሁ ስለዚሁ ክብረበዓል አጠቃላይ ገፅታ ነው፡፡
ረመዳን፤ ሙስሊም ምእመናን ራሳቸውን የሚያንፁበት፣ ወደ አምላክ የሚቀርቡበት የኢማን እውቀታቸውን የሚያሳድጉበት ልዩ የፆም ወር ነው። የረመዳን ወር ከሌሎቹ ወራቶች የተለየና ትልቅ የሚያደርገው፣ ምእመናን ፀሐይ ከመውጣቷ በፊት አንስቶ እስከ ጠለቀችበት ድረስ ከምግብ፣ ከውሐ፣ ከወሲብ ግንኙነት (ህጋዊ ትዳርን ጨምሮ)፣ ከመጥፎ ንግግር እና ባህሪ የተቆጠቡ መሆን ስላለባቸው ነው፡፡ በእርግጥ ህጋዊ ያልሆነ ወሲብን ጨምሮ ሌሎቹ መጥፎ ባህሪያት በሌላው ወር ይፈቀዳል ማለት አይደለም፡፡ ነገር ግን የወሩን ታላቅነት አፅንኦት ለመስጠት አላህ የደነገጋቸው ህጎቹ ናቸው። በተጨማሪም 30 ጁዝ (ምዕራፍ) የያዘውን ቅዱስ ቁርአንን ምዕመናን በረመዳን አንብበው የሚያጠናቅቁበት ወር ነው፡፡
የረመዳንን ወር ከአንድ አነስተኛ የማሰልጠኛ ተቋም ጋር ማመሳሰል እንችላለን፡፡ በአንድ ማሰልጠኛ ተቋም ውስጥ የሆነ ዘርፍ አጥንተን እውቀትና ስነ – ምግባሮች እንደምንጨብጠው ሁሉ፤ በረመዳን ወቅትም በቁርአን እውቀት አዕምሯችንን አበልፅገን፣ በመንፈሳዊ እሴቶች ተሐድሶ ወስደን የምንወጣበት ወር ነው፡፡ ወይም ደግሞ በአንድ ወታደራዊ ካምፕ ውስጥ ሰልጣኞች አካላቸውን ለማፈርጠም እና የሰውነታቸውን ጥንካሬ ለማረጋገጥ የተለያዩ ስልጠናዎችን እንደሚወስዱት ሁሉ፤ በረመዳንም ምእመናን መንፈሳዊ ጥንካሬን ለማግኘት እምነቱ የሚያዘውን አመጋገብ ዘይቤ ይለውጣሉ፡፡ እንዲሁም በረመዳን ወር ብቻ የሚገኙ ሃይማኖታዊ ስልጠናዎችን ተግብረው 
ትህነግ ተስፋ ሲያደርግበት የቆየው ሱዳን ውስጥ ስልጠና ሲወስድ የነበረውን ኃይል ነው። ይህ ኃይል ሰሞኑን በወልቃይት በኩል ወደ ትግራይ ሊያልፍ ሲል ድል ሆኖ መንገድ ላይ ቀርቷል። የወልቃይት ጠገዴ ገበሬ፣ ከአማራ ልዩ ኃይልና ከመከላከያ ሰራዊቱ ጋር ሆኖ መንገድ ላይ አስቀርቶታል።
–
በኮ/ል ባሕረ መሪነት፣ በሻምበል ተክላይ ምክትል አዛዥነት፣ ኢንስፔክተር ባየሁ ስለሽና ሌሎችም አስተባባሪነት ከሱዳን ወልቃይትን አቋርጦ ትግራይ ለመግባት ያቀደው ኃይል በዓከር ላይ በተደረገ ጦርነት አብዛኛው ተገድሏል። ከተረፉት መካከል አብዛኛዎቹ እጃቸውን ሲሰጡ፣ የተወሰኑት ከበባ ላይ መሆናቸው ታውቋል።
–
ከ304 በላይ የሰው ኃይል የነበረው ይህ ቡድን የኢትዮጵያ መከላከያ ሰራዊትን መለዮ ለብሶ ወደትግራይ ሊሻገር ሲል ነው የተመታው። ከሱዳን መድሃኒት፣ ስንቅና መሳርያዎችን ይዞ ወደ ትግራይ ሊሻገር አስቦ እንደነበር ነው የተገለፀው። ቡድኑ ከ230 በላይ ዘመናዊ የመገናኛ መሳርያዎችን ይዞ መገኘቱም ተገልፆአል።
–
የሚገርመው ይህ ኃይል መመታቱን ቀድመው የሰሙት የትህነግ አክቲቪስቶች፣ ትህነግ ሰራዊቱ ላይ ድል እንደተቀዳጀ አድርገው ዜና ሲሰሩ ሰንብተዋል። ትህነግ የመገናኛ መሳርያ እጥረት ገጥሞታል። የመድሃኒት እጥረት ገጥሞታል። ይህ ኃይል ትግራይ ቢደርስ ተአምር ይሰራልኛል ብሎ እየጠበቀ ነበር። ወልቃይት ላይ ቀርቷል። Getachew Shiferaw 
በቄለም ወለጋ ዞን ደምቢ ዶሎ በወንጀል የተጠረጠረውን አማኑኤል ወንድሙ ከፍርድ ውጭ የተፈፀመበት ግድያ እንዳሳሰበው የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብት ኮሚሽን (ኢሰመኮ) ገለጸ፡፡
ኮሚሽኑ ይህንን ያሳወቀው በዛሬው ዕለት ባወጣው መግለጫ ነው።
በቄለም ወለጋ ዞን ደምቢ ዶሎ በወንጀል ተጠርጥሯል የተባለው አማኑኤል ወንድሙ ከፍርድ ውጭ የተፈፀመበት ግድያና (extrajudicial killing) በአደባባይ ለህዝብ እንዲታይ የተደረገበት መንገድ እንዳሳሰበው የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብት ኮሚሽን (ኢሰመኮ) ገልጿል፡፡
ኮሚሽኑ ማንኛውንም ከፍርድ ውጭ የሚካሄዱ ግድያዎችን የሚያወግዝ መሆኑን አስታውቆ ሁሉም የሕግ አስፈፃሚ አካላት ሕጋዊ መንገዶች ብቻ አንዲተገብሩ መልዕክቱን አስተላለፏል፡፡
“ከፍርድ ውጭ የሚካሄዱ ግድያዎች ህዝቦች በሕግ የበላይነት ላይ ዕምነት እንዲያጡ እና በዚህ ረገድ የተገኙ ስኬቶች እንዲቀለበሱ ያደርጋሉ ብሏል፡፡
ባለሥልጣናት ጉዳዩን በአፋጣኝ እንዲመረምሩ እና ተገቢ እርምጃዎችን እንዲወስዱ ኮሚሽኑ ጠይቋል።
ኮሚሽኑ ሁኔታውን በቅርበት እየተከታተለ ስለ ውጤቱን ይፋ እንደሚያደርግ አስታውቋል፡፡
የአካባቢው የመንግሥት ባለሥልጣናት ወጣት አማኑዔል ‘የአባ ቶርቤ’ ቡድን አባል በመሆኑ ‘እርምጃ ተወስዶበታል’ በማለት ማብራሪያ ሰጥተዋል።
የደምቢ ዶሎ ከተማ ኮሚዩኒኬሽን ጽ/ቤት በበኩሉ ሰዎችን ሲገድል በነበረው እና ‘የአባ ቶርቤ’ ቡድን አባል በሆነው ግለሰብ ላይ እርምጃ ተወሰደ ሲል በፌስቡክ ገጹ ላይ ጽፏል።
የከተማው ጽ/ቤት በፌስቡክ ገጹ ላይም ወጣቱ ከመገደሉ በፊት የሚያሳይ ተንቀሳቃሽ ምስል አትሟል።
በአካባቢው በቅርቡ በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አሸባሪ ተብሎ የተፈረጀው የ”ሸኔ” ቡድን እንደሚንቀሳቀስ ይነገራል። 
በኮሜርሻል ኖሚኒስ ላይ የተሠራው የዳሰሳ ጥናት በፓርላማ ሲቀርብ
አብዛኛው ባለቤትነቱ የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ እንደሆነ የሚነገርለት ኮሜርሻል ኖሚኒስ ኃላፊነቱ የተወሰነ የግል ማኅበር፣ ለባንኩ በድጋፍ ሠራተኝነት በሚያቀርባቸው ሠራተኞች ላይ የመብት ጥሰት እያካሄደ መሆኑን የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አስታወቀ፡፡
የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የሴቶች፣ ወጣቶችና ማኅበራዊ ጉዳይ ቋሚ ኮሚቴና የገቢዎች፣ በጀትና ፋይናንስ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ በአገር ውስጥ በሚንቀሳቀሱ የግል ሥራና ሠራተኛ አገናኝ ኤጀንሲዎች ላይ፣ በዋነኛነትም በኮሜርሻል ኖሚኒስ ላይ አካሄድኩት ያለውን የዳሰሳ ጥናት ሰኞ ግንቦት 2 ቀን 2013 ዓ.ም. ይፋ አድርጓል፡፡
ይፋ የተደረገው ጥናት እንደሚያሳየው ኮሜርሻል ኖሚኒስ የአሠሪና ሠራተኛ ጉዳይ አዋጅ ቁጥር 1156/2011ን እና አዋጁን ለማስፈጸም የወጣውን የአሠራር መመርያ በመጣስ፣ በርካታ ሕገወጥ ድርጊቶች ላይ መሰማራቱን አመላክቷል፡፡
እስካሁን ወደ 30,000 የሚደርሱ የድጋፍ ሰጪ ሠራተኞችን ለኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ብቻ አቅርቧል የተባለው ኮሜርሻል ኖሚኒስ፣ ለሠራተኞቹ እንዲከፈል በአሠሪና ሠራተኛ አዋጅ አፈጻጸም መመርያ ላይ የቀረበውን 80 ለሠራተኛውና 20 ለኤጀንሲው ተብሎ የተቀመጠውን የደመወዝ መመርያ በመጣስ፣ ሠራተኞች ሲቀጠሩ ከሚዋዋሉት ጠቅላላ ክፍያ ውስጥ እስከ 61 በመቶ የሚሆነውን በተለያዩ ምክንያቶች እንደሚቆርጥባቸውና ከ40 በመቶ በታች እጃቸው ላይ 
“ዒድ አል ፈጥር” በቅዱሱ ረመዳን ወር መጨረሻ እና በሻወል ወር የመጀመሪያ ቀን ላይ የሚውል የጾም ወር ማጠናቀቂያ ታላቅ በዓል ነው። ሕዝበ ሙስሊሙ ወሩን ሙሉ በጾምና በስግደት፣ እንዲሁም በመልካም ተግባራት አሳልፎ ከፈጣሪ የመጨረሻውን ምንዳዕ የሚቀበልበት ልዩ ቀን ነው። በዒድ ዕለት ሕዝበ ሙስሊሙ ሰብሰብ ብሎ የዒድ ሶላት ይሰግዳል። ይሄም የመሆኑ ምክንያት በመሰባሰብ ውስጥ አንድነት፣ በመሰባሰብ ውስጥ ኅብረት፣ በመሰባሰብ ውስጥ ጥንካሬ መኖሩን ለማመልከት ነው። ለብቻ ከሚሰገደው በላይ በጀምአ መስገድ ከአላህ ብዙ እጥፍ ምንዳዕ እንደሚያስገኝ በእስልምና ይታመናል። “የአላህ እጅ ሰብሰብ ባሉ ሰዎች መሐል ይገኛል” ሲል የእምነቱ አስተምህሮም ያስረዳል።
ሰብሰብ ብሎ ሶላት መስገድ የበዛ በረከት እንደሚያስገኝ ሁሉ፥ ተሰባስቦ ለአንድ ዓላማ መሥራትም በቃላት የማይገልጽ ተአምራዊ ውጤት አለው። በመሰባሰብ ውስጥ መደጋገፍ፣ በመሰባሰብ ውስጥ ብርታት፣ በመሰባሰብ ውስጥ አጋርነት አለና። አንዱ የሌላውን ክፍተት የመሸፈን ዕድል የሚገኘው በዚህ መሰባሰብ ውስጥ ነው። ለብቻ ሶላት ሲሰገድ በልዩ ልዩ ምክንያቶች ትኩረት ተሰርቆ ለፈጣሪ የሚደርሰው ምስጋና ምሉዕ ስለማይሆን ጭምር ነው የእምነቱ አስተምሮ በመሰባሰብ፣ በጀምአ መስገድን የሚያበረታታው።
የዘንድሮውን ዒድ አል ፈጥር የምናከብረው ሀገራችን ኢትዮጵያ ከመቼውም ጊዜ በላይ በርካታ ፈተናዎች እንደተደቀኑባት እያስታወስን ነው። መዋኛችን ድፍርስ፣ መንገዳችን እሾህ የበዛበት መሆኑን እናውቃለን። በመንገዳችን ላይ እንቅፋቶችን የሚያኖሩ፣ ወደኋላ የሚጎትቱ፣ ተስፋችንን ሳናይ በፊት ተሰብረን እንድንወድቅ መሠረታችንን 
በማህበራዊ የትስስር ገጾች በመጠቀም ህዝብን ከህዝብ ፣ሃይማኖትን ከሃይማኖት ለማጋጨት የሚሯሯጡ ግለሰቦች ከድርጊታቸው ሊቆጠብ እንደሚገባው ኮሚሽን አሳስቧል፡፡
ከሰሞኑ በማህራዊ የትስስር ገፅ ላይ አንድን የፌደራል ፓሊስ አባል ምስል ባልተገባ መልኩ አቀናብሮ በመጠቀም እና ይህን የተሳሳተ ምስልም ባልተገባ መልኩ የሰዎችን ትኩረት እንዲሰብ እንዲሁ በዋናነት ሃይማኖትን ከሃይማኖት ለማጋጨት ጥረት እንደተደረገ ተመልክተናል ብሏል፡፡
በጉዳዩ ላይ ሃሳባቸውን ለኢትዮ ኤፍኤም የገለፁት የፌደራል ፓሊስ ኮምሽን የህዝብ ግንኙነት ሃላፊ የሆኑትን አቶ ጄላን ኡመርን ይህ ድርጊት ፈፅሞ ተገቢ እንዳይደለ ገልፀውልናል፡፡
በተዛባና የተንኮል ኢላማ ባነገበ መልኩ የፌደራል ፓሊስ ኮምሽኑ አባላትን የደንብ ልብስ እና ምስል ባልተገባ መልኩ በመጠቀም ህዝብን ከህዝብ ለማጋጨት የሚሯሯጡ አካላትም ከዚህ ድርጊታቸው እንዲቆጠቡ ኮምሽኑ አሳስቧል፡፡
እንዲህ መሰሉን ትክክል ያልሆነ ተግባርም ህብረተሰቡ ማጋለጥ እንደሚገባው ነግረውናል፡፡ Ethio FM 
Eritrean soldiers at checkpoint in the hills above Adigrat, blocking any access to the road to Axum. Taken on hidden camera CNN 
(ኢዜአ) በውጭም ሆነ በሀገር ውስጥ ያሉ ኢትዮጵያዊያን በሀገር ጉዳይ ላይ ወደ አንድነት እንዲመጡ የኢትዮጵያ እስልምና ጉዳዮች ጠቅላይ ምክር ቤት ፕሬዚዳንት ተቀዳሚ ሙፍቲ ሐጂ ዑመር እድሪስ ጥሪ አቀረቡ።
የኢትዮጵያ እስልምና ጉዳዮች ጠቅላይ ምክር ቤት ፕሬዚዳንት ተቀዳሚ ሙፍቲ ሐጂ ዑመር እድሪስ ለመላው የእስልምና እምነት ተከታዮች “እንኳን ለ1ሺህ 442ኛው የኢድ አልፈጥር በዓል አደረሳችሁ” ብለዋል።
የእምነቱ ተከታዮች ወደ ማክበሪያ ስፍራ ሲሄዱም ሆነ ሲመለሱ በተገቢ የተክቢራና ሶላት ስርዓት ፈጽመው ወደየቤታቸው በመመለስ ኢትዮጵያዊ ጨዋነትን እንዲያሳዩ ሲሉ ጥሪ አቅርበዋል።
ሙስሊም የመከባበርና የሰላም ሰው መሆኑን የገለጹት ሐጂ ዑመር፣ ከተንኮል በመራቅ በሰላም አክብሮ መግባት እንደሚገባ አስገንዝበዋል።
በኢትዮጵያ አንዳንድ አካባቢዎች ችግሮች እንዳሉ አስታውሰው፣ ችግር ሲገጥም በሰላም እንዲፈታ ወደፈጣሪ መጸለይ እንደሚገባ ተናግረዋል።
ከሱዳንና ግብጽ ጋር በተያያዘም “ኢትዮጵያ ሌሎችን የመጉዳት ፍላጎት እንደሌላት ዳሩ ግን ብሔራዊ ጥቅሟን አሳልፋ እንደማትሰጥ መታወቅ አለበት” ብለዋል።
ኢትዮጵያዊያን በአገራቸው ጉዳይ መደራደር እንደሌለባቸው ገልጸው፣ በውጭም ሆነ በአገር ውስጥ ያሉ ወገኖች በአገር ጉዳይ ላይ ወደአንድነት እንዲመጡ ጥሪ አቅርበዋል።
በመሆኑም ሰላምን በማጠናከር የአገሪቱ ልማት ከግብ እንዲደርስና አገራዊ ጥቅም እንዲጠበቅ መከባበርና መተባበር እንደሚገባ ነው ሐጂ ዑመር የጠየቁት።
በሌላ በኩል በዛሬው ዕለት በመስቀል አደባባይ የጎዳና ላይ አፍጥር ስርዓት እንደሚደረግ ከአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ጋር መስማማታቸውን ተናግረዋል።
“እስከዛሬ በጎዳና ለተደረጉ የአፍጥር ስነ ስርዓቶች እኛ እውቅና አልነበረንም” ያሉት ሐጂ ዑመር፤ የዛሬው ግን በሰላም እንዲካሄድ ከከተማ አስተዳደሩ ጋር ስለመነጋጋራቸው ገልጸዋል።
ስርዓቱን ያዘጋጁ ወገኖችና የመንግስት ጸጥታ አካላት 
ሱዳን ተገን የጠየቁ የኢትዮጵያ የሰላም አስከባሪ ወታደሮችን ወደ ስደተኞች መጠለያ ጣቢያ ማስገባቷን የሀገሪቱ መንግስታዊ ቴሌቪዥን ዘገበ። የትግራይ ብሔር አባላት የሆኑ እና ቁጥራቸው 120 የሚሆኑ እነዚሁ የሰላም አስከባሪ አባላት የነበሩ ወታደሮች በቅርቡ ሱዳንን ጥገኝነት በጠየቁት መሰረት ወደ መጠለያ ጣቢያ መግባታቸውን የሰሜን ዳርፉር የስደተኞች ጉዳይ ኤጄንሲ ኃላፊ አል ፋተህ ኢብራሂም መሐመድ ተናግረዋል። ከወታደሮቹ 14ቱ ሴቶች ናቸው ተብሏል።
በዚሁ መሰረት 31 ወታደሮች ምስራቅ ሱዳን ከሳላ አካባቢ ወደ ሚገኝ የስደተኞች ጣቢያ ዛሬ መጓጓዘቸው በዘገባው ተጠቅሷል።ወታደሮቹ በትግራይ ክልል ከተካሄደው ጦርነት በኋላ የፌዴራሉ መንግስት በቁጥጥር ስር ሊያውለን ይችላል ከሚል ስጋት የተነሳ ወደ ኢትዮጵያ መመለስ አለመፈለጋቸውን የአሶሽየትድ ፕረስ ዘገባ አመልክቷል።
በሱዳን ዳርፉር የተሰማራው የኢትዮጵያ የሰላም አስከባሪ ቡድን አባላት የሆኑ እና ቁጥራቸው ጥቂት የማይባል «አለማቀፍ ጥበቃ እንዲደረግላቸው መጠየቃቸውን የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ቃል አቃባይ ፈርሃን ሃግ ባለፈው ወር ተናግረው ነበር ።በምስራቃዊ ሱዳን በትግራይ የተቀሰቀሰውን ጦርነት ሸሽተው የተጠለሉ በ10 ሺዎች የሚቆጠሩ ኢትዮጵያውያን ይገኛሉ። DW 
የአምባሳደር ዲና ሙፍቲ ሳምንታዊ መግለጫ !
የኢፌዴሪ ውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር ቃል አቀባይ አምባሳደር ዲና ሙፍቲ ዛሬ ሳምንታዊ መግለጫ ሰጥተዋል።
አምባሳደር ዲና ሙፍቲ በመግለጫቸው ፦
– የአውሮፓ ህብረትን ጨምሮ ከአሜሪካ እና ሩሲያ የተውጣጡ የባለሙያዎች ቡድን 6ኛው ሃገራዊ ምርጫ ለመታዘብ እንደሚመጡ አሳውቀዋል።
– ከአውሮፓ ህብረት 6 አባላትን የያዘ ቡድን፣ ከአሜሪካ 2 ተቋማት የተውጣጣ እና ከሩሲያና የአፍሪካ ህብረት ምርጫውን የሚታዘቡ ባለሙያዎች ይመጣሉ ብለዋል።
– የአውሮፓ ህብረት ቀድሞ ባስቀመጠው ቅድመ ሁኔታ ላይ የኢትዮጵያ አቋም አልተቀየረም።
– በአሜሪካ የአፍሪካ ቀንድ ልዩ መልዕክተኛ አምባሳደር ጀፍሪ ፊልትማን ከተለያዩ የመንግስት የስራ ሃላፊዎች ጋር ውጤታማ ውይይት አድርገዋል ብለዋል።
– ጄፍሪ ፌልትማን ከምክትል ጠ/ሚር እና የውጪ ጉዳይ ሚኒስትር ደመቀ መኮንን ጋር በህዳሴ ግድብ ድርድር እና ወቅታዊ ጉዳዮች ዙሪያ መወያየታቸውን ገልፀዋል። ፌልትማን የድርድሩ ሂደት በሰላማዊና በዲፕሎማሲያዊ መንገድ እንዲቋጭ ያላቸውን ፍላጎት ገልጸዋል ብለዋል።
– የወቅቱ የአፍሪካ ህብረት ሊቀ መንበርና የኮንጎ ዴሞክራቲክ ሪፐብሊክ ፕሬዚዳንት ፌሌክስ ሲሼኬዲ በህዳሴው ግድብ ዙሪያ የሚካሄደውን ሰላማዊ ድርድር ማስቀጠል የሚያስችል ውይይት ያደርጋሉ ብለዋል።
– ፕሬዚዳንት ፌሌክስ ሲሼኬዲ ኢትዮጵያ ሳይመጡ በፊት በካይሮ እና ካርቱም ተመሳሳይ ውይይት ማድረጋቸውንም አስታውሰዋል።
– ፕሬዚዳንት ሳህለወርቅ ዘውዴ በኒጀር በነበራቸው ቆይታ፥ በሃገራዊ ምርጫ፣ በህዳሴ ግድብ ድርድር እና ሌሎች ጉዳዮች ላይ የተሳካ ውይይት ማድረጋቸውን ገልፀዋል።
ምንጭ፦ ኤፍ ቢ ሲ 
ከተለያዩ ድረገጾችና በህይወት ሳሉ ካደረጓቸው ቃለ መጠይቆች ያገኘነውን ትንሽ ስለሳቸው እንበላችሁ፦ By Tikvah-Megazine
– ወ/ሮ ዘሚ የኑስ ጥቅምት 7 ቀን 1951 ዓ.ም በአዲስ አበባ ከተማ ጣሊያን ሰፈር በሚባለው መንደር ተወለዱ።
– ገና በ17 ዓመታቸው ከኢትዮጵያ ወደ ሮም ያቀኑት ወ/ሮ ዘሚ አስራ ዘጠኝ ዓመታትን በሮምና በአሜሪካ-ሎሳንጀለስ አሳልፈዋል።
– በውጭ ሀገር ባገኙት እንዲሁም ሲሰሩበት የነበረውን ሥነ–ውበት (ኮስሜቶሎጂ) ሞያቸውን ይዘው ወደ ሀገር በመመለስ በሀገራችን የመጀመሪያ የሆነውን “ኒያና የውበት ሥራ የሥልጠና ማዕከል» የተባለ ትምህርት ቤት ከፍተዋል። በዚህም በርካታ ባለሞያዎችን አፍርተዋል።
– ኤች አይ ቪን በመከላከሉ ረገድ በተሰሩ ሥራዎች ላይ ትልቅ አበርክቶም አላቸው።
– ወንድ ልጃቸው የአዕምሮ እድገት ዝግመት ያለበት ሆኖ መወለዱ ስለችግሩ በጥልቀት እንዲረዱና ከራሳቸው አልፎ ለሌሎች መሰሎችም መፍትሔ ለማስገኘት ብዙ ደክመዋል። ጉዳዩንም ከጓዳ ወደ አደባባይ ያወጡ ቆራጥ ሴት ናቸው።
– “ኒያ ፋውንዴሽን» የሚል ተቋም በመመስረትም በምሥራቅ አፍሪካ የመጀመሪያው የሆነውን “ጆይ የኦውቲስቲክ ልጆች ማዕከል» የተባለ ተቋምም አቋቁመዋል።
– በኒያ ፋውንዴሽን ሥር የሚገኘው ጆይ የኦቲዝስቲክ ልጆች ማዕከል በአሁኑ ወቅት 80 ተማሪዎችን ይይዛል።
– ማዕከሉን በማስፋት ሰሚት አካባቢ በ5,000 ካሬ ሜትር ቦታ ላይ በ250 ሚሊዮን ብር 400 የኦቲስቲክ ልጆችን ማስተናገድ የሚችል ህንጻ በመገንባት ላይ ነበሩ። የማዕከሉ ግንባታ ፍጻሜን ማየት ትልቁ ስኬታቸው እንደነበር ሲገልጹ ቆይተዋል።
– ወጣት ሴቶችን ከአስከፊ ህይወት 
የኢትዮጵያ ሳይንስ አካዳሚ መሥራች አባል የሆኑት ፕ/ር ሰብስቤ ደምሰው የ2021 የጆሴ ዋተርካሰስ የሀሩር አካባቢ የሥነ-እጽዋት ጥናት ሜዳሊያ ተሸላሚ መሆናቸው ተገለጸ።
የኢትዮጵያ ሳይንስ አካዳሚ እንዳስታወቀው የአሜሪካው ስሚሶኒያን የተፈጥሮ ታሪክ ብሔራዊ ሙዚየም የእጽዋት ጥናት ትምህርት ክፍል ነው የዘርፉ ዓለም አቀፍ ተመራማሪ ለሆኑት ፕ/ር ደምሴ ሽልማቱን ያበረከተላቸው።
ሽልማቱ በሙዚየሙ የእጽዋት ጥናት ትምህርት ክፍል እውቅ ተመራማሪ እና ሳይንቲስት በነበሩት ጆሴ ዋተርካሰስ ስም እ.ኤ.አ ከ2001 ጀምሮ መሰጠት መጀመሩ ተገልጿል።
እንደ ኢዜአ ዘገባ የሽልማቱ ኮሚቴ ፕ/ር ሰብስቤ ደምሰው በሃሩራማ አካባቢ የእጽዋት ጥናት ዘርፍ በማስተማር እና የተለያዩ ሳይንሳዊ ጥናቶችን ማድረጋቸውን አረጋግጧል።
ጎን ለጎንም ፕሮፈሰር ሰብስቤ ለረጅም ዓመታት በዘርፉ ሀገር በቀል ብዝኃ ሕይወት መረጃ በማሰባሰብ እና በመሰነድ ከፍተኛ ሥራ መሥራታቸውን አስመልክቶ እውቅና ሰጥቷል።
በሌላ በኩል በኢትዮጵያ ብቻ የሚገኙ እጽዋቶችን፣ ፕሮጀክቶችን እና የዘርፉን ብሔራዊ የሳይንሳዊ ጥናት እንቅስቃሴን በመምራት ረገድም ትልቅ ሥራ ሠርተዋል ብሏል ኮሚቴው።
የእውቅና አሰጣጥ ሥነ-ሥርዓቱ በአሜሪካ ዋሺንግተን ከግንቦት 5 እስከ 6 ቀን 2013 ዓ.ም በሚካሄደው የስሚሶኒያን የሥነ-እጽዋት ጉባኤ ይካሄዳል ተብሏል።
ፕ/ር ሰብሰቤ ደምሰው የጉለሌ እጽዋት ማዕከል ዋና ዳይሬክተር በመሆን ያገለገሉ ሲሆን በአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ የተፈጥሮ ሳይንስ ኮሌጅ የእጽዋትና የብዝሃ ህይወት ፕሮፌሰርም እንደነበሩ ተገልጿል። 
ስለዚህ አፍጢር የከለከለህን አካል ነጥለህ ብታወግዝ ጥሩ ነው
ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ ቀዳማዊ ፓትርያርክ በኢትዮጵያ ከአሜሪካ አምባሳደር ጋር ተወያዩ !
ዛሬ በኢትዮጵያ የአሜሪካ ኤምባሲ ፥ አምባሳደር ጊታ ፓሲ ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ ቀዳማዊ ፓትርያርክን በመኖሪያ ቤታቸው ተቀብለው እንዳነጋገሯቸው አሳውቋል።
አምባደሯ እና ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ ቀዳማዊ ፓትርያርክ በኢትዮጵያ ወቅታዊ ጉዳይ በተለይ ደግሞ በትግራይ ስላለው የሰብዓዊ ቀውስ እንዲሁም ሰሞኑን ስላስተላለፉት መልዕክት ተወያያተዋል።
አምባሳደሯ ፥ ፓትርያርኩ ወደፊትም በኤምባሲው በሚካሄዱ የሃይማኖቶች / የእምነት ማኅበረሰብ ስብሰባዎች ላይ እንዲገኙ እንዲሁም ውይይታቸውን እንዲቀጥሉ ጋብዘዋቸዋል።
ምንጭ፦ በኢትዮጵያ የአሜሪካ ኤምባሲ
“… ብጹዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ የተገሩት መልዕክት ሲኖዶሱን አይወክልም” – የሲኖዶስ ዋና ፀሀፊ ብፁዕ አቡነ ዮሴፍ
ከቀናት በፊት ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ ቀዳማዊ ፓትርያርክ 15 ደቂቃ በሚረዝም የቪድዮ ንግግር በኢትዮጵያ ስላለው ሁኔታ ሃሳባቸውን ሰጥተው ነበር።
ብፁዕነታቸው በቪድዮው፥ በኦሮሚያ፣ ቤኒሻንጉል ጉሙዝ፣ በሸዋሮቢት በሌሎችም ቦታዎች ችግር እንዳለ ገልፀው የትግራይ ግን እጅግ የከፋ ፣ ጭካኔ የተሞላበት መሆኑን ተናግረው ነበር።
ትግራይ ውስጥ ይሰራል ያሉት አረመኒያዊ ስራ እንዲቆም ያቀረቡት ጥይቄ አለመሳካቱን ፤ ፍቃድም እንዳልተሰጠ ገልፀው፤ የሚናገሩት ሁሉ በተደጋጋሚ እንደሚመለስ እና ፍቃድ እንዳላገኙ ተናግረው ነበር።
በተጨማሪ ያሉበትን ሁኔታ እሳቸው ብቻ እንደሚያውቁ በመናገር በትግራይ እየተፈፀመነው ያሉትን አረመኒያዊ ስራ ለመቃወም ብዙ ጊዜ እነደሞከሩ ነገር ግን ስላልተፈቀደ “እየታፈነ” እየቀረ መሆኑን አስረድተው ነበር።
ሚያዚያ 7 ቀን 2013 ያደረጉት ቃለምልልስም ታግዶ መቀረቱን በወቅቱ ገልፀው የትግራይ ግጭት አሁን ላይ 6 ወር እንደሆነውና እስካሁን ግድያ/ግፍ መቀጠሉን በመናገረ ይህን ሁኔታ እግዚአብሔር እንዴት እንደሚመልሰው የራሱ ዳኝነት አለው ሲሉ ተደምጠውም ነበር።
ከብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ማትያስ ቀዳማዊ ፓትርያርክ የቪድዮ ንግግር ጋር በተያያዘ ዛሬ ቅዱስ ሲኖዶስ እኔን አይወክለኝም ሲል መግለጫ ሰጥቷል።
የቤክርስትያኒቱ ሲኖዶስ ዋና ፀሀፊ የሆኑት ብጹዕ አቡነ ዮሴፍ በሰጡት መግለጫ እንዳስታወቁት የትኛውም መልዕክት ከመተላለፉ በፊት በሲኖዶስ በሚደረግ ስብሰባ ውሳኔ ሊሰጠው ይገባል ሲሉ ገልፀዋል።
በመሆኑም አቡነ ማትያስ ያስተላለፉት የግል አቋም እንጂ የሲኖዶሱ ውሳኔ አይደለም ብለዋል። 
በአዲስ አበባ የፀጥታ ስጋት አለባቸው የተባሉ ከ300 በላይ ቦታዎችን በጥናት መለየታቸውን የከተማው ሰላምና ፀጥታ አስተዳደር ቢሮ ተናግሯል፡፡ ጥናቱ ከአንድ ወር በፊት መካሄዱን የጠቀሱት የቢሮው ጸጥታ ጉዳዮች አፈታት መረጃ ዳይሬክተር አቶ ማስረሻ ሀብቴ 312 ቦታዎች በሁሉም ክፍለ ከተሞች በ44ወረዳዎች ውስጥ መሆናቸውን ለሸገር ኤፍ ኤም አስረድተዋል።
ቦታዎቹ የጸጥታ ስጋት አለባቸው ሲባል ምን ማለት ነው?
ቦታዎቹ በሁሉም ክፍለ ከተሞች በአርባ አራት ወረዳዎች ውስጥ ናቸው። የጸጥታ ስጋት አለባቸው ተብለው የተለዩ ቦታዎች የሁሉንም ትኩረት የሚሹ በመሆኑ ሳይንሳዊ መንገድ በተከተለ ሁኔታ ቦታዎቹ መለየታቸውን ዳይሬክተሩ ገልጸዋል።
ጥናቱ ከተካሄደበት ጊዜ ጀምሮ የአስተዳደር አካላትና የጸጥታ ኃይሎች የስጋት ቦታዎቹ ላይ ተከታታይ የየሆኑ ስራዎች እየተሰሩ መሆኑንም አክለዋል።
312 የአዲስ አበባ አከባቢዎች ምንምን ስለመፈፀማቸው ነው የተለዩት?
– ከመሬት ወረራ ከድንበር ይገባኛል ጥያቄ ጋር ተያይዞ የተለዩ፤
– የብሔርና የቡድን ግጭት የሚታይባቸው ወረዳዎች (ቤተ እምነቶች ጭምር በዚሁ የሚካተቱ መሆኑን የጠቀሱት ይህ ማለት የአንዱን ሃይማኖት ሽፋን በማድረግ የፖለቲካ ቅስቀሳ የሚደረግበትና ከመሬት ወረራ ጋር ተያይዞ ቤተ እምነቶቹ በስፋት የሚሳተፉበት ቦታ በመኖሩ የተለዩ መሆናቸውን ጠቁመዋል።)
– ከባድ ወንጀል የሚፈጸምባቸው፤
– የፖለቲካ ፖርቲዎች እንቅስቃሴ የሚበዛባቸው ቦታዎች
በከተማው የጸጥታ ስጋት ነው በሚል በተለያዩ አከባቢዎች የሚፈጸመው ዋነኛው ድርጊት ህገወጥ የመሬት ወረራ መሆኑን ዳይሬክተሩ ገልጸዋል።
ደረጃው በጣም ከፍተኛ ነው የሚባል ባይሆንም በአዲስ አበባ የሚገኙ ከ200 በላይ የምርጫ ጣቢያዎችም የጸጥታ ስጋት ይኖርባቸዋል በሚል መለየታቸውን የተናገሩት አቶ ማስረሻ ቦታዎቹ ደረቅ ወንጀል የሚፈጸምባቸው፤ መጠጥ 
የኦቢኤን ጋዜጠኛ ሲሳይ ፊዳ ትናንት ከቀኑ 11፡30 ላይ ከሰርግ ቤት ሲመለስ በመኖሪያ ቤቱ አካባቢ በሁለት ታጣቂዎች መገደሉን በቄለም ወለጋ ዞን ፖሊስ መምሪያ የአካባቢ ሰላም አስከባሪ ምክትል ዳይሬክተር ኢኒስፔክተር አህመድ ያሲን ገለፁ።
ኢኒስፔክተር አህመድ ፥ ግድያውን የፈፀሙት የ ‘ሸኔ’ ታጣቂዎች ናቸው ብለዋል።
የወንጀሉ ፈፃሚዎች ማንነት እንደተደረሰበትና ክትልል እየተደረገባቸው መሆኑን ኢንፔክተሩ ጨምረው ገልፀዋል፡፡
ኦቢኤን (OBN) ፥ “ጋዜጠኛ ሲሳይ ፊዳ ህዝባዊ ወገንተኝነትን እንዲሁም መልካም ስነ-ምግባርን የተላበሰ ጠንካራ ጋዜጠኛ ነበር” ሲል ገልጿል። 
ሱዳን በቅርቡ የቤኒሻንጉል መሬት የእኔ ነው የሚል ያልተገባ ትርክት ይዛ መምጣቷ ኢትዮጵያ ትኩረቷን ከግድቡ እንድታነሳ ለማድረግ የተቀየሰ ሴራ መሆኑን በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የፖለቲካ ሳይንስና ዓለም አቀፍ ግንኙነት መምህርና የዓባይ ውኃ ጉዳይ ተመራማሪ ፕሮፌሰር ያዕቆብ አርሳኖ ገለጹ፡፡
ፕሮፌሰር ያዕቆብ እንዳሉት ሱዳን በቅርቡ የቤኒሻንጉል መሬት የእኔ ነው የሚል ያልተገባ ትርክት ይዛ መጥታለች። ትርክቱ በሀገራቱ መካከል ያለውን የድንበር ችግር የበለጠ በማወሳሰብ ኢትዮጵያ ትኩረቷን ከግድቡ እንድታነሳ ያለመ የሱዳንና የግብጽ ምኞት ነው ብለዋል።
የአንድን ሉዓላዊ ሀገር መሬት የእኛ ነው በማለት የኢትዮጵያን ብሔራዊ ጥቅም ለማስተጓጎል መጣር ከንቱ ምኞት ነው ያሉት ፕሮፌሰር ያዕቆብ ኢትዮጵያ ባቀደችው መሠረት ግድቧን ሰርታ ትጨርሳለች፤ ለዚህም መንግሥት ትኩረት ሰጥቶ እየሠራ መሆኑን ተናግረዋል፡፡ በቂ ዝግጅት ተደርጎ ሁለተኛው ዙር የውኃ ሙሌት የሚከናወንበት ጊዜም እየተጠበቀ ነው ያሉት፡፡
እንደ ፕሮፌሰር ያዕቆብ ገለጻ፤ ቀደም ሲልም ግብጽና ሱዳን የግድቡን ግንባታ ሊከለክሉትና ሊያስጓጉሉት የሚችሉበት ምንም መንገድ አልነበረም። አቅምም አልነበራቸውም። በዚህ የተነሳ ከኢትዮጵያ ጋር ስለግድቡ አሞላል እና ስለግድቡ የውኃ አያያዝ ውይይት ሲያደርጉ ነው የቆዩት። እነርሱ የሚሠሩት ሥራ ሁሉ ኢትዮጵያ ግድቧን ጨርሳ፣ ውሃ ሞልታ፣ መብራት የምታገኝበትን መንገድ ሊያደናቅፍ የሚችል አይደለም ብለዋል።
ሱዳን በትንሹም ሆነ በትልቁ የኢትዮጵያን መሬት የእኔ ነው ማለቷ አንደኛ የጉርብትንና መልካም ጎን እጅግ በጣም የሚያበላሽ ነው፤ ሁለተኛው ደግሞ ዓለም አቀፍ ሕግንም የሚጻረርና የሚጥስም 
ኢትዮጵያ ሀገራችን በዓለም ዓቀፍ ደረጃ ከምትታወቅባቸዉና ከምትከበርባቸዉ ሀገራዊ ልዩ እሴቶቿ ዉስጥ አንዱ የዘርፈ ብዙ ልዩነቶች የመቻቻል ምድር መሆኗ ሲሆን ህዝቦቿ በፈረሃ አምላክ የሚመሩ ናቸዉ፡፡ ከሁሉም በላይ ደግሞ ሀገራችን የሀይማኖት ብዝሃነትን በመቻቻል፣ በአብሮነትና በመከባበር የሚያስተናግድ ማህበረሰብ ያላት ታሪካዊ ተምሳሌት መሆኗ ነዉ፡፡
የተከበራችሁ ኢትዮጵያዊያን ሙስሊሞች፣
የእስልምና ኃይማኖትና ሀገራችሁ ኢትዮጵያ ከከተማችሁ አዲስ አበባ ጋር ያላቸዉ ታሪካዊ ትስስር በማይናወጥ መሠረት ላይ የተጣለዉ ገና ከጅምሩ በመሆኑ ከእምነት ጋር ተያይዞ ለዘመናት ሲያጋጥሙን ለኖሩት የዉስጥና የዉጪ ተግዳሮቶች ሳንበገር አንድነታችንን፣ አብሮነታችንን፣ ሉዓላዊነታችንንና ተቻችሎ በፍቅር የመኖር እሴቶቻችንን በጥበብና በጀግንነት አስጠብቀን ኖረናል፡፡
የዚህ ማንነታችን ቀጣይ የሆነዉን ዛሬያችንን በፍቅርና በክብር አብረን በማሳለፍ ላይ እንገኛለን፡፡ ዘንድሮ የታላቁን የረመዳን ጾም ወቅት በታሪካችን ከእናትና ከአባቶቻችን የወረስነዉን እሴት በማስጠበቅ በተለያየ መልኩ በየቦታዉ አብረን አሳልፈናል፡፡ ለአብነትም በቅርቡ የሰጠነው የማምለኪያ ቦታዎች ይህንን ይመሰክራሉ።በስካይ ላይት ሆቴል ሁሉም ሃይማኖቶች በተገኙበት ከሙስሊም ወንድቻችን ጋር አብረን አፍጥረናል፡፡ ከሶሪያዊያን ተፈናቃይ ወንድምና አህቶቻችን ጋር እንዲሁ፡፡ በቤተ-መንግስት፣ በሆቴሎችና በየክፍለ ከተሞቻችን ማዕዶችን ተጋርተናል፡፡ በፍቅርና በመከባበርም አብረን አሳልፈናል፡፡
ከዚህ ጋር ተያይዞ የዘንድሮዉን የረመዳን ጾም ልዩ በሚያደርግ ሁኔታ በተለያዩ የሀገራችን ከተሞች ሰፋፊ የጎዳና ላይ የአፍጥር ፕሮግራሞች እጅግ በሚያስደስትና ጠላቶቻችንን በሚያስቀና ሁኔታ በመንግስት አካላት እና በሁሉም ነዋሪዎች ትብብርና አብሮነት ሲካሄዱ ቆይቷል፡፡ በተመሳሳይ ሁኔታ በከተማችን አዲስ አበባ ብዙ ቁጥር ያለዉ የሙስሊሙን ማህበረሰብና ሌሎችን ያሳተፈ የጎዳና ላይ አፍጥር ለማካሄድ የተዘጋጀዉ እቅድ ባዘጋጁ አካላትና ግለሰቦች 
ኢትዮጵያ በተለያዩ ፈተናዎች ውስጥ ብትሆንም ምርጫው መካሄዱ ትክክለኛና ተገቢ ነው ብለዋል።
አንጋፋው ፖለቲከኛ አንዳርጋቸው ጽጌ በተለይ ለኢዜአ እንደገለጹት በምርጫው የሚወዳደሩ ፖለቲካ ፓርቲዎች ያላቸውን የፖሊሲ አማራጭ አቅርበው ማሸነፍ የሚችሉት በቅድሚያ የሀገር ህልውና ተጠብቆ ሲቀጥል ነው።
በመሆኑም ፓርቲዎቹ የኢትዮጵያን ህልውና በሚመለከት የጋራ አቋም ይዘው መንቀሳቀስ አለባቸው ብለዋል።
በአሁኑ ጊዜ ኢትዮጵያን ለማዳከም የተለያዩ ሴራዎች እየተከናወኑ መሆኑን መገንዘብ እንደሚገባ ጠቁመው፤ ችግሮቹን መፍታት የሚቻለው በጋራ በመስራት መሆኑን ገልጸዋል።
የኢትዮጵያን ህልውና ለማይፈልጉ የውጭ ኃይሎችን ዓላማ ተቀብለው ሀገር የማተራመስ ስራ እየሰሩ ያሉ ኢትዮጵያውያን መኖራቸውንም ነው አቶ አንዳርጋቸው ያብራሩት።ይህም ያለንበትን ወቅት እጂግ ፈታኝ አድርጎታል ብለዋል።
ከዚህ አንጻር 6ኛው ጠቅላላ ምርጫ ሀገርን የማፍረስ ሳይሆን ሀገርን የማዳን ዓላማ ያያዘ መሆኑን ተናግረዋል።
ዜጎች ኢትዮጵያ አሁን የተጋረጠባትን ፈታኝ ጊዜ በድል ለማለፍ በጋራ እንዲቆሙም አቶ አንዳርጋቸው ጥሪያቸውን አቅርበዋል። 
(ኢዜአ) – በኢትዮጵያ ጉዳይ የዳር ተመልካች ዜጋ መኖር የለበትም፤ ሁሉም ያገባኛል ብሎ የራሱን አስተዋፅኦ ማድረግ ይገባዋል” ሲሉ በምርጫው ለህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በግል የሚወዳደሩት ሙሐዘ ጥበባት ዲያቆን ዳንኤል ክብረት ተናገሩ።
ሙሐዘ ጥበባት ዲያቆን ዳንኤል ክብረት በአዲስ አበባ ከተማ ምርጫ ክልል 28 በተመረጡ ስድስት አካባቢዎች የጎዳና ላይ የምርጫ ቅስቀሳ አካሂደዋል።
በቅስቀሳው ወቅትም ኢትዮጵያ ከራሳቸው አልፈው ለአገር የሚያስቡ ሰዎች እንደሚያስፈልጓት ተናግረዋል።
“ብዙ አይነት ምግብ በአንድ መሶብ እንደሚቀርብ ሁሉ በሀገሪቱ ያለው የብሔርና የሃይማኖት ብዝሃነት የጠንካራ አንድነት ምንጭ ነው” ብለዋል።
ነገር ግን አሁን ላይ በብሔር፣ ሃይማኖት፣ አስተሳሰብና ፖለቲካ አጥር ሰርተናል ሲሉም ነው የተናገሩት።
ዓላማቸው ብዝሃነትን በማስተናገድ የጥላቻና ልዩነት አጥርን አፍርሰው ድልድይ መገንባት መሆኑን ገልጸው፤ የምርጫ መወዳደሪያ ምልክቴ “ሐ” ነው ምረጡኝ ብለዋል።
ዜጎች የመራጮች ምዝገባ ቀን መራዘሙን እንደ እድል በመጠቀም የምርጫ ካርድ እንዲያወጡም ጥሪ አቅርበዋል።
የኢትዮጵያ ጉዳይ እንደ እግር ኳስ ጨዋታ ጥቂቶች የሚጫወቱበት ብዙሃኑ የሚሳተፉበት ሳይሆን የሁሉንም ዜጋ አስተዋጽኦ የሚሻ ነው ብለዋል።
በመሆኑም እያንዳንዱ ዜጋ ይህን ተገንዝቦ የራሱን አስተዋፅኦ ማበርከት እንዳለበት ተናግረዋል።
በምርጫው የሚሳተፉ የፖለቲካ ፓርቲዎች የአንድ አገር ልጆች መሆናቸውን በመረዳት ከመገፋፋት ወጥተው በሀገር ጉዳይ መተባበር ይገባቸዋል ብለዋል።
ፓርቲዎች ማሸነፍ የሚችሉት በቅድሚያ “ኢትዮጵያ ስታሸነፍ ነው” ሲሉም ገልጸዋል።
ኢትዮጵያ እንድታሸንፍ ደግሞ የምርጫ ሂደቱ ሰላማዊና መከባበር የሚስተዋልበት መሆን እንዳለበት መሐዘ ጥበባት ዲያቆን ዳንኤል ክብረት 
ምንዳርአለው ዘውዴ ( ፕሮፌሰር ) – ጠዋት ማልዳ ወፍ ተንጫጭቶ ሳያበቃ ከመኝታዋ ትነሳና ፊትዋን ተታጥባ ወደምድጃዋ ታመራለች፡፡ ብዙዎቹ የስዋ አይነት አርሶአደር ሴቶች የሚያጠቡት ልጅ ዐያጡም፡፡ እናም ልጅዋ አግቶ ያደረ ጡትዋን ፍለጋ እየተነጫነጨ፣ እንደማልቀስም እያደረገው ከምድጃው ሳለች የውጥር ይይዛታል፡፡ ማታ አዳፍና ያሳደረችውን እሳት ከማዳፈኛው አመድ ውስጥ ገላልጣ ካወጣች በሁዋላ ከምዳጃዋ ጠፍቶ ከማይጠፋው ኩበት ሰበር አድርጋ ከፍሙ ላይ ትፈረፍርበታለች፡፡ ከፍሙ ላይ ያረፈው ስብርባሪ ኩበት መጨስ ይጀምራል፡፡ ትንሽ ጭራሮ ቢጤ ሰባብራ በሚጨሰው ኩበት ላይ ታደርጋለች፡፡ በስብርባሪው ጭራሮ ላይ ጠና ጠና ያለ እንጨት፣ ከተገኘም ፍልጥ ብጤ ታኖርና እሳቱ ሲጫጫስ ድስትዋን ትጥዳለች፤ ያደረውን ወጥ አሙቃ ለባልዋና ለልጆችዋ ቁርስ ብጤ ለማቃመስ በማሰብ፡፡ ወጡ እስከሚሞቅ ድረስ ወደዛ የውጥር ይዞአት ጡት ካላመጣሽ ብሎ ወደሚያለቃቅሰው ልጅዋ ፊትዋን ታዞራለች፡፡ ጡት እያጠባች ባንድ እጇ ወጡ እንዳይጎረና ታማስላለች፡፡
–
‹‹ይህን እንዲህ ከውና ብድግ ስትል ያ ጊዜ አይሰጤ ጡት ያልጣለ ልጇ አብሮዋት ብድግ ይላል፡፡ ትታው ከሄደች ሊያለቅስ ነው፡፡ ስለዚህ ብድግ አድርጋ ከጎኗ ላይ ይዛው ወደጓዳ ትሄዳለች፡፡ ከሞሰብ ያለውን እንጀራ ከቤቷ ባላት ትሪም ይሁን ሌማት፣ እርቦም ይሁን ሳህን ላይ አኑራ ከሞቀው ዶኬ፣ እሱም ካለ ነው፣ አሊያም ከማሳ ተቀጥፎ በሰፊው ከተቀቀለው የጎመን ወጥ አውጥታ የባልዋን ከውጪ መመለስ ትጠብቃለች፡፡ ባለቤትዋም ልክ እሷ ከእንቅልፍዋ እንደተነሳች 
የኢትዮጵያ ሳተላይት ቴሌቪዥን (ኢሳት) ከግል ሚዲያነት ወደ ነጻ የህዝብ ሚዲያነት ተቀይሮ በይፋ ተቋቋመ። ኢሳት በአዲሱ የሚዲያ አዋጅ ድንጋጌ መሰረት በአገር ውስጥ እስካሁን ከተደራጀበት የግል አክሲዮን ድርጅትነት ወደ ልዩ የህዝብ ሚዲያነት የተቀየረበትን የምስረታ ጉባኤ በአዲስ አበባ ተከናውኗል። በዚህም ሚዲያው “በሙሉ ገለልተኛነት ከፖለቲካ፣ ከብሄር፣ ከሃይማኖት እንዲሁም ከሌላ ወገንተኝነት በመራቅ ይሰራል” ተብሏል።
–
በመሆኑም ኢሳት በትናንትናው እለት 16 የቦርድ አባላት ተመርጠውለታል።ኢሳት ከሚመራበት የሚዲያ መርሆችና ኤዲቶሪያል ፖሊሲዎች አንስቶ በተቋሙ ባለቤትነትም ሆነ በአደረጃጀት የተሰጠው ቁመና በአገሪቱ የመጣውን ለውጥ የሚመጥን ነጻና ገለልተኛ ህዝባዊ ሚዲያ ሆኖ ስለመመስረቱ ተገልጿል። እንደ ኢዜአ ዘገባ የኢሳት ዋና ስራ አስኪያጅ አቶ አንዳርጋቸው ጽጌ በዚሁ ወቅት እንደገለጹት፤ ከዚህ ቀደም በኢትዮጵያ የህዝብ ሚዲያ ለማደራጀት የሚፈቅድ ህግ አልነበረም።
–
አዲሱ የመገናኛ ብዙሃን አዋጅ ይህን የሚፈቀድ በመሆኑ ኢሳት በአዲስ መልክ በህዝብ ሚዲያነት በመደራጀት አገልግሎት ለመስጠት የመተዳደሪያ ደንብ አጽድቆ የቦርድ አባላት መመረጣቸውን ገልጸዋል። በአገሪቷ የመንግስትና የግል ሚዲያዎች ህዝቡን ለመድረስ የሚጠበቅባቸውን ያህል እየተንቀሳቀሱ አለመሆኑን የጠቀሱት አቶ አንዳርጋቸው፤ ኢሳት በዚህ ጉዳይ በትኩረት እንደሚሰራ አረጋግጠዋል። ኢሳት በህዝቡ ላይ የሚደርሰውን ማንኛውንም ችግር ነቅሶ በማውጣት ለመዘገብና ተደራሽ ለማድረግ ዝግጁ መሆኑንም ገልጸዋል። ኢሳት ነጻ ሚዲያ’ በሚል ስያሜ በሚያዚያ 30 ቀን 2013 ዓ.ም በይፋ የህዝብ ሚዲያ ሆኗል።
ተቋሙ ለትርፍ ያልተቋቋመ አገር በቀል ድርጅት ስለመሆኑም ተገልጿል።
–
ኢሳት
ምርጫ ካርድ ከወሰዱት 30 ምናምን ሚሊዮን ዜጎች መካከል፣ ግማሹ ኦሮሚያ ክልል ነው ተብሏል! ከኦሮሚያ ክልል ሕዝብ መካከል ግማሹ ማለት ነው። ተአምር ነው መቸም ! ( ጌታቸው ሽፈራው )
–
1) ኦሮሚያ ክልል ላይ ይጠበቁ የነበሩት ተቃዋሚዎች በምርጫው አይሳተፉም። አብዛኛውን ሕዝብ አደባባይ ያስወጡት የነበሩት እነዚህ ድርጅቶች ናቸው።
–
2) ኦሮሚያ አካባቢ ብሔርተኛው ያንቀሳቀሰው ሕዝብ ቁጥሩ ቀላል አይደለም። የኦሮሚያ ብልፅግናን ነፍጠኛ ነው ብለው ብዙ አሳድመውበት ነበር።
–
3) ኦሮሚያ ውስጥ ከምርጫ ይልቅ የግጭት ፖለቲካ ነው ያለው። የጫካ ትግል ነው የሚሰማው። የጉጅ ሕዝብ፣ የወለጋ ሕዝብ በነቂስ ወጥቶ ካርድ ወሰደ? የሻሸመኔ ሕዝብ አምኖ ምርጫ ካርድ ወሰደ? በስቃይ ውስጥ ያለው፣ ነገ ምን ይፈጠርብኝ እያለ እየተሳቀቀ ያለው ከኦሮሞ ሕዝብ ውጭ ያለው ካርድ ወሰደ?
–
4) አይደለም ኦሮሚያ፣ ሀገር ለመሆን እየሰራ የነበረው ትህነፍ ባለፈው የትግራይ ምርጫ በደንብ፣ በእልህ፣ የመጨረሻው ሕልውናችን በካርዳችን ነው ብለው ሰርተውበት እንኳን ከሕዝቡ ከሩብ በታች ነው የምርጫ ካርድ ወሰደ የተባለው። ያውም ሊያጋንኑት እንደሚችሉ እየታወቀ።
–
5) ሌሎች ክልሎች ከሕዝባቸው አስር በመቶ እንኳን ካርድ አልወሰደውም። ዋና ከተማዋ አዲስ አበባም፣ የሁሉም ፓርቲዎች መቀመጫ፣ ሕዝቧ ጫካም እርሻም ያልሄደባት አዲስ አበባ እንኳን አስር በመቶ ሕዝቧ ብቻ ነው ምርጫ ካርድ ያወጣው። ኦሮሚያ በምን ተአምር ነው ይህ ሁሉ ሕዝብ ካርድ የሚወስደው?
–
በእርግጥ ሊያስጨንቀን ይገባ የነበረው ምርጫ ያልወሰደው ሕዝብ ነበር። ግን ደግሞ ሌላ ችግር መጥቷል። ካርድ እየወሰደ አይደለም ሲባል የተጋነነ 
“ከቁጥጥር ውጭ ሆኗል” የተባለው የቻይናው ሮኬት በህንድ ውቅኖስ ላይ ማረፉ መረጋገጡን የኢትዮጵያ ስፔስ ሳይንስ እና ቴክኖሎጂ ኢንስትቲዩት አስታወቀ። የኢንስትቲዩቱ ዋና ዳይሬክተር አብዲሳ ይልማ ለኢቲቪ እንደገለፁት የቻይና ሎንግ ማርች 5ቢ ሮኬት ተወሰነ ክፍሉ መሬት ላይ ሳይደርስ የተቃጠለ ሲሆን የቀረው ስብርባሪም በህንድ ውያኖስ ማልዲስ ደሴት አቅራቢያውቅያኖስ ውስጥ አርፏል።
–
የኢትዮጵያ ስፔስ ሳይንስ እና ቴክኖሎጂ ኢንስቲትዩት ዋና ዳይሬክተር አቶ አብዲሳ ይልማ ዛሬ ማለዳ ላይ ለዋልታ እንደገለፁት ከፍተኛ ስጋት ፈጥሮ የነበረው ሮኬት ምድር ላይ መውደቁ ተረጋግጧል።ሮኬቱ አሁን ላይ በህንድ ውቅያኖስ ውስጥ በምትገኘውና ማልዲቭስ በምትባል የደሴት ሀገር አካባቢ(72.47ምስራቅ እና 2.65ሰሜን) ወድቋል ነው ያሉት።
–
ኢንስቲትዩቱ ለቅድመ ጥንቃቄ ይረዳ ዘንድ ሮኬቱ ያለበትን ሁኔታ በከፍተኛ ሁኔታ እየተከታተለ ነበር ያሉት አቶ አብዲሳ ሮኬቱ ዛሬ ንጋት 11:24 ላይ ወደ መሬት መውረድ እንደጀመረ ገልፀዋል።የተወሰነው የሮኬቱ ክፍል መሬት ላይ ከመውረዱ በፊት ተቃጥሏል ብለዋል።”ሎንግ ማርች 5B” የሚል ስያሜ ያለው ሮኬት ከሚያዝያ 21/2013ዓ.ም ጀምሮ ነበር ከቁጥጥር ውጪ የነበረው።ሮኬቱ በከፍተኛ ፍጥነት በመሬት ዙርያ እየተሽከረከረም ነበር።ሮኬቱ በመሬት ዙርያ አንዴ ለመዞር 90ደቂቃ ይፈጅበት እንደነበር የተጠቀሰ ሲሆን ፍጥነቱሞ በሰዓት 28ሺህ ኬሎ ሜትር ነው።22ቶን ያህል ክብደት እንዳለው የተነገረለት ሮኬት ቻይና እያከናወነች ለምትገኘው የጠፈር ጣቢያ ግንባታ አጅግ አስፈላጊ የሆኑ ቁሳቁሶችን ይዞ ነበር።
የመግለጫው ዋነኛ ጉዳዮች የነበሩት ፦
-የታላቁ ህዳሴ ግድብ የሶስትዮሽ ድርድር
– የሱዳን ወረራ እና ያልተገባ ጫና
– 6ኛው ጠቅላላ ሀገራዊ ምርጫ
የታላቁ የህዳሴ ግድብን ግንባታ በተመለከተ ግብፅ በውሃ ላይ ምንም አበርክቶ ሳይኖራት እያሳደረች ያለው ጫና ተገቢነት እንደሌለው አምባሳደር ዲና ሙፍቲ ገልፀዋል።
ኢትዮጵያ አሁንም ድርድሩን በአፍሪካ ህብረት ማዕቀፍ ማስቀጠል እንደምትቀጥል አሳውቀዋል።
አምባሳደር የተናገሩት ምንድነው ?
“ግብፅ ሁሌ ጊዜም የምትናገረው በሀገሯ ድርቅ በሚከሰትበት ጊዜ ከግድባችን ልንለቅላት ስለምንችለው የውሃ መጠን መጨመር ነው። ይህ ማለት እነሱ የውሃ ባንክ ይሆናሉ።
ውሃ ካለህ ብቻ ነው መልቀቅ የምትችለው ግብፅ በድርቅ ስትጋለጥ ከግድቡ ስለሚለቀቅላት የውሃ መጠን እያወራች በሌላ በኩል ግድቡ እንዳይገነባ እና እንዳይጠናቀቅ ለምን ትሰራለች ? ለምን እንቅፋት ትሆናለች ? ይህ እርስ በእርሱ የሚቃረን ነገር ነው። በዚህ ሁኔታ የውሃ ባንክ ሊሆኑ ነው። የውሃ ባንክ የሚያደርጋቸውን ግድብ ለምን ይቃወማሉ ? ይህ ማንንም ሰው የሚያስገርም እና ጥያቄ እንዲያነሳ የሚያደርግ ነው።
በድጋሜ ጉዳዩን ግልፅ ለማድረግ እኛ በግድቡ አሞላል ሂደት ላይ እና በአሞላሉ ላይ ስምምነት ለመፈራረም ይሁንታ ሰጥተናል ስለሆነ ጉዳዩን ዓለም አቀፍ ማድረግ አጋዥ አይሆንም። ማንንም አያግዝም የጀመርነው ሂደት መቀጠል ብቻ ነው የሚረዳን”
አምባሳደር ዲና የሁለተኛው ዙር ሙሌት በተያዘለት ጊዜ እንደሚቀጥል ገልፀዋል። ግብፅ እና ሱዳን በዚህ ላይ ስምምነት ካልደረሱ ምን ይሆናል ተብለው የተጠየቁ አምባሳደር ዲና ተከታዩን ምላሽ ነው የሰጡት ፦
“በ3ቱ ሀገሮች 
ምርጫውን ለማደናቀፍ የሚያሴሩ አካላት ያሰቡት በፍጹም ሊሳካላቸው እንደማይችል የጠቅላይ ሚኒስትሩ የደህንነት ጉዳዮች አማካሪና የምርጫ ጉዳይ ደህንነትና ጸጥታ ኮሚቴ ሰብሳቢ አቶ ገዱ አንዳርጋቸው አስታወቁ።
ምርጫውን ለማደናቀፍ የዐመፅ ፍላጎት ያላቸው አካላት አቅደው እየሠሩ ቢሆንም የዚህ ምርጫ ዋነኛ ባለድርሻ በሆነው በኅብረተሰቡ፣ በፌዴራልና በክልል ጸጥታ ኃይሎች ንቁ ሕግን የማስከበር ሥራ ህልማቸው አይሳካም ብለዋል።
የአሁኑ የኢትዮጵያ ምርጫ በሽግግር ሂደት ውስጥ የሚካሄድ ምርጫ በመሆኑ አንዳንድ የጸጥታ እንቅፋቶች ሊያገጥሙ እንደሚችሉ ያመለከቱት አቶ ገዱ አንዳርጋቸው፣ የመንግሥት አጠቃላይ ግምገማ የሚያመላክተው ከሀገሪቱ ስፋትና የምርጫ ሰፊ ዝግጅት አንጻር የጸጥታ ችግር የሚያጋጥማቸው አካባቢዎች ተጽዕኖ የከፋ እንደማይሆን ጠቁመዋል።
በተለያዩ የሀገራችን አካባቢዎች በተለይም በወለጋ አራት ዞኖች ባሉ የተወሰኑ ወረዳዎች፣ በቤኒሻንጉል ክልል መተከል ዞን፣ በአማራ ክልል የኦሮሞ ብሔረሰብና ሰሜን ሸዋ ዞን አዋሳኝ ወረዳዎች እና በደቡብ ክልልም የተወሰኑ አካበቢዎች የጸጥታ መደፍረስ ችግሮች እንዳሉ አስታውሰዋል፡፡
እንደ ኢፕድ ዘገባ መንግሥት ኅብረተሰቡን ባሳተፈ መንገድ ጸጥታን ለማስከበር ዕርምጃ እየወሰደ በመሆኑ ከአጠቃላይ ምርጫው ሂደት አንጻር ተጽእኗቸው ዝቅተኛ መሆኑንም አስታውቀዋል። 
29ኛው አለም አቀፍ የሚድዋይፎች ቀን “መረጃው ግልፅ ነው ትኩረት ለሚድዋይፎች” በሚል መሪ ቃል በኢትዮጵያ የሚድ ዋይፎች ማህበር አዘጋጅነት በአበበች ጎበና የእናቶች እና ህፃናት ሆስፒታል ተከብሯል።
በአሁን ወቅት ኢትዮጵያ ውስጥ በዓመት 11ሺህ በቀን 30 እናቶችን እንዲሁም በዓመት ከ5ሺህ በላይ ጨቅላ ህፃናት በወሊድ ምክንያት እንደሚሞቱ በዕለቱ በክብር እንግድነት የተገኙት የአዲስ አበባ ጤና ቢሮ ኃላፊ ዶ/ር ሙሉጌታ እንዳለ ገልጸዋል።
የኢትዮጵያ ሚዲ ዋይፎች ማህበር ፕሬዝዳንት አቶ ዘነበ አካለ በዓሉን አስመልክተው ባደረጉት ንግግር መንግስት አንድም እናት እንዳትሞት በሚል እየሰራ ባለው ስራ የሚድዋይፎች ቁጥር እንደ ሀገር 17ሺህ የደረሠ ቢሆንም፤ ይህ ቁጥር ግን በቂ ባለመሆኑ ሊሠራበት ይገባል ብለዋል። በዚህም ለሚድዋይፎች ትኩረት መሥጠት እንደሚገባ አሳስበዋል።
በበዓሉ ላይ በሙያው ረዥም ዓመታትን ለሠሩ አንጋፋ ሚዲዋይፎች የእውቅና እና የሽልማት ፕሮግራም ተካሂዷል። ማህበሩ 30 ዓመታትን ሊያከብር ጥቂት ጊዜያት የቀረው ሲሆን 7ሺህ አባላት ኖሮት በመላው ሀገሪቱ ቅርንጫፎችን ከፍቶ በመስራት ላይ ይገኛል፡፡ (walta) 
ግዮን ፋንታሁን – ኦርቶዶክሳዉያን ከብልፅግና ተከፋይ አክቲቪስቶች ተንኮል ራሳችሁን አርቁ። ብፁዕ አቡነ ማቲያስን አንዱ ነቃፊ ሌላኛዉ ደጋፊ ሆኖ እንዲከፋፈሉ እያራገቡ ነዉ። ሰከን ብሎ ማሰብ ያስፈልጋል። ኦርቶዶክስ ዉስጥ ፖለቲካዉን ገፍቶ በማስገባት የመሰንጠቅ ስራ ከተጀመረ ቆይቷል።
አቡነ ማቲያስን ወገንተኛ በማስመሰል በምዕመኑ መካከል ልዩነት ለመዝራት የታቀደ ነባር ፕሮጀክት አለ። አቡነ ማተያስ ለትግራይ ብቻ ድምፅ እየሆኑ ነዉ የሚለዉ ማደናገሪያ ከብልፀግና የፕሮፓጋንዳ ማሰራጫ ማዕከል የተላለፈ ነዉ። አቡነ ማቲያስ ከዚህ በፊት እጃቸዉ እየተንቀጠቀጠ በእንባ እየታጠቡ አባታዊ መልዕክት ማስተላለፋቸዉን መርሳት አይገባም። ቤተክርስቲያኗም ለተጎጅዎች ድጋፍ እንድታደርግ አድርገዋል። ከዛን ጊዜ ጀምሮ ጠባቂዎቻቸዉ ያለእሳቸዉ ትዕዛዝ እንዲቀየሩ ተደርገዋል። የፕሮቶኮል ሀላፊያቸዉ ያለብፁዕ አቡነ ማቲያስ እዉቅና እንዲታሰሩ ተደርጓል። ከከፍተኛ ባለስልጣናት ተደጋጋሚ ማስጠንቀቂያና ዛቻ ደርሷቸዋል። በትልልቅ ሀገራዊ መድረኮችም እንዳይገኙ ተገፍተዋል።
አሁን ለሌላዉ የተቆረቆሩ በመምሰል “አቡነ ማቲያስ መርጦ አልቃሽ ናቸዉ” እያሉ የሚያቀሳስሩ ተከፋይ አክቲቪስቶች በእምነቱ ተጋሪዎች አንድነት ላይ መጠራጠር ለመፍጠር የተሰጣቸዉ ስምሪት እንደሆነ ማመን ይገባል። ትግራይ ላይ እየደረሰ ያለዉን ሰብዓዊ ቀዉስ እንደ አባት ማዉገዛቸዉ ስህተት አይደለም። ነገር ግን አቀሳሳሪዎቹ ትግራይ ላይ ብቻ አወገዙ በሚል አቡነ ማቲያስ ላይ እንዲዘመትባቸዉ እየሰሩ ነዉ። እዉነታዉን የሚያዉቅ ያዉቀዋል። ከዚህ በፊት ጅምላ ጭፍጨፋን ለምን አወገዙ በሚል ሰበብ ጥርስ ዉስጥ ገብተዉ ከርመዋል። ቂም ተይዞባቸዉ ለአፈና ተዳርገዋል።
“ልጆቼ እኔ የሃይማኖት አባት ነኝ። እኔ የእናንተ ጠባቂ ነኝ። ይሁንና ከመታረድ ልታደጋችሁ አልቻልኩም። ከሞት ላድናችሁ አልቻልኩም። እኔ የጦር መሪ አይደለሁም። ገዳዮቻችሁን ለፍርድ ለማቅረብ አቅሙ ዬለኝም። በእጄ 
“ይሄ የውሸት መረጃ ነው፤ የኢትዮጵያ መከላከያ አንዳችም የአፀፋ እርምጃ አልወሰደም” – አቶ ተስፋሁን ሲሳይ
ከትላንት በስቲያ ጀምሮ በማህበራዊ ሚዲያው ላይ “የኢትዮጵያ መከላከያ በሱዳን ኃይሎች የተያዘውን ቦታ አስለቀቅ፤ ሱዳኖቹም አካባቢውን ለቀው ወጥተዋል” የሚሉ የተለያዩ ወሬዎች ሲሰራጩ ነበር።
የምዕራብ ጎንደር ዞን የኮሚኒኬሽን ኃላፊ አቶ ተስፋሁን ሲሳይ በማህበራዊ ሚዲያ የሚወራው ሀሰት መሆኑ ለቢቢሲ ሬድዮ የትላንት ስርጭት ተናገረዋል።
የሱዳን ኃይል ከዚህ ቀደም የያዘውን አካባቢዎች አሁንም ለቆ አልወጣም ብለዋል።
አቶ ተስፋሁን፥ “አሁን ባለው ሁኔታ ምንም አይነት ግጭት የለም፤ አሁንም ቦታዎቹን እነሱ እንደያዙት ነው ያለው፤ የተለየ የተደረገ እንቅስቃሴ የለም በኢትዮጵያ በኩል” ሲሉ ተደምጠዋል።
በአካባቢው የመከላከያ እና ሌሎችም የፀጥታ ኃይሎች ስለመኖራቸው እና የወሰዱት የአፀፋ እርምጃ/ቦታዎቹን ለማስለቀቅ ያደረጉት ጥረት እንዳለ የተጠየቁት አቶ ተስፋሁን ፦ በአካባቢው የፀጥታ ኃይሎች መኖራቸውን ገልፀው እስካሁን ቦታውን ለማስለቀቅ ያደረጉት ጥረት እንደሌለ /የአፀፋ እርምጃም እንዳልተወሰደ ተናግረዋል።
የኢትዮጵያ ጦር እርምጃ ወስዶ የሱዳን ኃይል የያዘውን ቦታ ለቆ ወጥቷል ተብሎ የሚወራውን ጉዳይም አቶ ተስፋሁን ፥ “ይሄ የውሸት መረጃ ነው፤ የኢትዮጵያ መከላከያ አንዳችም የአፀፋ እርምጃ አልወሰደም ፤ ያደረገም ነገር የለም” ሲሉ ምላሽ ሰጥተዋል።
በተመሳሳይ አንድ ነዋሪ በሰጡት አስተያየት ፥ አሁንም የተያዘው መሬት በሱዳን እጅ እንዳለ ገልፀዋል። “እስካሁን መፍትሄ ሳይገኝ ክረምት ገብቷል፤ ለማረስም አይታሰብም፤ ተስፋ ቆርጠን ያለን የሌለን ንብረት አጥተን ነው ቁጭ ብለን ያለነው” ብለዋል።
ያለው ሁኔታ ምን ይመስላል/የተፈናቃዮች ሁኔታስ ?
የምዕራብ ጎንደር ዞን የኮሚኒኬሽን ኃላፊ አቶ ተስፋሁን ፥ “በባለፈው 
በሌላ በኩል የፓትርያሪኩን መልዕክት በፖለቲካዊ ሚዛን አስቀምጠዉ የተመለከቱት ስለትግራይ ስለተናገረ በተለያዩ አካባቢዎች ግፍ ሲፈፀም ዝም ብሏል በማለት ትችት ለማቅረብ ተንደርድረዋል። ከዚህ በፊትስ ፓትሪያሪኩ መቸ ዝም አሉ። አሁን ላይ ጠቅላዩ “ሾርት ሚሞሪ ሁላ” ያሉን እዉነታቸዉን ይሆን ብየ ራሴን እየጠየቅሁ ነዉ።
ፓትሪያሪኩ ከዚህ በፊት በኦሮሚያ የተፈፀመዉን ግፍ አስመልክተዉ እንባቸዉን እያዘሩ “ልጆቸን አስጨርስኳችሁ፤ ሀቅም አጠረኝ” እያሉ ገዳዮቹን ባካችሁ ልጆቸን ለተዉልኝ እያሉ ገዳይን ሲማፀኑ አልተመለከትንም ለማለት ነዉ? ባለፉት ሶስት ዓመታት በተደጋጋሚ ወደ ሚዲያ ሲመጡ እንባቸዉን እየጠረጉ በሲቃ ሲሰጡ የነበሩትን መግለጫ ረስተነዋል ለማለት ነዉ? ሁሉን ነገር በአሁናዊ መነፅር ብቻ ተመልክቶ ድምዳሜ ላይ መድረስ ግን አይከብድም።
ፓትርያሪኩ ጦርነት ይቁም የማለት እንጅ የጦርነቱ ቀስቃሽ እንትና ነዉ ብለዉ የመናገር ግዴታ የለባቸዉም። ንፁሃን ልጆቻቸዉ፣ ካህናት፣ አጥቢያ ቤተክርስቲያናትና ገዳማት ላይ ጦርነቱ እያደረሰ ያለዉን ጥቃት አስመልክቶ መልዕክት የማስተላለፍ ግን አባታዊ ግዴታቸዉ ስለሆነ የማንንም ፈቃድ አይጠይቁም። ትግራይ ላይ የሰብዓዊ ቀዉስ መከሰቱን ፖለቲካዊ አመክንዮ በመስጠት መሸፋፈን ይቻል ይሆናል። ሀይማኖታዊ መንገድ ግን ሰብዓዊ ቀዉስ 
“ኢትዮጵያዊያን ከዘረኝነትና ከጥላቻ መውጣት አለባቸው” ሲሉ የባሕር ዳር ሀገረ ስብከት ሊቀ ጳጳስና የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋኅዶ ቤተክርስትያን ቅዱስ ሲኖዶስ አባል ብፁዕ አቡነ አብርሐም አሳስበዋል።
የባሕር ዳር ሀገረ ስብከት ሊቀ ጳጳስና የቅዱስ ሲኖዶስ አባል ብፁዕ አቡነ አብርሐም ሰሞኑን ያረፉት የቀድሞው የአማራ ክልል ፖሊስ ኮሚሽነር አቶ አበረ አዳሙ አስከሬን በተሸኘበት ሥርዓተ ቀብር ላይ ተገኝተው ባስተላለፉት መልዕክት ኢትዮጵያ አሁን ከገጠማት ከባድ ፈተና የምትወጣው “ህዝቦቿ ከዘረኝነት እና ከጥላቻ ወጥተው በአንድነት ሲቆሙ ብቻ ነው” ሲሉ አሳስበዋል።
ዝርዝሩን ከተያያዘው የድምጽ ፋይል ያድምጡ፡፡ 
የቅዱስነታቸው ጓደኛ ዴኒስ ዋድሊ
ቅዱስነታቸው አቡነ ማትያስ ከ ውጪ ሐገር ሊጠይቃቸው ባለፈው ወር ወደ ኢትዮጵያ የመጣው ጓደኛቸው መቀመጫውን በአሜሪካ ያደረገውን ድልድይስ ኦፕሬሽን የተባለውን ድርጅት የሚያስተዳድረው እና ለብዙ ዓመታት የቅዱስነታቸው ጓደኛ ዴኒስ ዋድሊ ቪዲዮውን በአስደናቂ ሁኔታ እንደቀረፀ ይናገራል።
የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያን ፓትርያርክ በትግራይ ‘የዘር ማጥፋት ወንጀል’ እየተፈፀመ ነው ሲሉ የተናገሩ ሲሆን በሌሎች የሐገሪቱ ክልሎችም ጭኅፍጨፋዎች መፈፀማቸውን ሳይጠቅሱ አላለፉም ። ፓትሪያርኩ በትግራይ ክልል ስላለው ጦርነት አስመልክቶ ለመጀመሪያ ጊዜ ባቀረቡት አስተያየት የመንግስትን ድርጊት ኮንነዋል።
The head of the Ethiopian Orthodox Church in his first public comments on the war in the country’s Tigray region is sharply criticizing Ethiopia’s actions, saying he believes it’s genocide: “They want to destroy the people of Tigray.”
የአረማውነት ሥራ እንዲቆም በተደጋጋሚ ጊዜያት ሞክሬ አልተሳካም! በምስጢር ተቀድቶ የወጣው የቪድዮ መልእክታቸው ፓትርያርክ አቡነ ማትያስ ታፍኛለሁ አሉ። «ስለ ትግራይ ስናገር ድምጼ ይታፈናል። በትግራይ ጭካኔ የተሞላበት የአረመናዊነት ድርጊት እንዲቆም ብዙ ጊዜ ሞክሬ አልተሳካም። ሚያዝያ 7 ያደረኩት ኢንተርቪው ታግዷል። ስቃወም ድምጼ ይታፈናል። የአለም ሚዲያ እየተናገራው እኛ እንዳንናገር ታፍነናል።»
–
በኦሮሚያ እና በቤንሻንጉል ብዙ ግፍ ተሠርቷል። በትግራይ ላይ የተደረገው ግን ይበልጣል በማለት ተናግረዋል። ለዓለም መንግሥታት፣ ለዓለም አብያተ ክርስቲያናት የተለየ የድጋፍ ጥያቄ ጠይቀዋል። “የአለም ሚዲያ እየተናገረው እኛ እንዳንናገር ታፍነላል” “ባሁን ጊዜ በሀገራችን በኢትዮጵያ በተለይም ደግሞ በትግራይ ክልል እየተካሄደ ያለው አረመኔያዊነት፣ የአረማውነት ስራ እንዲቆም በተደጋጋሚ ጊዜያት 
ከስዊድን ልትጎበኘን አዲስ አበባ የመጣችው የዐሥር ዓመቷ የአክስቴ ልጅ “ኢትዮጵያ ለምን እንደ ሲዊድን አልሆነችም?” ስትል ጠየቀችኝ፡፡ ልጅቷ ልትጠይቅ የፈለገችው “ኢትዮጵያ ለምን እንደ ሲዊድን ሀብታም አልሆነችም?” የሚል ቀጥተኛ የሕፃን ጥያቄ ነው፡፡ እውነት ግን ኢትዮጵያ እንደ ስዊድን፣ ኮሪያ፣ ጣሊያን ለምን ሀብታም አልሆነችም? ሌላው ቀርቶ እንደ ኬኒያ ለመሆን እንኳ እንዴት ተሳናት? ፈታኝ ጥያቄ ነው፡፡
ሌሎቻችሁም በዚህ ጥያቄ ትጨነቃላችሁ? ወይስ ብቻዬን ነው የምጨነቀው?
ኢትዮጵያን ወደ ኋላ ያስቀራት ምንድነው? መልክዓምድሯ ነው? የስራ ባህሏ ነው? ወይስ ደካማና ግራ የገባው አመራር ነው? ጃፓን፣ ቻይና፣ ብራዚል ሊላው ይቅርና ቦትስዋና እንዴት ተሳካላቸው? ይህ ጥያቄ በምሁሮቻችን አእምሮ ይመላለስ እንደሆን አላወቅም፡፡
ኢትዮጵያም ሆነች ሌሎች ድሃ አገሮች ድሃ የሆኑበትን ምክንያት የማብራራት ችግር የለብንም፡፡ ኢትዮጵያ ድሃ የሆነችው በዚህ በዚህ ምክንያት ነው እያለ የሚደሰኩረው የትየለሌ ነው፡፡ ሁሌም እኔ የማሰላስለው ግን ያደጉ አገሮች አሁን ላይ ለሉበት ደረጃ ያበቃቸው ሚስጥር ምድነው የሚለው ነው፡፡ ይህን ምስጢር ብናወቅ በሚሊዮን የሚቆጠሩ በችግር የሚኖሩ ዜጎቻችንን እንታደግ ነበር፡፡
ወደ አክስቴ ልጅ ጥያቄ እንመለስ፡፡ “ኢትዮጵያ ለምን እንደ ሲዊድን ሀብታም አልሆነችም?” ለዚህ ቀጥተኛ የሕፃን የሚመስል ግን ደግሞ መሰረታዊ ጥያቄ ቁርጥ ያለ ምላሽ ለመስጠት ቢያዳግትም አስኪ እንሞክረው?
በቅድሚያ ሕዝቡን በዴሞክራዊያዊ ሂደት ውስጥ እነዲሳተፍ ምቹ ሁኔታ የሚፈጥሩ ተቋማት ያሉት መንግሥት ያስፈልገናል፡፡ ሕዝቡ ሐሳቡን በነጻነት እንዲገልጽ፣ በነጻነት ተወካዮቹን እንዲመርጥና የመረጣቸው ተወካዮቹ ፍለጎቱን የማያሟሉ ከሆኑ ደግሞ በምርጫ እንዲያወርዳቸው የሚያስችሉ 
በአዲስ አበባ ከተማ ለመስቀል ደመራና ለሕዝባዊ አደባባይነት ከግማሽ ምዕት ዓመት በላይ እያገለገለ የሚገኘው መስቀል አደባባይን መልሶ የማልማት ፕሮጀክት ቁፋሮ መጀመሩን ተከትሎ፣ የተለያዩ ባለድርሻ አካላት ድምፃቸውን እያሰሙ ነው፡፡
የጠቅላይ ሚኒስትር ጽሕፈት ቤትና የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር የሚያሠሩትና 2.5 ቢሊዮን ብር ወጪ እንደሚወጣበት የተገለጸው ፕሮጀክት ለሕዝባዊ አደባባይነት (ፐብሊክ ስፔስ) በሚመጥንና በዘመናዊ ሁኔታ ሲገነባ፣ 1,400 ተሽከርካሪዎች ለማቆም የሚያስችል የመሬት ውስጥ የመኪና ማቆሚያ (ፓርኪንግ)፣ ፋውንቴን (የውኃ ፏፏቴ) አረንጓዴ አፀድ፣ የካፌና የሬስቶራንት አገልግሎት፣ የመፀዳጃ ቤት መዝናኛ ማዕከላት ይኖሩታል ተብሏል፡፡
መጋቢት 30 ቀን 2012 ዓ.ም. አደባባዩን ከዋናው አውራ ጎዳና የሚለይ አጥር ከመሥራት ባሻገር፣ የጥልቅ ቁፋሮና ጠረጋው ሥራው ተጀምሮ እየቀጠለ ነው፡፡
ለኅብረሰቡም ሆነ ለባለድርሻ አካላት በተለይም ከአደባባዩ ጥንተ ታሪክ ጋር ትስስር ያላት የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን፣ ከጉዳዩ ጋር በተያያዘ የተቃውሞ ድምጿን አሰምታለች፡፡
በመንበረ ፓትርያርክ ጠቅላይ ጽሕፈት ቤት ዋና ሥራ አስኪያጅና የአርሲ ሀገረ ስብከት ሊቀጳጳስ ብፁዕ አቡነ ያሬድ፣ ለአዲስ አበባ አስተዳደር ከንቲባ ጽሕፈት ቤት ደብዳቤ 
በመስቀል አደባባይ የታሰበው የእኛ ሙስሊሞች የኢፍጣር መርሀግብር የኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያን መቋወሟን ባየሁ ጊዜ አዝኛለሁ። ምክንያቱም ከተከበረችው እና ታሪኳ በሙሉ ከመቻቻልና ከሀገር አንድነት ጋር የተቆራኘው ቤተክርስቲያን የሚጠበቅ አይደለምና ነው።
–
ለምን?
ኦርቶዶክስ የነብዩን እንግዳ ያስተናገደች ታላቅ ሀይማኖት ናት። የመስቀል ጦርነት ሲፋፋም በመካከለኛው ምስራቅና በአውሮፓ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ያልተሳተፈች ናት። የተቃወመች ናት። የመስቀል ጦርነት ሁለቱ ሀይማኖቶችን ጎራ ለይቶ ያጨፋጨፈ እንደነበረ እናውቃለን።
ሙስሊምና ክርስቲያን አንዱ የሌላውን ቤተእምነት ገንብቷል። በእቁብና በእድር ተረዳድቷል። ለሀገር በአንድ ጉድጓድ ተቀብሮ፣ በአንድነት ባንዲራዋን ከፍ አድርጓል።
በዚህ ፍቅር ውስጥ የሁለቱም ቤተ እምነቶች አስተዋፅኦ ከፍተኛ ነው።
–
ኢፍጣር በመስቀል አደባባይ ቢደረግ ምን ችግር አለው?
መርሃግብሩ ለሀገር ፀሎት ማድረጊያ ነው። ለሀገር በጋራ ለመፀለይ የትስ ቢሆን ምን ችግር አለው።
እንኳን መስቀል አደባባይ ቤተክርስቲያን ጓሮ ብናፈጥር እና ለሀገር ሰላምና አንድነት ብንፀልይ ምን ችግር አለው?
የቤተክርስቲያን ደጃፍ የእኛ አይደለም?
ታቦት ለጥምቀት በበራችን ሲያልፍ ደጁን እያፀዳን፣ ውሃ እያርከፈከፍን ታቦት እናሳልፍ የለ?
ፍቅራችን ይህ አይደለምን? ዛሬ ምን ተገኘ?
ለመሆኑ በመስቀል አደባባይ የዋቄፈና እምነት አንዱ የበዓል መገለጫ የሆነው ኢሬቻ ተከብሮ የለ?
መስቀል አደባባይ ወደ አብዮት አደባባይ ተለውጦ የፖለቲካ መራወቻ አደባባይ ሆኖም አልነበረ?
የፖለቲካ ፓርቲዎች መሰብሰቢያ አልነበረ? የዘፈን ኮንሰርት ይጨፈርበት 
ዛሬ በአዲስ አበባ ተከስቶ ለነበረው እና “ታይቶ የማይታወቅ” ለተባለው የትራፊክ መጨናነቅ ምክንያቱ ምን ነበር?
በዛሬው እለት አንዳንድ የአዲስ አበባ አካባቢዎች “ታይቶ የማይታወቅ” የተባለ የትራፊክ መጨናነቅ አጋጥሟቸው ነበር። እጅግ ባልተለመደ መልኩ እስከ ሶስት ሰአት ያህል መኪና ውስጥ ሆነው መንቀሳቀስ ያቃታቸው ሰዎች እንደነበሩ ለኢትዮጵያ ቼክ የደረሰው ጥቆማ ያመለክታል።
በተለይ ከአዋሬ አደባባይ እስከ ህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት እንዲሁም ከ22 እስከ ኡራኤል ቤተክርስቲያን ያሉት መንገዶች እጅጉን ተዘጋግተው እንደነበር ታውቋል።
ኢትዮጵያ ቼክ ባደረገው ማጣራት ምክንያቱ የአዲስ አበባ ብልፅግና ፓርቲ ከተማ አቀፍ የምርጫ ቅስቀሳ መርሐግብር እያካሄደ የተፈጠረ መሆኑን ነው። መንግስታዊው ሚድያ ኢብኮ እንደዘገበው በበርካታ ተሽከርካሪዎች በመታጀብ የምርጫ ቅስቀሳው ዛሬ የተደረገ ሲሆን በፕሮግራሙ ላይ ለህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት እና ለአዲስ አበባ ከተማ ምክር ቤት ብልጽግና ፓርቲን ወክለው የሚወዳደሩ እጩዎች ተሳትፈዋል።
በርካቶችን ዛሬ ለእንግልት ዳርጎ በነበረው በዚህ የምርጫ ቅስቀሳ ዙርያ ብዙ አስተያየቶች ተሰጥተዋል፣ አንዳንዶች የሳምንት ማብቂያ (እሁድ) ላይ ቢደረግ ጥሩ እንደነበር ሲገልፁ ሌሎች ደግሞ መሀል ከተማ መንገድ ተዘግቶ ቅስቀሳው መደረጉ ትክክል እንዳልሆነ ፅፈዋል።
ኢትዮጵያ ቼክ 
የአውሮፓ ህብረት የምርጫ ታዛቢዎች መምጣት አለመምጣት በአገራዊው የምርጫ ሂደት ላይ የሚያሳድረው አንዳችም ተጽዕኖ እንደሌለ የኢትዮጵያ ሶሻል ዴሞክራቲክ ፓርቲ(ኢሶዴፓ)ፕሬዚዳንትና የፖሊሲ ጥናት ኢንስቲትዩት ምክትል ዋና ሥራ አስኪያጅ ፕሮፌሰር በየነ ጴጥሮስ አስታወቁ ።
ፕሮፌሰር በየነ ጴጥሮስ በተለይም ለአዲስ ዘመን ጋዜጣ እንዳስታወቁት ፣የአውሮፓ ህብረት የምርጫ ታዛቢዎች መምጣት አለመምጣት በአገራዊው የምርጫ ሂደት ላይ የሚያሳድረው አንዳችም ተጽእኖ የለም ፤ ምክንያቱም ታዛቢዎች ባሉበት ባለፉት ምርጫዎች ወቅትም ውዝግብን ከመጫር ባሻገር የፈየዱልን አንዳ ችም ነገር የለም።
በተለይም በ1997 ቱ ምርጫ ወቅት የአውሮፓ ህብረት ታዘብኩ ብሎ ያወጣው መረጃ እንደ አገር ብዙ ዋጋ የከፈልንበት ብዙ ትርምስ የተፈጠረበት ከመሆኑ አንጻር አሁን ላይ አንመጣም ማለታቸው የሚያጎለው አንዳችም ነገር የለም፤ እኛም አንጠብቃቸውም ብለዋል።
ብዙ ምርጫን ከመሳተፌ አንጻርና ባለኝ ልምድ ከአውሮፓ ህብረት ምርጫ ታዛቢ እየተባሉ ቢመጡም የተጣለባቸው ኃላፊነት በአግባቡ ሲወጡ አይቼ አላውቅም ብለዋል ፕሮፌሰር በየነ ።
እንደውም አንዳንድ ጊዜ ስራቸውን ሙሉ በሙሉ ዘንግተው እንደ አገር ጎብኚ ቱሪስት ሁሉ ሲያደርጋቸው እንደታዘቡም አመልክተዋል።
ከዚህ የተነሳም እነሱ እየታዘብን ነው በሚሏቸው አካባቢዎች ላይ እንኳን ችግር አለ ተመልከቱልን ሲባሉም ፍቃደኛ የማይሆኑበት ጊዜ ብዙ መሆኑን ገልጸዋል።
ፕሮፌሰር በየነ የአውሮፓ ህብረት ታዛቢዎች መቅረታቸው እንደውም የውስጥ አቅማችንን ተጠቅመን ምርጫውን ተዓማኒ እንድናደርገው እድል የሚሰጥ ይመስለኛል ብለዋል።
አዲስ ዘመን ጋዜጣ 
በሁርሶ ኮንቲጀንት ማሰልጠኛ ትምህርት ቤት የ2013 ዓ.ም ለሁለተኛ ዙር የመሰረታዊ ውትድርና ሰልጣኞች የስልጠና ማስጀመሪያ መርሀ-ግብር ተከናወነ፡፡
–
በስልጠና ማስጀመሪያ ስነ-ስርዓቱ ላይ የተገኙት የትምህርት ቤቱ ዋና አዛዥ ኮሎኔል አዲሱ ተርፋሳ የውትድርና ሙያ ለሀገር ያለንን ፍቅር እስከ ህይወት መስዋትነት ለመክፈል በፍላጎት እና በሙሉ ፍቃደኝነት ወደ ሰራዊት የምንቀላቀልበት ሙያ ነው ብለዋል፡፡
–
ሽብርተኛው ህወሓት በሰሜን ዕዝ ሰራዊታችን ላይ የፈፀመው አፀያፊ የክህደት ተግባር በህግ ማስከበር ዘመቻው 
የጁንታውን ሀይል በመደምሰስ ሀገር የማዳኑን ስራ በጀግንነት በፈፀምንበት ማግስት የታሪኩ ተቋዳሽ በመሆናችሁ ልትኮሩ ይገባል ብለዋል ኮሎኔል አዲሱ ተርፋሳ፡፡
–
የመሰረታዊ ውትድርና ለመሰልጠን የተቀላቀሉ ሁሉ ከጥንት ጀምሮ አባቶች በመስዋትነት ያቆዩዋትን ሀገር የማስቀጠል ሀላፊነትን በማሰብ ስልጠናውን በአግባቡ መውሰድ እንደሚገባ አስታውሰዋል፡፡
–
ሰልጣኞቹ በሚኖራቸው ቆይታ ብቁ ወታደር ለመሆን የሚያስችላቸውን ሁሉ በእውቀት እና በክህሎት እንደሚያገኙ ይጠበቃል፡፡
–
ምንጭ፦የኢፌዴሪ መከላከያ ሚኒስቴር
–
የመራጮች ምዝገባ ዛሬ ይጠናቀቅባቸዋል በተባሉ ክልሎች እና ከተማ አስተዳደሮች እስከ ግንቦት 06 ቀን 2013 ዓ.ም ድረስ ተራዘመ !
ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ ለ6ተኛው አጠቃላይ ምርጫ ዋና ተግባር የሆነው የመራጮች ምዝገባን እያከናወነ እንደሆነ አስታውሷል።
በአሁኑ ወቅት በጊዜያዊነት በተሰበሰበው መረጃ (ያለፉት 3 ቀናትን ሳይጨምር) 28,731,935 ያህል መራጮች የተመዘገቡ መሆኑን ገልጿል።
የመራጮች ምዝገባ በ41,798 ያህል ምርጫ ጣቢያዎች እየተከናወነ ይገኛልም ብሏል።
የመራጮች ምዝገባ ከተያዘለት የጊዜ ገደብ በተጨማሪ ለ15 ቀን ተጨምሮ ከአፋርና ከሶማሌ ክልሎች ውጪ የማጠናቀቂያ ጊዜው በዛሬ ሚያዝያ 29 ቀን 2013 ዓ.ም እንደሚሆን ማሳወቁ አስታውሷል።
በዚህ ወቅት ፦
1. የመራጮች ምዝገባ በተራዘመበት ወቅት ተደራራቢ የበአላት ቀናት መኖራቸው እና በዚያም የተነሳ በህጉ መሰረት ብሔራዊ በአላት ዝግ በመሆናቸው የመራጮች ምዝገባ ሊከናወን አለመቻሉን
2. የመራጮች ምዝገባ በተራዘመበት ወቅት 1500 መራጮች የመዘገቡ ጣቢያዎቸን ለይቶ ንኡስ ጣቢያዎችን የማደራጀት ሂደት ጊዜ መውሰዱን በዚህም ምክንያት ከፍተኛ የመራጮች መጨናነቅ ምርጫ ጣቢያ ላይ መፈጠሩን
ይህንን ከግምት ውስጥ በማስገባት የመራጮች ካርድ በመውሰድ መምረጥ የሚችሉ ቀላል የማይባሉ ዜጎች በዚህ የተነሳ የመራጮች ካርድ አለመውሰዳቸውን ቦርዱ ተገንዝቢያለሁ ብሏል።
ቦርዱ ባደረገው ስብሰባ የመራጮች ምዝገባ ዛሬ ይጠናቀቅባቸው በነበሩ፦
– አዲስ አበባ ከተማ
– ድሬዳዋ ከተማ
– አማራ
– ቤኒሻንጉል ጉሙዝ
– ደቡብ ብሔር ብሔረሰቦችና ህዝቦች ክልል
– ጋምቤላ
– ሃረሪ
– ኦሮሚያና ሲዳማ ክልሎች የመራጮች ምዝገባ እስከ አርብ ግንቦት 6/2013 ድረስ ለተጨማሪ 7 ቀናት እንዲከናወን ወስኗል። 
የፌደራል አንደኛ ደረጃ ፍርድ ቤት አራዳ ምድብ የጊዜ ቀጠሮ ችሎት፤ በእነ ስብሃት ነጋ መዝገብ የቅድመ ምርመራ የምስክሮች አሰማም ሂደት፤ በዝግ ችሎት እና የምስክሮች ስምና አድራሻቸው ሳይጠቀስ እንዲካሄድ ዛሬ አርብ ውሳኔ አስተላለፈ።
ፍርድ ቤቱ ውሳኔውን ያስተላለፈው ዐቃቤ ህግ “ለምስክሮች ጥበቃ አድርጊያለሁ” ማለቱን ተከትሎ በተከሳሽ ጠበቆች የቀረበውን መቃወሚያ ከመረመረ በኋላ ነው።
በዐቃቤ ህግ በኩል የተነሳው የምስክሮች ጥበቃ ህገ-መንግስታዊ መሆኑን የገለጸው ፍርድ ቤቱ፤ ከቀረቡለት ሶስት የምስክር አሰማም ሂደቶች ሁለቱን መቀበሉን በውሳኔው አመልክቷል።
ተቀባይነት ካገኙት የምስክር አሰማም ሂደቶች የመጀመሪያው ማንኛውም ሚዲያ እና ታዳሚ ሳይገባ በዝግ ችሎት የቅድመ ምርመራ ምስክሮች የሚሰሙበት ነው።
የምስክሮች ስም እና አድራሻ ለተጠርጣሪዎች ሳይጠቀስ የምስክሮች ቃል የሚሰማበት ሁለተኛው አካሄድም እንዲሁ በፍርድ ቤቱ ተቀባይነት አግኝቷል።
ፍርድ ቤቱ ውድቅ ያደረገው የምስክር አሰማም ሂደት፤ ምስክሮች በአካል ሳይታዩ ከመጋረጃ ጀርባ ሆነው እንዲመሰክሩ በሚል በዐቃቤ ህግ የቀረበውን ነው።
የፌደራል አንደኛ ደረጃ ፍርድ ቤት አራዳ ምድብ የጊዜ ቀጠሮ ችሎት፤ በእነ ስብሃት ነጋ መዝገብ የቅድመ ምርመራ የምስክሮች አሰማም ሂደት፤ በዝግ ችሎት እና የምስክሮች ስምና አድራሻቸው ሳይጠቀስ እንዲካሄድ ዛሬ አርብ ውሳኔ አስተላለፈ።
ፍርድ ቤቱ ውሳኔውን ያስተላለፈው ዐቃቤ ህግ “ለምስክሮች ጥበቃ አድርጊያለሁ” ማለቱን ተከትሎ በተከሳሽ ጠበቆች የቀረበውን መቃወሚያ ከመረመረ በኋላ ነው።
ምንጭ፦ ኢትዮጵያ ኢንሳይደር 
የሱዳኑ የመስኖ ሚኒስትር አባስ “የህዳሴው ግድብ በሱዳን ህዝብ ላይ ስጋት እየፈጠረ ነው” ሲሉ አስጠነቀቁ:: ስምምነት ላይ ለመድረስ የፖለቲካ ፍላጎት እንዳለ አመላክተዋል ፡፡ ለመገናኛ ብዙሃን በሰጡት መግለጫ ፣ “ኢትዮጵያ የምትፈልገው መመሪያ እንጂ ስምምነት አይደለም” ያሉት ሚኒስትሩ ይህንን ግድብ የሚያስከትለውን ተጽዕኖ ዓለም አቀፉ ማህበረሰብ እና ኢትዮጵያውያን እንደሚያውቁ ጠቁመዋል ፡፡ በተጨማሪም ኢትዮጵያ የመጀመሪያውን ሙሌት ስታከናውን የውሃው መጠን ቀንሷል ብለዋል ፡፡ በተጨማሪም አባስ ምንም ዓይነት የመረጃ እጥረት የሱዳንን የግድብን ሥራ እንደሚያደናቅፍ በመግለጽ ፣ ስለ ግድቡ ከኢትዮጵያ ጋር መረጃን መለዋወጥ የሱዳን መብት እንጂ ከኢትዮጵያ የሚደረግ የገንዘብ ድጋፍ አለመሆኑን አስረድተዋል ፡፡ ሱዳን ለድርድር ብቻ ሲባል ከድርድር ፖሊሲው ርቆ በሁሉም ዘንድ የተስማሙ መፍትሄዎችን ለማምጣት ከሁሉም ወገኖች ጋር ለመደራደር ፍላጎት እንዳላት የገለፁት ፕሬዝዳንቱ ፤ ከዚህ በፊት በተመሳሳይ አካሄድ ወደ ህዳሴ ግድብ ድርድሮች የመመለስ ጥሪ መሆኑን በመግለጽ ፡፡
የሱዳን ሶስት የቡድን ባለስልጣናት ባካሔዱት ስብሰባ ከኢትዮጵያ ጋር በሚደረገው የሕዳሴው ግድብ ድርድር ላይ በበላይነት ጥቅማችንን ያስተብቅልናል ያሉትን ውሳኔ መወሰናቸውን አል አረቢያ የተሰነው የአረቢኛ ጣቢያ ዘገበ። የክልላዊ ሚዛኖችን ለማስተካከል የሚያስችል የፖለቲካ መንገድ እንቀበላለን ፡፡
ግድቡን ወደ ልዕልና እና ቁጥጥር መሣሪያ 
በክልል ደረጃ የሚደራጁ የፖሊስ ኮሚሽኖች ደግሞ አንድ ደረጃ ዝቅ ብለው በየክልሉ ስያሜ በጠቅላይ መመሪያ ደረጃ እንዲደራጁ ታስቧል።
በዚህ መሰረትም የኦሮሚያ ፖሊስ ኮሚሽን ወደ ኦሮሚያ ፖሊስ ጠቅላይ መምሪያ የአማራ ክልል ፖሊስ ኮሚሽን ወደ አማራ ፖሊስ ጠቅላይ መምሪያ ስያሜያቸው እንዲቀየር ሌሎችም የክልል ፖሊስ ኮሚሽን አደረጃጀት በዚህ መልኩ እንዲደራጅ የሚያደርግ ጥናት መቅረቡን ነው ዋዜማ የተረዳችው።
አጠቃላይ የፌደራልና የክልል ፖሊስ አደረጃጀትን የሚገልፀውን ዘገባ እዚህ ያንብቡ። የልዩ ፖሊስ ሀይል ጉዳይስ?
በጥናቱ እንደተመላከተው በፌደራል ፖሊስ ኮሚሽን እና በክልሎች የፖሊስ ኮሚሽኖች መካከል ያለው የተጠሪነት የተዋረድ ስልጣን ሃላፊነት በሀገሪቱ እየተስተዋሉ ላሉ የፀጥታ መደፍረስ እና ህግን የማስከበር እንቅስቃሴ እንቅፋት ሆኖ መቆየቱ በጥናቱ እንደ መሰረታዊ ችግር ቀርቧል።።
በሰላም ሚኒስቴር በኩል ተዘጋጅቶ ለውይይት ሊቀርብ በተሰናዳው የኢትዮጵያ ፖሊስ ዶክትሪን ላይ በግልፅ እንደሰፈረው ‘’ የፖሊስ ተልዕኮ በዋነኛነት ከዜጎች ሰብአዊ እና ዲሞክራሲያዊ መብቶች ጋር እጅግ የተቆራኘ በመሆኑ ከሁሉ በፊት ውስጣዊና ውጫዊ የአደረጃጀት ስርአቱ በግልፅ አሰራርና ፍልስፍና መገንባት አለበት፡” ይላል።
አስከትሎም በገፅ 23 “ የፖሊስ አገልግሎት የሚሰጡ ተቋማት በግልፅ የአደረጃጀት ስርዓት ካልተደራጁ የስራ ወይም የኃላፊነት ግጭት እና የፍላጎት ወይም የጥቅሞች ግጭት በመፍጠር የተሰጣቸውን ተልዕኮ እና የተቋቋሙበትን አላማ በመሳት ላልተፈለገ ግጭትና መስዋዕትነት ይዳረጋሉ’’ 
በኔ ላይ የሃሰት ውንጀላ ብሎም የፍርደገምድል ፍርድ መነዛት በዳላስ ሳይቀር የተፈጸመ ነው በትሩ በሚባል ገንዘብ ወዳድ ተቀነባብሮ።
ሙርከኛ ላስለቅቅ ጦር ሜዳ ስወርድ፣ የጦር ሃይል መስርታ ኢትዮጵያን ለመውጋት በጦር መሪነት ከሻቢያ ጋር በመተባበር ልትወጋን ነው ብሎ መለስ ካወጀው የተለየ አይደለም የአብይም። ማለት በሃሰት እኔን መወንጀል። መለስ ሙርከኞች ኢትዮጵያ የሏትም ባለው አፉ፣ ባይኑ ሲያይ በጆሮው ሲሰማ በብስጭት ተነስቶ አንድ ኢትዮጵያ ለሚባለው ሬዲዮ ገንዘብ መድቦ ሃሰቱን አስነሰነሰ።
ሃቅሓቁ በኔ እጅ ስለነበረ፣ የመለስ ውሸት አከተመ። የኔ የማይበተዝ ሃቅ ግን ዘለዓለም ይኖራል። ያሁንም በሃሰት በማላውቀው መወንጀሌን በብርሃኑ ነጋ፣ በነአመን, እዝቅኤል እስክንድር ፣ አክሎግ ቢራራ፣ ታማኝ በየነ፣ ወደፊትም ስማቸውን በምገልጸው አቀነባባሪነት ለቀረበብኝ የአብይን መንግስት ተንተርሰው የቀናት ጉዳይ ነው ። የነደፉት ያስተጋቡት የሻጥር የሃሰት ወንጀሉ ወደነሱ ይዞራል።
ያንበሳ ልጅ ነኝ የአንዲት የኢትዮጵያ። ከኣመርቲካን መሪ ጋር ያለኝ ብሎም በተግባር ከኣሜሪካን ጋር እየሰራሁ ያለሁት ኢትዮጵያን አንድነት ለማስከበር የሕዝቧንም መጨፍጨፍ ለማስቆም፣ አሟቸዋል በጣም። ጥሉ ቀጥሏል ኢትዮጵያ
መንግስት በሲሚንቶ ገበያ ላይ የተፈጠረውን ችግር ለመፍታት እየሰራ ባለበት ወቅት ነጋዴዎች ኩንታል ሲሚንቶ እስከ 800 ብር በመሸጥ ቀድሞ የተረበሸውን ገበያ ማናጋታቸውን ቀጥለዋል ፡፡
–
በክፍት ገበያ ውስጥ በሕገወጥ መንገድ እየጨመረ የመጣው የሲሚንቶ ዋጋ በኮንስትራክሽን ኢንዱስትሪ ላይ ተግዳሮቶችን አስነስቷል ፡፡ መንግስት የአቅርቦት ሰንሰለቱን ለማሻሻል እና ለኮንስትራክሽን ዘርፍ ዋነኛው የሆነውን የሲሚንቶ ዋጋ ለመቆጣጠር በርካታ እርምጃዎችን እየወሰደ ነው ፡፡ ነገር ግን በተለያዩ የአገሪቱ ክፍሎች በምሽት ሰዓት ሲሚንቶ ጅምላ ሻጮች በአንድ ኩንታል እስከ 800 ብር ሲሚንቶ እየሸጡ መሆናቸውን ካፒታል ታዝባለች ፡፡
–
ህገወጥ ደላሎችን ለመቆጣጠር መንግስት ከ 233 ብር እስከ 300 ብር ባሉት ለተዘረዘሩት 12 የሲሚንቶ ፋብሪካዎች የፋብሪካ ማምረቻ ዋጋ አስቀምጧል ፡፡
–
የንግድና ኢንዱስትሪ ሚኒስቴር ከአንድ ወር ጀምሮ በገበያው ውስጥ የሚስተዋለውን የሲሚንቶ እጥረት በዘላቂነት ለመፍታት በመሞከር በፋብሪካዎች ውስጥ የበላይ ተመልካቾችን በመመደብ ሥራቸውን በመቆጣጠር ላይ እና በየከተሞቹ በከንቲባዎች የሚምራ ግብረ ኃይል አደራጅቶ እየሠራ ነው የሚሉት የሚኒስቴሩ ተጠባባቂ የህዝብ ግንኙነት ኃላፊ አቶ ካሳ አላምረው ሆኖም ችግሩ ጥልቅ በመሆኑንና የአቅርቦት ችግሩ እስካልተፈታ ድረስ በቁጥጥር ስር ለማዋል አስቸጋሪ መሆኑን ይገልፃሉ፡፡
–
READ MORE – https://www.capitalethiopia.com/featured/cement-price-spike-stiffens-market/
ኮሚሽነር አበረ አዳሙ ከአባታቸው ከአቶ አዳሙ መኮንን እና ከእናታቸው ከወ/ሮ ጦቢያ ንጋቱ የካቲት 13 ቀን 1961 ዓ.ም በቀድሞው የጎጃም ክፍለ ሀገር፣ ቆላ ደጋ ዳሞት አውራጅ፣ደጋዳሞት ወረዳ፣ መለስ ብሳና ሜዳ ቀበሌ ተወለዱ።
ኮሚሽነር አበረ አዳሙእንደማንኛውም የአካባቢው ተወላጅ እድሜያቸው ለትምህርት እስኪደርስ በቤተሰቦቻቸው እንክብካቤ አድገው በ1973 ዓ.ም ወይን ውኃ አንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ገብተው እስከ 8ኛ ክፍል ተማሩ፡፡የመጀመሪያ ደረጃ ትምህርታቸውን በማጠናቀቅ ሀገር አቀፉን የስምንተኛ ክፍል ሚኒስትሪ ፈተና ከፍተኛ ውጤት በማምጣት ወደ 9ኛ ክፍል ተዛወሩ።ተወልደው ባደጉበት አካባቢ የሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት በቅርብ ባለመኖሩ ከትውልድ አካባቢያቸው ርቀው መሄድ ስለነበረባቸው አጎታቸው ይኖሩበት ወደ ነበረበት አምቦ ከተማ በመሄድ የሁለተኛ ደረጃ ትምህርታቸውን በላቀ ውጤት አጠናቀዋል።ወደ አዲሰ አበባ በመምጣት የኢትዮጵያ ፖሊስ ዩንቨርሲቲ ኮሌጅ ባወጣው የመኮንነት ፈተና ተሳትፈው በማለፋቸው በፖሊስ ዩንቨርሲቲ ኮሌጅ የሚሰጠውን የመኮንነት ትምህርት አጠናቀው በምክትል መቶ አለቅነት ማዕረግ በፖሊስ ዲፕሎማ በ1986 ዓ.ም ተመረቁ፡፡
ከኢትዮጵያ ፖሊስ ዩንቨርሲቲ ኮሌጅ ከተመረቁ በኋላ በአዲስ አበባ ፖሊስ ኮሚሽን ዞን 2፣ ወረዳ 21፣ ቂርቆስ ፖሊስ ጣቢያ ተመድበው በወንጀል መከላከል፣ ወንጀል ምርመራና በተለያዩ ኃላፊነት ቦታዎች ላይ ለአምስት ዓመታት ያህል አገልግለዋል፡፡ 
በድሬደዋ ትላንት በጣለው ከባድ ዝናብ ሳቢያ የአንድ መኖሪያ ቤት አጥር ግንብ ፈርሶ በመኖሪያ ቤት ላይ በመውደቁ የሶስት ሰዎች ህይወት ያለፈ ሲሆን በመብረቅ አደጋ የአንድ ሰው ህይወት ማለፉ ተገልጿል።
በቀበሌ 08 ልዩ ስሙ “ለገሃሬ ከመንገድ በላይ” ተብሎ ከሚጠራው አካባቢ ከለሊቱ ዘጠኝ ሰአት ጀምሮ በድሬዳዋ ከተማ በጣለው ከባድ ዝናብ የአንድ መኖሪያ ቤት አጥር ተደርምሶ በአቅራቢያው ባለው መኖሪያ ቤት ላይ በመውደቁ በቤቱ ውስጥ ተኝተው የነበሩ የአንድ ቤተሰብ አባላት የሆኑ 3 ሰዎች ህይወታቸው አልፏል።
ህይወታቸው ያለፈው የ12 አመት ፤ የ3 አመት እና የ2 ወር ህጻን ልጅ ሲሆን የልጆቹ ወላጅ እናት እና አንድ ወንድ ልጃቸው ላይ ከባድ የአካል ጉዳት ደርሶባቸው ድሬዳዋ ድልጮራ ሪፈራል ሆስፒታል በህክምና ላይ ይገኛሉ።
በልጆቹ አባት ላይ ቀላል የአካል ጉዳት ደርሷል።
በሌላ በኩል በቀበሌ 01 “መልካ ጀብዱ” ከቀኑ በዘጠኝ ሰአት በጣለው መብረቅ የኢትዮ- ጅቡቲ ምድር ባቡር ግቢ ውስጥ በስራ ላይ በነበሩ ሁለት ግለሰቦች ላይ መብረቅ በመውደቁ በአንደኛው ግለሰብ ላይ የሞት አደጋ ሲያስከትል በሌላው ግለሰብ ላይ የአካል ጉዳት በመድረሱ በማርያም ወርቅ ሆስፒታል በህክምና ላይ ይገኛል፡፡
ባሳለፍነው ሚያዝያ 24 በድሬዳዋ የአንድ ድርጅት አጥር ፈርሶ በአደጋው የዘጠኝ ሰው ህይወት ማለፉ አይዘነጋም።
በቀጣይ ቀናት ዝናብ ጥሎ የጎርፍ አደጋ ሊደርስ ስለሚችል ህብረተሰቡ ተገቢው ጥንቃቄ ሊደረግ ይገባል ተብሏል።
ምንጭ፦ ድሬ ፖሊስ 
(ዋልታ) – 5ኛው የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ባካሄደው 6ኛ አመት የስራ ዘመን 13ኛ መደበኛ ስብሰባው ከዚህ ቀደም በሚኒስትሮች ምክር ቤት “ህዝባዊ ወያኔ ሃርነት ትግራይ” (ህወሃት) እና “ሸኔ” በሽብረተኝነት እንዲሰየሙ ያቀረበውን የውሳኔ ሃሳብ መርምሮ ውሳኔ አሳልፏል፡፡ በዚህም ጠቅላይ አቃቢ ህግ ዶ/ር ጌዲዮን ጢሞቲዎስ የሽብር ቡድኖች ጋር ግንኙነት የሚፈጥር እና የሚተባበር ማንኛውም አካል በህግ ተጠያቂ እንደሚሆን ገልጸዋል፡፡
–
በአሸባሪነት የመሰየም ዋነኛ አላማው በህብረተሰቡ ላይ እየደረሰ ያለውን የሽብር ተግባር ለማስቆም እና ለህግ አስከባሪ አካላትም ወንጀሉን ለመከላከል እና ለመቆጣጠር ተጨማሪ አቅም ለመፍጠር መሆኑ ተመላክቷል፡፡ የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አባላት “ህወሃት” እና “ሸኔ” በተለያዩ የሀገሪቱ ክፍሎች ሲፈጽሙት ከነበረው የሽብር ተግባር እና የንጹሃን ሞት አንጻር የቀረበው የውሳኔ ሃሳብ የዘገየ ቢሆንም ተገቢ ነው ሲሉ አስተያየታቸውን የሰጡ ሲሆን፣ “ህወሃት” እና “ሸኔ” በንጹሃን ዜጎች ላይ አሰቃቂ ጭፍጨፋ እንዲፈጸም ምክንያት የሆኑ ቡድኖች በመሆናቸው ውሳኔ ተገቢ ነው ብለዋል፡፡
–
እነዚህ አካላት ለሀገር እድገት ጸር እና ለዜጎች ሰላም እንቅፋት ሲሆኑ የቆዩ በመሆናቸው በአሸባሪነት መፈረጃቸው በሀገር ውስጥ የተጀመረውን ልማት ለማስቀጠል እና የህዝብን ደህንነት ለማረጋገጥ ወሳኝ ነው ብለዋል፡፡ አንድ ድርጅት በሽብርተኝነት ከተሰየመ ንብረቶቹ እንዲወረሱ እና የፋይናንስ አቅሙን ለማዳከምም እድል ይፈጥራል ተብሏል፡፡ በሽብርተኝነት መፈረጃቸው ሊኖራቸው የሚችለውን የሰው ሃይል ተሳትፎም ለመቀነስ ያስችላል ነው የተባለው፡፡ ምክር ቤቱ የውሳኔ ሃሳቡን መርምሮ “ህወሃት” እና “ሸኔ”ን በአንድ ድምጸ ታዕቅቦ እና በአብላጫ ድምጽ ነው ውሳኔው ያስተላለፈው፡፡
አሻራ ሚድያ፡ – በግፍ እስር ላይ የሚገኙት የባልደራስ ለእውነተኛ ዴሞክራሲ ፓርቲ (ባልደራስ) አመራሮች እስክንድር ነጋ፣ ስንታየሁ ቸኮል፣ አስቴር ስዩም እና አስካለ ደምሌ ዛሬ ሚያዝያ 28 ቀን 2013 ዓ.ም. በቀጠሯቸው መሰረት በፌዴራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት የጸረ ሽብርና ሕገ መንግሥት ጉዳዮች ወንጀል ችሎት በአካል ቀርበዋል። ሆኖም የፌዴራሉ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ይግባኝ ሰሚ ችሎት ምስክሮች በግልፅ ችሎት ይሰሙ ወይስ በድብቅ የሚለውን ባለ መበየኑ ችሎቱ መዝገቡን ገልጦ ክርክሩን ማስቀጠል አልቻለም። በመሆኑም የፊታችን ግንቦት 4 ቀን 2013 ዓ.ም. የጠቅላይ ፍርድ ቤቱን ውሳኔ ከሰማ በኋላ ዶሴውን እንደሚያስቀጥል በመግለፅ ለግንቦት 9 ቀን 2013 ዓ.ም. ተለዋጭ ቀጠሮ ሰጥቷል።
ከዚህ በፊት ጸበል እንዲገባላቸውና ቤተ አምልኮ እንዲዘጋጅላቸው በጠየቁት መሰረት ፍርድ ቤቱ ወህኒ ቤቱን ማዘዙን አስታውሰው ትዕዛዙ ተግባራዊ አለመሆኑን የህሊና እስረኞች አስታውቀዋል።
በመሆኑም ፍርድ ቤቱ ወህኒ ቤቱ ትዕዛዙን ለምን እንዳልፈፀመ በአካል ቀርቦ ለችሎቱ እንዲያስረዳ ወስኗል ። የሚመለከታቸው የወህኒ ቤት ኃላፊ ቀርበው እንዲያስረዱ ስማቸውን ጠቅሶ ደብዳቤ እንደሚፅፍላቸውም ችሎቱ ገልጿል።
ጥያቄውን ተግባራዊ ለማድረግም ያሉበት የእስር ቤቱ ንዑስ ግቢ ወይም ዞን እንዲቀየርላቸው የባልደራስ ፕሬዚደንት አቶ እስክንድር ነጋ እና አብረዋቸው በአንድ ክፍል ውስጥ የሚገኙት የፓርቲው የአደረጃጀት ጉዳዮች ሓላፊ አቶ ስንታየሁ ቸኮል ጠይቀዋል። “የአለንበት ዞን ጠባብ ስለሆነ ቤተ አምልኮ ለማዘጋጀት አልተቻለም። ወደ ዞን 4 እንቀየር። ይህ ሌሎች የፖለቲካ እስረኞች የነበሩትና ሰፊም ነው። የምንፈልገውን መንፈሳዊ አገልግሎት ለማመቻቸት ምቹ 
ከመተከል ዞን ተፈናቅለው በቻግኒ ከተማ እና በጓንጓ ወረዳ ተጠልለው የሚገኙ ቁጥራቸው ከ77ሺ በላይ የሆኑ ከቀያቸው የተፈናቀሉ ዜጎች ወደ ምዕራብ ጎጃም, ደቡብ ጎንደርና አዊ ዞን እንዲዘዋወሩ የቀረበላቸውን ሃሳብ ውድቅ አደረጉት።
ከትላንትና በስቲያ ከአማራ ክልል ከፍተኛ አመራሮች ጋር ውይይት ያደረጉት ተፈናቃዮች እንዳሉት ወደ ቀድሞ ቀያችን መተከል ዞን ፓዊ እንጂ ወደ ሌሎች ቦታዎች መሄድ እንደማይፈልጉ ተናግረዋል ፡፡
ባለፈው ጳጉሜ 2012 በመተከል ዞን በነበረው ቀውስ ከቀዬያቸው ከተፈናቀሉ ከ7 ወራት ጊዜ በላይ እንደሆናቸው የተናገሩት ተፈናቃዮቹ የክልሉ መንግስትም ለ3 ወራት ብቻ ተብሎ ቻግኒ ከተማ እንዲጠለሉ ቢደረግም የአማራ ክልል መንግስት ቃሉን አልጠበቀም ሲሉ የቻግኒ ከተማ ከንቲባ አቶ ደምሰው ይስማው ለኢትዮ ኤፍ ኤም ተናግረዋል፡፡
በሶስት ወራት ጊዜ ወደ ቀያቸው ትመለሳላችሁ ተብለው የነበሩት ተፈናቃዮቹ አሁን የተጠለሉበት የሸራ ድንኳን ክረምትን ታሳቢ ያደረገ ባለመሆኑም እና ከሰሞኑ በሀገሪቱ ያለው የበልግ ዝናብ የተፈናቃዮቹን መጠለያ ድንኳን እያፈረሰባቸው እንደሆነ ተገልጿል፡፡
የተፈናቃዮቹ መጠለያ ድንኳን ዝናቡን ሊከላከለው ባለመቻሉ ችግር እንዳጋጠመ ያመኑት አቶ ደምሰው በአሁኑ ሰአትም መጠለያ ጣቢያዎች ተጨማሪ ሸራ እያቀረብንላቸው ነው ብለዋል፡፡
በዘላቂነት ወደ ቀያቸው ከመመለስ ባሻገር በክልሉ ወደ ምዕራብ ጎጃም ፣ደቡብ ጎንደርና አዊ ዞን ለማዘዋወር የቀረበውን ሃሳብ ተፈናቃዮቹ ሊቀበሉት እንዳልቻሉ ከንቲባው ነግረውናል፡፡
እነኚህ ተፈናቃዮች በቶሎ ወደ ቀዬያቸው ካልተመለሱ አልያም ሌላ መፍትሄ ካልተሰጣቸው መጪው የክረምት ወራት እንደሚያሰጋቸው ቅሬታ ማቅረባቸውን ኢትዮ ኤፍ ኤም ዘግቦ ነበር፡፡
ከተማዋ ከብዷታል ወይ? ስንል ለአቶ ደምሰው ጠየቅን
እስካሁን የምንችለውን ሁሉ አድርገናል አሁን ግን 
የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ኮሚሽን (ኢሰመኮ/ኮሚሽኑ) በኦሮሚያ ክልል ያለው የእስረኞች ሰብአዊ መብቶች አያያዝ ሁኔታ እንደሚያሳስበው ገለጸ። ኮሚሽኑ ከህዳር 11 ቀን 2013 ዓ.ም. እስከ ጥር 04 ቀን 2013 ዓ.ም. ባለው ጊዜ ውስጥ በክልሉ ያለውን የእስረኞችን አያያዝ ሁኔታ በተመለከተ በተለይም የአርቲስት ሃጫሉ ሁንዴሳ ግድያን ተከትሎ በቁጥጥር የዋሉ ተጠርጣሪዎችን ጨምሮ ሌሎችም “በወቅታዊ ሁኔታ” (“haala yeroo”) የተያዙ የሚባሉ ብዛት ያላቸው እስረኞች ከሚገኙባቸውና ተደጋጋሚ ቅሬታዎች ከሚቀርቡባቸው መካከል በ21 የተመረጡ ፖሊስ ጣቢያዎች ላይ ክትትል አድርጓል። በክትትሉም ከእስረኞች እና የፖሊስ ጣቢያዎቹ ኃላፊዎች ጋር ተወያይቷል፣ እንዲሁም የክትትሉን ግኝቶች ጉዳዩ ለሚመለከታቸው የክልሉ የሕግ አስከባሪ እና የአስተዳደር አካላት በማሳወቅ ምላሽ እንዲሰጥባቸው ጠይቋል።
–
ኮሚሽኑ በጎበኛቸው የፖሊስ ጣቢያዎች በእስር ላይ የሚገኙ ሰዎች ሰብአዊ መብቶች አያያዝ ሁኔታ እጅግ አሳሳቢና በአፋጣኝ ሊሻሻል የሚገባው ነው። በፖሊስ ጣቢያዎቹ ብዙ ሰዎች ያለ ፍርድ ቤት የመያዣ ትዕዛዝ “በወቅታዊ ሁኔታ” የተጠረጠሩ ናቸው በሚል መታሰራቸውን፣ ከነዚህም አብዛኛዎቹ ምርመራ ሳይጀመርባቸው እና ፍርድ ቤት ሳይቀርቡ በሕግ ከተቀመጠው ጊዜ በላይ ታስረው እንደቆዩ የሚያመላክቱ አሳማኝ መረጃዎች ቀርበዋል። በተጨማሪም በብዙ ፖሊስ ጣቢያዎች ዐቃቤ ሕግ በቂ መረጃ ባለመገኘቱ ምክንያት “የአያስከስስም ውሳኔ” የሰጠባቸው ወይም በፍርድ ቤት ትዕዛዝ መሠረት መለቀቅ የነበረባቸው ተጠርጣሪዎች ዋና ተሳታፊ (ኮር) ናቸው ወይም በሌላ ወንጀል ይፈለጋሉ በሚል ያለ አግባብ ታስረው እንዲቆዩ የሚደረጉ መሆኑን ለመረዳት ተችሏል።
–
የተለያዩ ፖሊስ ጣቢያዎች ኃላፊዎች “በወቅታዊ ሁኔታ” ተጠርጥረው የታሰሩ እስረኞች ጉዳያቸው የሚታየው በዞን እና በወረዳ ደረጃ በተቋቋሙ “የፀጥታ ምክር 
የየሀገሮችን የኢኮኖሚ ጉዳይ እና የእዳ ጫና የብድር አከፋፈል የሚያጠናው ፊች የኢትዮጵያ ኢኮኖሚ በ2021 በ 1 በመቶ ብቻ እንደሚያድግ ይናገራል፡፡
የውጭ ምንዛሪ እጥረት፣ የፖለቲካ አለመረጋጋት፣ የውጭ ኢንቨስትመንት ማሽቆልቆል፣ የኤክስፖርት አፈፃፀም ከወርቅ ውጭ እንደተጠበቀው አለመሆን፣ የውጭ ንግድ መቀዛቀዝ፣ ከ ግብር የሚሰበስብ ገቢ መቀዝቀዝን እንደምክንያት ይጠቀሳል፡፡
የዓለም ባንክ ደግሞ በቅርቡ የ8ተኛው ዓመት የኢትዮጵያ ኢኮኖሚ ሪፖርት በሚል ያወጣው መረጃ ላይ የኢትዮጵያ አጠቃላይ ኢኮኖሚ GDP በ2 በመቶ ብቻ እንደማያድግ ተናግሯል፡፡
የአለም ባንክ በ2021 የኢትዮጵያ አጠቃላይ ኢኮኖሚ በ2 በመቶ ያድጋል ብሎ ሲያስቀምጥ እንደ ምክንያትነት ያስቀመጣቸውን ዝርዝሮች ከሪፖርቱንም ተመልክተናል፡፡
በኮቪድ 19 ወረርሽኝ ምክንያት የአውሮፓ ኢኮኖሚ በመቀዛቀዙ ኢትዮጵያ ለነዚሁ ሐገሮች የምትልካቸው ምርቶች ፍላጎት መቀነሱ እና የውጭ ኢንቨስትመንት መድከም በአንደኛ ደረጃ እንደ ምክንያት አስቀምጧል ፡፡
የኢትዮጵያ ወጪ ንግድ ከወርቅ በስተቀር በ4 ነጥብ 1 በመቶ መቀነሱን ሪፖርቱ ይናገራል፡፡
በሀገር ውስጥ የፖለቲካ አለመረጋጋት ሰበብ እንደሆነ ከአለም ባንክ ሪፖርት አንብበናል ፡፡
በአለም ባንክ ሪፖርት መሰረት በበጀት አመቱ በኮቪድ እና በሌላም ምክንያት ወደ 6.5 ሚሊዮን ህዝብ ወደ ድህነት አረንቋ እንደሚገባ ያስረዳል፡፡
የኢትዮጵያ የበጀት ጉድለት ከአጠቃላይ የሀገር ውስጥ ምርት ሲለካ 4 ነጥብ 5 በመቶ እንደሚዘል ከሪፖርቱ አይተናል፡፡
ሸገር 
– አሁንም በትግራይ ያለው ሁኔታ ፣ የቀጠለው ግጭት እና የሰብዓዊ መብትና የሰብዓዊ ድጋፍ ቀውስ በእጅጉ ያሳስበናል ብለዋል።
– የሲቪሎች/የሰላማዊ ሰዎች ግድያ ፣ የሴቶች አስገድዶ መደፈር ፣ የወሲባዊ ብዝበዛ ሌሎችም ፆታ ላይ የተመሰረቱ ጥቃቶችን አውግዘዋል።
– የሃይማኖታዊ እና ባህላዊ ቅርሶችን መውደም እና መዘረፍ አውግዘዋል።
– በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ የትግራይ ተወላጆች እና የኤርትራ ስደተኞችን በግዳጅ ማፈናቀልን አውግዘዋል።
– በኢሰመኮ እና በUN የሰብዓዊ መብት ከፍተኛ ኮሚሽነር መካከል የተፈፀሙት የሰብዓዊ መብት ጥሰቶችን ለማጣራት የተደረገውን ስምምነት በደስታ ተቀብለዋል።
– ሁሉም ወገኖች በፍጥነት ግጭት እንዲያቆሙ፣ የዜጎችን ደህንነት እንዲያረጋግጡ፣ የሰብዓዊ መብቶችንና ዓለም አቀፍ ህጎችንና የሚዲያ ነፃነት እና ተደራሽነትን እንዲያከብሩ ጥሪ አቅርበዋል።
– የሰብዓዊ ጥሰት እና ፆታዊ ጥቃቶችን የፈፀሙ ተጠያቂ እንዲሆኑ ጥሪ አቅርበዋል።
– የውጭ ሀይሎች በትግራይ መኖራቸውን እጅግ የሚረብሽና መረጋጋት የሚያሳጣ መሆኑን ገልፀዋል።
– የኤርትራ ኃይሎችን ከትግራይ ለማስወጣት የኢትዮጵያ እና የኤርትራ መንግስታት የሰጡትን መግለጫ እንደሚቀበሉ ገልፀው፤ ነገር ግን ማስወጣቱ ገና አለመጀመሩ እንዳሰጋቸው ገልፀዋል። የኤርትራ ወታደሮችን የማስወጣት ሂደቱ መፋጠን አለበት ብለዋል።
– በትግራይ ክልል ሁሉን አቀፍ ግልፅ የሆነ የፖለቲካ ሂደት እንዲፈጠር ጥሪ አቅርበዋል።
– ዛሬም ለኢትዮጵያ አንድነት/የግዛት አንድነት ቁርጠኛ መሆናችንን እናረጋግጣለን ብለዋል።
– በመጨረሻም፦ በኢትዮጵያ ተአማኒ ምርጫና ብሄራዊ እርቅ እንዲኖር ለማስቻል ሁሉን አቀፍ የፖለቲካ ሂደት እንዲኖር ጥሪ አቅርበዋል። 
6ኛው ሀገራዊ ምርጫ አስፈጻሚው ምርጫ ቦርድ ገለልተኛ መሆኑን እና መንግሥት ምርጫው ዲሞክራሲያዊ እና ተዓማኒነት ያለው እንዲሆን ለማድረግ ቁርጠኛ መሆኑን በአሜሪካ የኢትዮጵያ አምባሳደር ፍጹም አረጋ ገለጹ።አምባሳደሩ ይህንን የገለጹት ኢትዮጵያ ከሳምንታት በኋላ የምታካሂደው ምርጫ አሁን ባለበት ሁኔታ ዓለም አቀፍ መመዘኛዎችን አያሟላም ላሉት አምስቱ ሴናተሮች ምላሽ በሰጡበት ደብዳቤያቸው ነው።
–
ሴናተሮቹ ከሳምንታት በኋላ የሚካሄደው አገራዊ ምርጫ አሁን ባለበት ሁኔታ ነጻ፣ ሚዛናዊ እና ግልጽ ሆኖ ዓለም አቀፍ መመዘኛዎች አያሟላም ማለታቸው ተገልጿል።ሴናተሮቹ ይህን ያሉት በቅርቡ የፕሬዝደንት ጆ ባይደን አስተዳደር የአፍሪካ ቀንድ ልዩ መልዕክተኛ ሆነው ለተሾሙት አምባሳደር ጆፍሪ ፌልትማን በጻፉት ደብዳቤ ነው።አምባሳደር ፍጹም ለሴናተሮቹ በሰጡት ምላሽ፤ መጪው ሀገራዊ ምርጫ በኢትዮጵያ የፖለቲካ ሽግግር ውስጥ ታሪካዊ ነው ካሉ በኋላ፣ ምርጫውን የሚያስፈጽመው ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ በአገሪቱ ታሪክ ገለልተኛው ነው ብለዋል።
–
አክለውም መንግሥትም ምርጫው ነጻ እና ግልጽ እንዲሆን ያላሰለስ ጥረት አድርጓል እያደረገ ነው ሲሉም ገልጸዋል። አምባሳደሩ ደብዳቤያቸው በቀጣዩ ምርጫ ለመሳተፍ 47 ፖለቲካ ፓርቲዎች እና ከ8ሺህ በላይ እጩዎች መመዝገባቸውን አስታውሰው ከምርጫ ጋር ተያይዘው የሚነሱ አለመግባባቶችን የፍትሕ አካሉ በገለልተኛነት ይመለከታቸዋል ብለዋል። ዓለም አቀፍ የምርጫ ታዛቢዎችም ምርጫውን እንዲታዘቡ ጥሪ እንደቀረበላቸውም ገልጸዋል።
–
በየትኛውም አገር የሚካሄድ ምርጫ ፍጹም ነው ተብሎ አይጠበቅም ያሉት አምባሳደር ፍጹም፤ 6ኛው ሃገራዊ ምርጫ ኢትዮጵያን ወደ መድበለ ፓርቲ ስርዓት ያሸጋግራታል ብለን እናምናለን ብለዋል። አምባሳደሩ በደብዳቤያቸው ላይ ባነሷቸው ጉዳዮች ላይ ለመወያየት ዝግጁ መሆናቸውንም ጨምረው ገልጸዋል። ሴናተሮቹ ቤንጃሚን ኤል ካርዲን፣ ቲም ኬይን፣ 
በርካቶች ‘ሸኔ’ እያለ እራሱን የሚጠራ ድርጅት በሌለበት እንዴት አሸባሪ ተብሎ ይሰየማል ሲሉ ይጠይቃሉ። ይህ ስያሜን አንዳች ነገር ለመሸፈን ተፈልጎ ነው በሚል ጥርጣሬያቸውን የሚገልፁ ምሁራን አልጠፉም።
ለመሆኑ ‘ሸኔ’ ማነው ?
በዚህ ጉዳይ ላይ በዛሬው ዕለት የተጠየቁት የፌዴራል ጠቅላይ አቃቤ ህግ ዶ/ር ጌድዮን ጢሞቲዮስ ተከታዩን ማብራሪያ ሰጥተዋል :
“በተለምዶ ‘ሸኔ’ የሚባለው እራሱን ደግሞ ‘የኦሮሞ ነፃነት ሰራዊት’ ብሎ የሚጠራው ቡድን ነው።
በምዕራብ ኦሮሚያ፣ በሌሎችም ክልሎች እየተንቀሳቀሰ ጥቃት የሚያደርስ ድርጅት ነው።
እራሱ ለእራሱ የሰጠውን ስያሜ ግን እኛ የምናፀድቅበት ምክንያት የለንም፤ ተገቢም አይሆንም ብለን እናምናለን።
ይህ ቡድን ከዚህ በፊት እንደ ህወሓት ተመዝግቦ ፣ ህጋዊ እውቅና ፣ ህጋዊ ሰውነት እና ሰርተፊኬት ኖሮት የሚያውቅ አይደለም፤ ስለዚህ ስያሜው እሱ እራሱን በአንድ ስያሜ ይሰይማል አንዳንዶች በሌላ ስም ይጠሩታል በተለምዶ ‘ኦነግ ሸኔ’ ይባል ነበር ስለዚህ በተለምዶ ከሚጠራበት ‘ኦነግ ሸኔ’ ወይም ‘ሸኔ’ ከሚባለው ‘ሸኔ’ የሚለውን መርጠናል።
እዚህ ጋር ግልፅ መሆን ያለበት በአዋጁ አንቀፅ 23 መሰረት ስያሜውን ብትለዋውጥ ያው ቡድን ያው ስብስብ እስከሆነ ድረስ በውሳኔ ሀሳቡ የተገለፀው ስብስብ እስከሆነ ድረስ ስያሜ መለዋወጥ የሚያመጣው ለውጥ የለም፤ ውሳኔ ሀሳቡ ተፈፃሚ ይሆንበታል።
አይ እኔ እራሴን የምጠራው እንዲህ ብዬ ነው ፤ እንዲያ ብዬ ነው የሚለው ማምለጫ ሊሆን አይችልም።
ይሄ ተመዝግቦ ሰርተፊኬት ተሰጥቶት ህጋዊ ሰውነት ኖሮት በዚህ ስም ነው የሚጠራው ይባል የነበረ እንደ ህወሓት የለውም።
በተለምዶ በሁለት መንገድ ይጠራ ነበር ፤ ‘ኦነግ ሸኔ’ ይባል ነበር፥ በአጭሩ ‘ሸኔ’ም 
የኮሚሽነር አበረ አዳሙ አስከሬን ባህርዳር ገባ።
በድንገተኛ ህመም ህይወታቸው እንዳለፈ የተገለፀው የቀድሞ የአማራ ክልል ፖሊስ ኮሚሽነር አበረ አዳሙ አስክሬን ለተጨማሪ ምርመራ ወደ አዲስ አበባ ተልኮ እንደነበር ይታወሳል።
በአሁኑ ሰዓት ከአዲስ አበባ ወደ ባህርዳር አለም አቀፍ ኤርፖርት አየገባ ይገኛል።
በስፍራው ፦
– የአማራ ክልል ርዕሰ መስተዳድር አቶ አገኘው ተሻገር
– የጠ /ሚኒስትሩ የደህንነት አማካሪ አቶ ገዱ አንዳርጋቸው
– ከፍተኛ የፌደራል እና የክልል የመንግስት የስራ ኃላፊዎች
– አዲሱ የአማራ ፖሊስ ኮሚሽን ኮሚሽነር ተኮላ አይፎክሩ
– ከፍተኛ የፖሊስ መኮንኖች መገኘታቸውን ከአማራ ክልል ፖሊስ ኮሚሽን ያገኘነው መረጃ ያሳያል።
የቀድሞው የአማራ ክልል ፖሊስ ኮሚሽን ኮሚሽነር አበረ አዳሙ አስከሬን ሥርዓተ ቀብር ወደሚፈጸምበት ፈለገ ገነት ቅዱስ ጊዮርጊስ ካቴድራል ቤተክርስቲያን አሸኛኘት እየተደረገለት ነው። በአሸኛኘቱ የአማራ ክልል ርዕሰ መስተዳድር አገኘሁ ተሻገርን ጨምሮ ሚኒስትሮች፣ የክልሉ ከፍተኛ የሥራ ኃላፊዎች፣ የሥራ ባልደረቦቻቸውና ወዳጅ ዘመዶቻቸው ተገኝተዋል።አስከሬኑ በወታደራዊ ሥነ ሥርዓት ነው የክብር አሸኛኘት እየተደረገለት የሚገኘው። የኮሚሽነር አበረ አዳሙ ሥርዓተ ቀብር በባሕርዳር ፈለገ ገነት ቅዱስ ጊዮርጊስ ካቴድራል ቤተክርስቲያን ይፈፀማል።
–
(አሚኮ)
“እርግጥ ነው ግንኙነት አላቸው። ነገር ግን ሌሎች ምክንያቶች የበለጠ ተፅዕኖ አላቸው” ይላሉ የአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲው ፕሮፌሰር አለማየሁ ገዳ።
“ያለፈውን አሥር ዓመት ብናይ ኢሕአዴግ በገጠርም በከተማም መንገድ ሠርቷል።