‹‹ለሕዝባችን የበሰሉ ሐሳቦችንና አማራጮችን ነው ይዘን የመጣነው›› አቶ በለጠ ሞላ፣ የአብን ሊቀመንበር
አቶ በለጠ ሞላ በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የፍልስፍና መምህርና የአማራ ብሔራዊ ንቅናቄ (አብን) ሊቀመንበር ናቸው፡፡ አቶ በለጠ ከፍልስፍና የመምህርነት ሙያ ወደ ፖለቲካ ሕይወት እንዴት እንደ ተቀላቀሉ፣ አብንን ለመመሥረት ምን እንዳነሳሳቸው፣ ፓርቲው ከተመሠረተ በኋላ ከገዥው ፓርቲ ጋርና ከሌሎች ተቃዋሚ ፓርቲዎች ጋር ስላላው ውጣ ውረድና መስተጋብር፣ የፓርቲውንና የአገሪቱን አጠቃላይ ሁኔታዎች በተመለከተ ከሲሳይ ሳህሉ ጋር ያደረጉት ቆይታ እንዲህ ተጠናቅሯል፡፡
ሪፖርተር፡- ከዩኒቨርሲቲ መምህርነት ወደ ፖለቲካ ሕይወት ለመግባት ያነሳሳዎትና የፓርቲውን አመሠራረት እስኪ በትንሹ ያጫውቱን?
አቶ በለጠ፡- ሪፖርተርን አመሠግናለሁ ስለጋበዛችሁኝ፡፡ ወደ ፖለቲካው እንድመጣ ያነሳሳኝ ምክንያት የኢትዮጵያ ሁኔታ ነው፡፡ እንግዲህ አገራችን ኢትዮጵያ በፊት በነበሩ ሥርዓቶች ሕዝባዊ ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ዕውን አድርጋ አታውቅም፡፡ በአንፃራዊነት አንዱ ከሌላው ይሻላል ልንል እንችላለለን፡፡ የተሻለ ሰፊ ሕዝባዊ ቅቡልነትን ያረጋገጠ ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ተገንብቶ ማየት የሁሉም ፍላጎት ነበር፡፡ እንደዚያ ዓይነት ሁኔታ ደግሞ መሬት ላይ ስላልነበረ በተለይ እኔ የወጣሁበት ማኅበረሰብ የአማራ ሕዝብ ወኪል ስላልነበረው፣ በኢትዮጵያ ፖለቲካ ውስጥ በመንቀሳቀስ የነቃ የፖለቲካ ተሳትፎ እንዲኖረው ነው፡፡ አበረታች የሆነ ሕግም ስላልነበረ በዚያ ልክ ዋጋ ሲከፍል ቆይቷልና በዚህ ምክንያት የአማራ ልጆች ፖለቲካውን እስከ ሸሹ ድረስ አቅም በሌላቸው ሰዎች ሕዝቡ እንዲመራ፣ በእጅ አዙር በሌሎች እንዲገዛ ዕድል ፈጥሮ ነበር፡፡ ስለዚህ በአጠቃላይ አገሪቱ ካለችበት ሁኔታ በገባኝና ባየሁት መጠን የሕዝቡ ሁኔታ ትግል የሚፈልግ ነገር ነው ብዬ ስላመንኩኝ፣ ከሚመስሉኝ ወጣት አመራሮችና በየዘርፉ ያሉት ጋር ተመካክረን የፖለቲካ ድርጅት ማቋቋም እንዳለብን ሐሳብ ተለዋውጠን ወደ እንቅስቃሴ ገባን፡፡
ይህ የሆነው ከ2009 ዓ.ም. መጨረሻ አካባቢ ጀምሮ ነው፡፡ በዚያን ጊዜ የነበረው የፖለቲካ ዳመና በጣም ከባድና ጥቁር የሚባል ነበር፡፡ የሰው ልጆች በነፃነት ሐሳባቸውን ማንፀባረቅ፣ መሰብሰብም ሆነ መደራጀት የማይችሉበት፣ በተለይ ደግሞ እንደ አማራ ሆነህ ስታስበው ተደራጅቶ ትግል ማካሄድ ወንጀል ተብሎ ሊወሰድ የሚችል ዓይነት ነበር፡፡ እንደዚህ ዓይነት እንቅስቃሴ ሲያደርግ የተገኘ ወይም የተጠረጠረ ሰው በከፍተኛ የደኅንነት ዕይታና ክትትል ውስጥ ይገባ ነበር ፡፡ ዞሮ ዞሮ ቁጭ ብለን ደግሞ መመልከት አልነበረብንም፡፡ እኔ የትምህርት ባለሙያ ነኝ፡፡ አዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ፍልስፍና ትምህርት ክፍል ውስጥ ነው የማስተምረው፡፡ ከዚያ ውጪ ሌላ ልምድ የለኝም፡፡ ተማሪ ሆኜ፣ ጨረስኩ እዚያው ቀረሁ፡፡ አስተማሪ ነኝ፣ ነገር ግን በማስተማር ሕይወቴ ውስጥ የምመለከታቸው በርካታ ነገሮች ነበሩኝ፡፡ በዚያ መስመር እስከ ወዲያኛው በትምህርት ሥራ ብቻ በሚኖረኝ እንቅስቃሴ ተገድቤ መኖር እንደሌለብኝ ተገነዘብኩ፡፡ ሕዝቡ ትግል ይፈልጋል፣ የሚያደራጀውና የሚያነቃቃው ይፈልጋል፡፡ የሆነ አካል መምጣትና ማደራጀት አለበት፡፡ የሆነ ሰው መጥቶ ካላደራጀ ትግል አይኖርም፡፡ ስለዚህ በዚህ ልክ መረዳት የነበረን የተወሰንን ወጣቶች በሰዓቱ ተገናኝተን መነጋገር ጀመርን፡፡ አደጋ ነበረው፣ ነገር ግን ይህን እናውቃለን፡፡ ሕይወት ማስከፈል የሚችል ዓይነት አደጋ ማለት ነው፡፡ በሰዓቱ ፍፁም አፈና ነበር፡፡ የሚናገሩና የነቁ ልጆች ሁሉ እስር ቤት ናቸው፣ ወይ በሕይወት የሉም፡፡ ወይ በአብዛኛው እስር ቤት ነው ያሉት፡፡ በተለይም የነቁ የአማራና የኦሮሞ ልጆች እስር ቤት ነበር መገኛቸው፡፡
ይኼ ዋጋ እንደሚያስከፍለን እናውቅ ነበር፡፡ አስቸኳይ ጊዜ አዋጅ ነበር በሰዓቱ፡፡ በወቅቱ በተለይ በአማራና በኦሮሚያ ክልሎች የሕዝብ አብዮት የተቀጣጠለበት ጊዜ ነበር፡፡ ስለዚህ አዲስ አበባ በምናደርጋቸው ግንኙነቶች አምስትም ስድስትም እየሆንን በየካፌው እየተገናኘን ምን እናድርግ በማለት ሐሳብ እናዋጣ ነበር ገና አብን ከመመሥረቱ በፊትና በእንዲህ ዓይነት ሒደት ውስጥ ማለፍ ነበረብን፡፡ እንደዚያ ሆኖ እኛ እንደ አማራ በኢትዮጵያ ፖለቲካ ውስጥ ያጣነው ጊዜም ቦታም ነው፡፡ ይህ ማለት በነገራችን ላይ በጣም ከባድ ነገር ነው፡፡ አንድ ሕዝብ እንደ ሕዝብ ለመደራጀት ጊዜም ቦታም ከተነፈገው መደራጀት አይችልም፡፡ ከዚህ በፊት ለመደራጀት ያደረጋቸው ጥረቶች ዋጋ አስከፍለውታል፡፡ የእነ አስራት ወልደየስን (ፕሮፌሰር) ሰማዕትነት አንረሳም፡፡ የአማራ ሕዝብ በጊዜው ወኪል ስላልነበረው ወኪል ማግኘት አለበት፣ የሚወክለው ያስፈልጋል ብሎ ሲንቀሳቀስ በጣም ሰፊ ዋጋ ነው የከፈለው፡፡ እናም የነበረው ሁኔታ አማራን የሚጋብዝ አልነበረም፡፡ በአጠቃላይ ይህን ስል በችግር የተፈተነ ሁኔታ ስለገጠመን በየካፌው ተደብቀን ደኅንነቶች እየተከታተሉን፣ እንደሚከታተሉንም እያወቅን አምስት ስድስት ሆነንና ከዚያ በላይ ተሰባስበን ለመታየት አልፈለግንም፡፡ አንዳንዴም በግል ቤታችን እየተሰባሰብን መጨረሻ ላይ በዚህ መዝለቅ ስለሌለብንና የአደባባይ ወይም የአዳራሽ ስብሰባ ማድረግ ስለማንችል፣ መንግሥትንም ሆነ የትኛውንም አካል ላለመረበሽ ባህር ዳር ጣና ላይ ጀልባ ተከራይተን ውይይት ማድረግን መረጥን፡፡ እንዳልኩህ ጉዳዩ ቀላል አይደለም፡፡ 18 ሰዎች አሁን በአብን ከፍተኛ አመራር ማዕከላዊ ኮሚቴ ያለን የተወሰኑ ከአዲስ አበባ፣ ከደሴ፣ ከባህር ዳር፣ ከደብረ ታቦር ተሰባስበን ባህር ዳር አደርን፡፡ ጧት ላይ ጀልባ ተከራይተን ወደ ጣና ውስጥ ገባን፣ ስንወያይ ዋልን፡፡ እዚያ ሐይቅ ላይ ያደረግነው ውይይት እስከ ዛሬ ለመጣንበት መንገድ አቅጣጫ የተቀየሰበት ነው፡፡ ማታ ስንመለስ በደኅንነት መረጃው ስለተደረሰበት የክልሉ አድማ ብተና ከፍተኛ ቁጥር ያለው የምንኖርበት ቦታ ላይ አፈሙዙን ደግኖ ነው የጠበቀን፣ ደበደቡን አሰሩን፡፡ እንግዲህ ይህ ሁሉ የሆነው በዚያ ሕወሓት እየወደቀ ብልፅግና እየመጣ በነበረበት ጊዜ ነበር፡፡
ዓብይ አህመድ (ዶ/ር) ጠቅላይ ሚኒስትር ሆነው ተሹመው ንግግር ሲያደርጉ እስር ቤት ሆነን ነበር ያደመጥነው፡፡ ጣቢያ ዘጠኝ የሚባለው ባህር ዳር እስር ቤት ነበር ዜናውን የሰማነው፡፡ በአጠቃላይ ይህ ሁሉ ውጣ ውረድ የአማራን ሕዝብ ይጠቀልለዋል፡፡ ጊዜም ቦታም አልነበረውም፣ በዚህ ሁኔታ ነው አብንን የመሠረትነው፡፡ ከእስር ቤት ከወጣን በኋላ ሰኔ 3 ቀን 2010 ዓ.ም. ባህር ዳር ሙሉዓለም አዳራሽ አብንን መሠረትን፡፡ እንደዚያ ነው ታሪካችን በትንሹ፡፡
ሪፖርተር፡- በአማራ ክልል ብልፅግናን ጨምሮ በርካታ ፓርቲዎች ይንቀሳቀሳሉ፡፡ አብን በክልሉ ያለውን ሕዝባዊ ድጋፍ እንዴት ይገልጸዋል?
አቶ በለጠ፡- እንግዲህ እኛ በ2010 ዓ.ም. ሰኔ ላይ ነው በይፋ የምሥረታ ጉባዔውን ያካሄድነው፡፡ ገና ሦስት ዓመት አልሞላንም፡፡ ሦስት ዓመት ያልሞላውን ፓርቲ ስታየው የመጣንበት ጊዜ በጣም ሰፊ ታሪክ ያለው ነው፡፡ ሰፊ የሆነ ሕዝባዊ ንቅናቄ ፈጥረናል፡፡ በጣም በርካታ አባላቶች አሉን፡፡ ምናልባት እንግዲህ ከመንግሥት ቀጥሎ በጣም ብዙ አባላት ያሉት ወይም የሚያሠልፈው አብን ነው፣ በእርግጠኝነት መናገር እችላለሁ፡፡ መንግሥት ብዙ አባል ቢኖረው የሚገርም አይሆንም፡፡ ቢሮ ላይ ያለ አባል ነው፡፡ ከዚያ ውጪ ሰፊ አባልና ደጋፊ የሚያንቀሳቅሰው ከአብን አብላጫ የሚወስድ ፓርቲ ይኖራል ወይ ብትለኝ እርግጠኝ ሆኜ የምናገረው አይኖርም ነው፡፡ የአማራን ሕዝብ ማነቃነቅ ከባድ ፈተና ነበር፡፡ ወዲያው ምሥረታ አድርገን ወደ ፖለቲካ ሜዳ ስንገባ የመጀመርያ ተግዳሮት የገጠመን ከአማራው ነው፡፡ ይህ ለምን ከተባለ በኢትዮጵያዊነቱ ረግቶ የቆየ ሕዝብ ከመሆኑ አንፃር፣ በአማራነት መጥተህ ከዚያ ስታነቃንቀው ተፈጥሮአዊ ነው ተግዳሮት እንደሚያጋጥምህ፡፡ ነገር ግን ከዚያ በኋላ አሁን ሰፊ ሕዝባዊ ቅቡልነት አለን፡፡ በኢትዮጵያ ፖለቲካ ውስጥ በጣም ንቁና ትርጉም ያለው ተሳትፎ ከሚያደርጉ የፖለቲካ ፓርቲዎች ውስጥ አንዱና ግንባር ቀደም አብን ነው ብዬ መመስከር እችላለሁ፡፡ ቅቡልነት ብቻም ሳይሆን ኢትዮጵያ በተፈተነችበት ወቅት በእርግጥም ትርጉም ያለው የፖለቲካ ድርጅት መሆናችንን ያረጋገጥንባቸው በርካታ ታሪካዊ ክስተቶች አልፈዋል፡፡
ሪፖርተር፡- አብን በባህር ዳር የሙሉዓለም አዳራሽ ሲመሠረት ከኋላው ያለና የፓርቲው የሀብት ምንጭ ብልፅግና ነው የሚሉ አካላት አሉ፡፡ ለዚህ ጉዳይ ምን መልስ አለዎት?
አቶ በለጠ፡- ሙሉዓለም አዳራሽ የሕዝብ ነው፡፡ የጋራ ሀብታችን ነው፡፡ በእኛ አገር ፖለቲካ ይህ ነገር ሲነሳ ለምን እንደሚነሳ ይገባኛል፡፡ ፖለቲካው እንግዲህ ገዥው ፓርቲ ሁሉን ነገር የራሱ ያደረገበት ነው፡፡ ሳሩ ቅጠሉ የእኔ ነው ካለ የእሱ ነው ምን ችግር አለ፡፡ በዚህ ባህል ውስጥ ስላለን በሙሉዓለም አዳራሽ የምሥረታ ጉባዔያችን በማካሄዳችን እንዲህ ዓይነት ሐሳብ ቢነሳ ለእኛ የሚገርመን አይደለም፡፡ የአዳራሽ ፈቃድ እንዲሰጠን የከተማ አስተዳደሩን ጠይቀን ተፈቅዶልን፣ በዚያ አዳራሽ ምሥረታ አድርገናል፡፡ ከዚያ ባለፈ ልነግርህ የምችለው ነገር የለም፡፡
ሪፖርተር፡- ከብልፅግና ቀጥሎ በርካታ ቢሮዎች እንዳሏችሁ ነግረውኛል በምን የሀብት ምንጭ ነው የምታንቀሳቅሷቸው? የሀብት ምንጫችሁስ ምንድነው?
አቶ በለጠ፡- አማራ ክልል ውስጥ ከሞላ ጎደል በሁሉም ወረዳዎች ሊባል በሚችል ሁኔታ ቢሮዎች አሉን፡፡ በአዲስ አበባ የተወሰኑ ቦታዎች ላይ፣ ቤንሻንጉል ጉምዝ፣ አሶሳ፣ ድሬዳዋ፣ ኦሮሚያ የተወሰኑ ቢሮዎች ነበሩን፡፡ በተለይም በናዝሬት፣ በአሰላ፣ በወለንጭቲ ከተሞች በኋላ በጥይት ስለተደበደቡ ለልጆቻችን የመኖር ጉዳይ ሥጋት ስለሆነ፣ እነዚህን ቢሮዎች ለጊዜው ዘግተን የፖለቲካ ሥራችንን ቀጥለናል፡፡ በአብን ሥራ ውስጥ ከባዱ ፈተና ቢሮዎችን ማስተዳደርና ወጪ መሸፈን ነው፡፡ ለእኛ በተለይም እንደ ዋና መቀመጫ የሚያገለግል ቢሮ መስጠት የነበረበት መንግሥት ነበር፡፡ ለአንዳንድ ድርጅቶች ሰጥቷል፡፡ ለአንድ ድርጅት ደግሞ አራትና አምስት ቢሮዎች ሰጥቷል፣ አዲስ አበባ ውስጥ፡፡ እኛ ቢሮ እንዲሰጠን በደብዳቤ ለምርጫ ቦርድና ለኪራይ ቤቶች [ፌዴራል ቤቶች ኮርፖሬሽን] ጠይቀን መልስ ሊሰጠን አልቻለም፡፡ ስለዚህ ከአባላት መዋጮና በውጭ ከሚኖሩ ደጋፊዎቻችን በሚያደርጉልን ድጋፍ የቢሮ ኪራይ እንሸፍናለን፡፡ ከዚያ ውጪ ክፍለ ሀገር ያሉትን የምንደግፋቸው በልዩ ሁኔታ ብለን የያዝናቸው ለምሳሌ ድሬዳዋ፣ ቤንሻንጉል፣ ዋግህምራ ዓይነቶቹንና ትንሽ ራቅ ያሉትንና ከክልል ውጪ ያሉትን ማበረታታት ስላለብን እንደግፋቸዋለን፡፡ ከዚያ ውጪ ያሉትን ግን በሁሉም ቦታዎች ያሉ ቢሮዎቻችን የኪራይ ዋጋቸው በጣም ዝቅተኛ ነው፡፡ በዚህም በአባላቶቻችን መዋጮ ይሸፈናል፡፡ በዚህ ረገድም ከመንግሥት ቀጥሎ ሰፊ ቢሮዎችን እያስተዳደረ ያለ ፓርቲ አብን ነው፡፡ ይህም ቀላል ጉዳይ አይደለም፡፡ አንዱ የጥንካሬያችን መለኪያ ተደርጎ ይወሰዳል፡፡
ሪፖርተር፡- ኦሮሚያ ክልል ውስጥ ከሚንቀሳቀሱ ፓርቲዎች ጋር ያለ መግባባትና አልፎ አልፎም ኃይለ ቃል የመለዋወጥ እንቅስቃሴ ይታያል፡፡ በተለይም በቅርቡ በሰበታ ከተማ በተደረገ ሠልፍ ላይ የከተማው ከንቲባ አብንን ከኦነግ ሽኔ ጋር በመፈረጃቸው በእናንተ በኩል ቅሬታ እንደፈጠረ ይታወሳል፡፡ አብን ከኦሮሞ የፖለቲካ ፓርቲዎች ጋር ያለው ወቅታዊ ሁኔታ ምን ይመስላል?
አቶ በለጠ፡- በእኛ በኩል ከኦሮሞ የፖለቲካ ኃይሎች ጋር በተቻለ መጠን ተግባብቶ ለመሥራት አዎንታዊ መሆን ያስፈልጋል ብለን እናምናለን፡፡ የኦሮሞ ሕዝብ ሰፊ ነው፡፡ የአማራ ሕዝብ ሰፊ ነው፡፡ ይህ ሲባል ሌሎቹ አይደሉም ማለት አይደለም፡፡ ነገር ግን ሁለቱ በቁጥር ትልቅ ናቸው፡፡ በኢትዮጵያ ፖለቲካ ላይ ተፅዕኖ የሚፈጥሩና የሚመሩት ሁለቱ ክልሎች ናቸው ቢባል ማጋነን አይደለም፡፡ ስለዚህ የሁለቱ ክልል ልሂቃኖችና ፖለቲከኞች በተሻለ መጠን ወደ ድርድርና ክርክር ቢገቡ ለኢትዮጵያም በጎ ነው ብለን እናምናለን፡፡ እኛ የምናስበው በዚህ ልክ ነው፡፡ ስለዚህ በዚህ ልክ የተቃኘ የኦሮሞ የፖለቲካ ዕሳቤ መምጣት አለበት ብለን እናምናለን፡፡ ነገር ግን በኦሮሞ የፖለቲካ አሠላለፍ ውስጥ ያሉ ኃይሎች አንዳንዴ ዕብደትም ጭምር ይመስላል፡፡ ይህን በማለቴ ይቅርታ መጠየቅም አይኖርብኝም፡፡ አንዳንዶች ጤነኛም አይመስሉም፡፡ እንዲያውም የአዕምሮ ጤና ያላቸውም አይመስሉም፡፡ ምክንያቱም እነሱ በሚሉት መንገድ አይደለም የኦሮሞ ጥቅም የሚከበረውና የኢትዮጵያ ሰላም የሚረጋገጠው፡፡ ሁሉንም ነገር የእኔ ብለህ ፖለቲካ አትሠራም፡፡ በግብረ ገብነትም ካየነው ነውርም ነው፡፡ አንድን ሙሉ ከተማ የእኔ ነው አትልም፡፡ አልፈህ እዚያ ማዶ ያለን ነገር የእኔ ነው አትልም፡፡ እንዲህ ዓይነት ነገር ጤናማ ካልሆነ ሰው የሚመጣ ነው፡፡ ከመጣ ጤናማ የሆኑ ሰዎች በማይመሩት የፖለቲካ ድርጅት የሚቀነቀን የፖለቲካ ድርጅት መሆን አለበት፡፡ ጤናማ የሆኑ ሰዎች የሚመሩት የፖለቲካ ድርጅት ከሆነ ለሁሉም ሕዝቦች ዘላቂ ሰላምን ሊያረጋገጥ የሚችል፣ አብሮ መኖር የሚያስችል፣ የጋራ ወይም የእኛ የምንለውን ነገር ሊያስቀድም የሚችል የፖለቲካ ዕሳቤን ይዘው መምጣት አለባቸው፡፡
የኦሮሞ የፖለቲካ ኃይሎች በተለይም ብልፅግና ውስጥ ያሉት አመራሮች ከመሪ የማትጠብቀው፣ መሪ ተብሎ ከተቀመጠ የማይጠበቅ፣ ብዙዎቹ የሚናገሩት አምባሳደሮች ወይም ሚኒስትሮች ወይም ከፍተኛ የመንግሥት ሥልጣን የያዙ ሰዎች ናቸው፡፡ የሚናገሩት ነገር ትዝብት ላይ ይጥለናል የሚል እንኳን ዕሳቤ ያላቸው አይደሉም፡፡ የሚናገሩት ነገር ሕዝብን የሚያጋጭና ቀስቃሽ ስለሆነ፣ በእነሱ ምክንያት አገሪቱ ዋጋ ከፍላለች፡፡ ሰሞኑን ያየነው ለምሳሌ ሠልፍ አድርገህ የምትደግፈውን ደግፈህ ልትገባ ትችላለህ፡፡ ሁለተኛ የምትቃወመው አካል ካለህ ማንን ነው የምትቃወመው ብለህ ለይተህ ማወቅ አለብህ፡፡ ኦነግ ሸኔን ከሆነ አዎ አስቸጋሪ ስለሆነ ይታወቃል፡፡ ንፁኃን ዜጎችንና እርጉዞችን ሳይቀር ሆድ እየቀደደ ፅንስ የሚያወጣ ጭራቅ የሆነ ድርጅት ነው፡፡ ለኦሮሞዎች ራስ ምታት ሆኗል፡፡ ወለጋ አካባቢ በርካታ ሕፃናትን ይገድላል፡፡ አሸባሪ ነው፣ ግልጽ ነው ሕዝብ ያውቀዋል፣ መንግሥት ያውቀዋል፡፡ ስለዚህ የኦሮሞ ብልፅግና ሸኔን ከሆነ እያወገዘ ያለው አንደኛ በውስጡ ያለውን ሸኔያዊ ዝንባሌ መጀመርያ ማጥራት አለበት፡፡ እንዲህ ዓይነት ኦነጋዊ ዕሳቤዎችን ማጥራት አለበት፡፡ ፓርቲው በውስጡ ሸኔያዊ የሆኑ የመንግሥት ሥልጣንን የያዙ ብዙ ሰዎች አሉ፡፡ ሕዝብን ከሕዝብ እንዲጋጭ ጥሪ ሲያደርጉ፣ ሲያጎድፉ፣ ሌላውን ሕዝብ ሲፈርጁ፣ የሌላውን ሕዝብ የፖለቲካ እንቅስቃሴ ሲፈርጁ የሚውሉ ጤናማ ያልሆኑ በሽተኛ ሰዎች በዚያ ውስጥ አሉ፡፡ ይኼንን ማጥራት አለበት፡፡ የእኛ ያላደገች አገር ስለሆነች ነው እንጂ፣ እነዚህ ሰዎች ባደጉት አገሮች ቢሆኑ የአዕምሮ ሁኔታቸው ጤናማ አይደለም ተብሎ ወደ ሕክምና እንዲሄዱ ይደረጋሉ፡፡ ሕዝቡን እንደ ሕዝብ ስትፈርጅ በሕግ የታወቀና ምርጫ ቦርድ ያወቀው ሰላማዊ ትግል እያደረገ ያለ የፖለቲካ ድርጅት፣ ኢትዮጵያዊነቱን አስቀድሞ ትግል እያደረገ ያለ እንደ አብን ዓይነቱ ድርጅት መፈረጅ ጤናማ አይደለም፡፡ ወደ ክስ የማንወስዳቸው ጤናማ ባለመሆናቸውና ንቀን ስለተውነው ነው፣ ግን ደግሞ አደገኛ ነው፡፡
ሁለንተናዊ ጤናኛ አገር ብትኖረን እነዚህ ሰዎች በዚህ ሜዳ ላይ አይገኙም ነበር፡፡ ማገገሚያ ቦታ ገብተው እንዲያገግሙ መደረግ መቻል ነበረበት፡፡ ለሕዝቡ ክብር አለን፡፡ የኦሮሞን ሕዝብ ከእነዚህ ኃይሎች ጋር አንፈርጀውም፡፡ ነገር ግን በሕዝቡ ውስጥ ያሉት እነዚህ የፖለቲካ ኃይሎች ታማሚዎች ናቸው፣ ሕክምና ያስፈልጋቸዋል፣ ማገገም አለባቸው፣ መጥራት አለባቸው፡፡ ለኦሮሞ ሕዝብም አይጠቅሙም፡፡ ሰሞኑን እንዳየነው ግን በአማራ ሕዝብ ላይ ውስጣቸው ጥላቻ ስለያዙ ነው፡፡ ለአማራ ሕዝብ ጥላቻ ስላላቸው ነው፡፡ በውስጣቸው የያዙት ጥላቻ አደገኛ ነው፡፡ የአማራን ሕዝብ ስለጠሉ ለአማራ ሕዝብ ተከራካሪ የሆነውን ድርጅት ይፈርጁታል፣ በአደባባይ፡፡ በሕግ ታውቋል፣ በሕግ ነው የተመሠረተው፡፡ ነገር ግን ይህን ሊያስቡት አይፈልጉም፣ ይህ ዕብደት ነው፡፡ መጠየቅም አለባቸው፡፡ እኛ አብንን መፈረጅ ብለን አይደለም የምንወስደው፡፡ ነገር ግን ለአማራ ሕዝብ በጣም የገነነና ጥላቻ በእንዲህ ዓይነት ቅፅበት ነው የሚወጣው፡፡ ስለዚህ በቅርቡ የሆነ ክስተት ኦሮሚያ ውስጥ ቢከሰት ይህ ንግግር ያመጣው መሆኑን እንናገራለን፡፡ ከዚህ በፊትም ጽፈናል፣ አስገንዝበናል፣ በደብዳቤ ማወቅ ላለበት አካል አሳውቀናል፡፡ ወደ ምርጫ ሲገባ የሚፈጠሩ አደገኛ ነገሮች ካሉና የለአማራ ተወላጅ የሚደርስበት ጥፋት ካለ ምክንያት መነሻው ይህ ነው ብለን አስገንዝበናል፡፡
እኛ የምርጫ ዘመቻ ይፋዊ የሥራ እንቅስቃሴ መርሐ ግብር ባለፈው እሑድ የካቲት 14 ቀን 2013 ዓ.ም. አካሂደናል፡፡ በዚህ ሠልፍ ማንንም አላወገዝንም፡፡ ሕዝቡን ደግፈን ምረጠን አልን እንጂ ሕዝብን ፈርጀን አልገባንም፡፡ ትክክልም ስላላሆነና የሚወገዘውን አካል ስለምናውቅ፡፡ የማውገዣ ጊዜውም ያኔ አልነበረም፡፡ እነሱ ግን ለጠቅላይ ሚኒስትሩ ድጋፍ ለማሳየት ሠልፍ ወጡ፡፡ ነገር ግን ድጋፍ ሳይሆን የአማራን ሕዝብ እንደ ሕዝብ ዘልፈው ብቻ ሳይሆን፣ ነገ ሊፈጠር ለሚችል የዘር ማጥፋት እርሾ ጥለው ነው የወጡት፡፡ ነፍጠኛ ይውጣ ብለዋል፡፡ በዚህ ዝግጅት ማነው የሚያወጣው? ከየት ነው የሚወጣውስ? ወለጋ፣ ባሌ፣ አርሲና አማራ አገሩ ነው ክልሉ ነው፡፡ አሳቢ ከሆኑና በዕድሜያቸው ልክ ከሆነ የሚያስቡት፣ ይህ ሕዝብ የእኔ ሕዝብ ነው ብለው ጥቅሙን ማስከበር፣ ይህን ማረጋገጥ ነው ብስለት ማለት፡፡ እስከ ዛሬ የወደቁበትና ያልተሳካላቸው ምክንያት በኦሮሞ ክልል ውስጥ የሚኖር አማራ ሕዝቤ ነው፣ ጥቅሙ መከበር አለበት ብለው አብረው ማቀፍ ስላልቻሉ ነው፡፡ የክልሉ ሀብት የኦሮሞ ነው፣ አማራ ሕዝቤ አይደለም ብለህ አስቀምጠህ ሌላውን ውጣልኝ ማለት ዘር ማጥፋት ነው፡፡ ስለዚህ የዘር ማጥፋት አርግዟል ማለት ነው፡፡ የዘር ማጥፋት ነገ ሊፈጠር ይችላል ማለት ነው፡፡ ስለዚህ የነበረው ነገር ለዓብይ ድጋፍ ሳይሆን፣ ለአማራ ሕዝብ አደገኛ ንግግር አስተላልፈው ነው የገቡት፡፡
ሪፖርተር፡- በትግራይና በአማራ ክልሎች አዋሳኝ ቦታዎች በተለይም ወልቃይት፣ ራያ፣ ሁመራ፣ አላማጣና ሌሎች ቦታዎች ላይ የይገባኛል ጥያቄ ከሁለቱም ክልሎች ይነሳል፡፡ አብን ይህን ጉዳይ እንዴት ይመለከተዋል?
አቶ በለጠ፡- በነገራችን ላይ በኢትዮጵያ ፖለቲካ ታሪክ ውስጥ ኢትዮጵያ ዋጋ እየከፈለች ያለችው ዛሬ ነው፡፡ አገራችን ምስቅልቅል ውስጥ ገብታለች፡፡ መፈራረጁ በጣም ሰፊ ሆኖ አንድ ሰው በማንነቱ ምክንያት ብቻ፣ በሌላ በምንም ሳይሆን በማንነቱ የሚጠቃባት አገር ውስጥ ነን፡፡ ለዚህ ያደረሰን ደግሞ የሕወሓት ሳይጣናዊ ቡድን የዘራው ዘር ነው፡፡ ትርክቱና ሕገ መንግሥቱ ሕዝቡን ከሕዝብ ሊያጋጭ የሚችል አስተምህሮዎቹን ነው ሲያስረጭ የኖረው፡፡ አማራ ጨቋኝ ነው፣ እናንተ ተጨቁናችሁ እያለ ሲያስተምር የነበረው ሕወሓት ነው፡፡ ይህን ሰይጣናዊ የሆነ ትምህርት የተሸከሙ የትግራይ ልጆች አሉ፡፡ በተለይም በዚህ በሳልሳዊ ወያነ፣ ባይቶናና መሰል ዓይነት ድርጅቶች ስም የሚንቀሳቀሱ ሕወሓትም ወድቆ በሕወሓት ልክ የተሰፋ ስሜት ሲያንፀባርቁ እናያለን፡፡ ነገር ግን ይህ ለማንም አይጠቅምም፣ ለትግራይ ሕዝብም አልጠቀመውም፡፡ የትግራይ ሕዝብ ዋጋ እየከፈለ ነው፡፡ መቼም ሳይሰማን ቀርቶ አይደለም፡፡ ልበ ደንዳናዎች አይደለንም፡፡ ቢያንስ የትግራይ ሕዝብ እንደ ሕዝብ ሰላም አግኝቶ መኖር አለበት፡፡ በሕወሓት ምክንያት የትግራይ ሕዝብ አንገቱን ደፍቶ መኖር የለበትም፡፡ የትግራይ ሕዝብ ሰቆቃ ለአማራ ሕዝብ ሐዘኑ ነው፡፡ ለሌላውም እንዲሁ፡፡ ነገር ግን ከአማራ ጋር በሕዝባዊ ትስስርና በታሪክ ቅርበት ባላቸው መስተጋብሮች ይህ ሕዝብ መከራ ቢደርስበት፣ ሐዘናችን ካልሆነ ደስታችን ሊሆን አይችልም፡፡
ሪፖርተር፡- አብን በአማራ ክልል በመጪው ምርጫ አሸናፊ ሆኖ የክልሉን ሥልጣን ቢቆጣጠር፣ ከትግራይ ክልል ጋር ያለውን ሁኔታ እንዴት ሊያስቀጥለው ይችላል?
አቶ በለጠ፡- ስለሕዝብ ከሆነ የምናወራው የትግራይና የአማራ ሕዝብ በጦርነት ተፈትኖ በሰላም የቀጠለ ሕዝብ ነው፡፡ ሕዝብ ለሕዝብ ባለው ታሪካችን ግጭት ኖሮ አያውቅም፡፡ ሕወሓትን ከትግራይ ሕዝብ ነጥለን ማየት አለብን፡፡ ሕወሓት በትግራይ ሕዝባዊ ቅቡልነት ቢኖረውም እንኳ ሕዝባዊ ቅቡልነቱን ያረጋገጠበት የታሪካዊ ሒደት ምን እንደሚመስል ስለምናውቅ፣ ግንዛቤያችን በዚያ ረገድ የሳሳ አይደለም፡፡ ቡድኑን ከሕዝቡ ለመለየት አንቸገርም፡፡ የአማራና የትግራይ ሕዝብ የነገ ተስፋው አንድ ነው፡፡ በብዙ መንገድ እኛ ማንም ያበደ ፖለቲከኛ፣ የፌስቡክና የዩቲብ አማራጭ አግኝቶ በሚረጨው ነገን ማየት በማይችልና ተስፋ ቢስ ዕሳቤ ልክ አይደለም የምናየው፡፡ የተሻለ ነገን መፍጠር ይቻላል፡፡ ጥሩ አመራር ከመጣ በሁሉም በኩል ቁጭ ብሎ ተወያይቶ አንዱ ሌላው አስረድቶ በጋራ መኖር ይቻላል፡፡ ሕወሓት ይዞት የነበረው አካሄድ ጤነኛ አልነበረም፡፡ ይዋል ይደር እንጂ የትግራይን ሕዝብ ዋጋ እንደሚያስከፍለው እናውቅ ነበር፡፡ የሕወሓት እርካታ የነበረው የአማራ ሕዝብ በመከራ ውስጥ ሲያልፍ፣ ሲታረዝ፣ ሲጠማና በኢኮኖሚ ሲቆረቁዝ ነው፡፡ የህልውና ሥጋት ውስጥ ሲገባ ደስታው ነበር፡፡ በተቃራኒው የትግራይ ሕዝብም በእነዚህ ዓይነት ችግሮች እንዲያልፍ ከፈለገ ጤነኛ አይደለም፡፡ ትግላችን በእኩልነት አብረን መኖር እንችላለን፣ መኖርም አለብን ነው፡፡ የትግራይን ለትግራይ፣ የአማራውን ለአማራው የሚተው በዚህም በዚያም በኩል ተደራሽ የሆኑ አመራሮች ከመጡ በጣም ቀላል ነው፡፡ ታሪካዊ እውነታዎቹን ማየት ነው፡፡
ተጋሩ ብለው ራሳቸውን የሚጠሩት ሕወሓታዊያን የራያን ሕዝብ የትግራይ ሕዝብ አድርገው ቆጥረውት አያውቁም፡፡ በመሠረቱ ግዛቱ የእነሱ ነው፣ መረረኝ ካልክ ለቀህ መሄድ ትችላለህ ነው የሚሉት፡፡ ጥያቄ የሚያነሳውን ይገድላሉ፣ ያስራሉ፡፡ በዚህም በሕይወት መኖር አስቻይ ስላልነበረ የራያ ወጣት በበረሃና በባህር አቋርጦ ዓረብ አገር ይገባል፡፡ በዚህ ሒደት ውስጥ ሕይወቱን ያጣ ወጣት ቁጥሩ ከፍተኛ ነው፡፡ የሁሉንም ቤት አንኳኩቷል፡፡ እኔም ሁለት የአጎቴን ልጆች ጭምር በዚህ ሒደት ውስጥ አጥቻለሁ፡፡ አንዳንድ ጥናቶችን ካደረጉ አካላት ጋር ስንነጋገር የሰሜን ወሎ ራያ አካባቢ ኢትዮጵያ ውስጥ ወደ ዓረብ አገር በተሰደደ የስደተኛ ቁጥር ግንባር ቀደም ነው፡፡ ይህም ሊሆን የቻለው ገፊ የሆነ ጉዳይ ስላለ ነው፡፡ ለመኖር አስቻይ አልነበረም፡፡ ስለዚህ ራያ እንደ ሕዝባቸውና ወገናቸው የሚያስቡት ቢሆን ይህን በደል አይፈጽሙትም ነበር፡፡ እነሱ ግን መሬቱን ነበር እንጂ ሕዝቡን ይበዘብዙትና ያሰቃዩት ነበር፡፡ ሕዝቡ በማንነቱ ላይ ብዥታ የሌለበት ኩሩ የወሎ ራያ ነው፡፡ አሁንም በአደባባይ ይህን አረጋግጧል፡፡ ይህን ስልህ የተለያዩ ማንነቶች ሊኖሩት ይችላሉ፡፡ እነዚህ ሁሉ ተከብረው መኖር ይኖርባቸዋል፡፡ ወደ ወልቃይት ስትሄድ ከኢትዮጵያ ተፈናቅሎ ሱዳን ውስጥ እየኖረ ያለው አብዛኛው የአማራ ብሔር ተወላጅ የወልቃይት አማራ ነው፡፡ ይህ ለምን ሆነ ያልን እንደሆነ እንዲሰደድ በቂ ምክንያት አለው፡፡ በቀዬው እንዳይኖር ያደረገ በቂ ፖለቲካዊ ምክንያት ስላለ ነው፡፡ ሕዝቡን በዚህ ልክ ነው ሲያጎሳቁሉት የኖሩት፡፡ ክብሩን ገፈው፣ ማንነቱን ደምስሰው፣ መታወቂያውን በእሱ ባልሆነ ማንነት ፈርጅውትና ስም ወጥቶለት ትግሬ ነህ ተብሎ በሥነ ልቦና ጥቃት የዘለቀ ሕዝብ ነው፡፡ ነገር ግን ለማንም አልጠቀመም፡፡ የትግራይ ሕዝብ ይህን ጥቅም አረጋግጦ ከሆነ እኔ አይመስለኝም፣ ምናልባት የማላውቀው ከሌለ በስተቀር፡፡
አብን በምርጫ ቢያሸንፍ ሊያደርግ የሚችለው የትግራይን ለትግራይ ይተዋል፡፡ ትግራይ ጠላት አይደለም፡፡ ሆኖም አያውቅም፡፡ አማራ ለትግራይ ጠላቱ አይደለም፡፡ ይህንንም በመሠረታዊነት አንስትም፡፡ ችግሩ የሚያመጣው ይህ ሲሳት ነው፡፡ ሁለቱ ሕዝቦች በጋራ በዘላቂነት ሰላማቸውን አረጋግጠው መኖር ይችላሉ፣ ዕድል አልተሟጠጠም፡፡ ይህን ማረጋገጥ ደግሞ የእኛ የፖለቲከኞች ኃላፊነት ነው፡፡ የአማራውን ለአማራና የትግራይን ለትግራይ የተወ ተራማጅ ሐሳብ ያለው አመለካከት ያስፈልጋል፡፡ በምርጫ ሥልጣን ከያዝን በመጀመርያ የምናደርገው የአማራና የትግራይን ሕዝብ ሰላም መመለስ ነው፡፡ ንግግርና መተማመን ይፈልጋል፡፡ የትግራይ ሕዝብ ላይ ሕወሓት ያልሆነ እምነት ጭኖበታል፡፡ ሕዝቡ ላይ የሕዝቡ ያልሆነን ያንተ ነው ብሎ በተሳሳተ መንገድ ሰጥቶታል፡፡ እኔ እንዲያስቡ የምፈልገው ኢትዮጵያ የእነሱ እንደሆነች ነው፡፡ ወልቃይትና ራያን ብቻ አይደለም፣ ኢትዮጵያ የትግራይም የአማራም የሁሉም እንደሆነች፣ በዚያ ልክ በኢትዮጵያ አድማስ ተንቀሳቅሰው ሀብት አፍርተው በሰላም ከሌሎች የኢትዮጵያ ወገኖች ጋር እንዲኖሩ ነው የምንፈልገው፡፡ የትግራይ ልሂቃንና ፖለቲከኞች ከወልቃይትና ከራያ የተሻገረ ዕሳቤ አልነበራቸውም እስከ ዛሬ፡፡ በኢትዮጵያ ልክ ያሰበ የፖለቲካ እይታ አልነበራቸውም፡፡ እንዲህ ዓይነት ዕይታ ቢኖራቸው ኢትዮጵያውያን በዚህ ደረጃ እርስ በርስ አጋጭተው እናተርፋለን የሚል ቀመር ይዘው አይመጡም ነበር፡፡ የቀኑ መጨረሻ ሽንፈትን ወልዷል፡፡ አብሮ መኖር ይቻላል፣ ኃላፊነታችንም ይህን ማረጋገጥ ነው፡፡ አሁን ላይ እያስተዋልናቸው ያሉ የትግራይ ወጣቶች በተለያዩ የፖለቲካ ተሳትፎአቸው ወልቃይት የእኔ ነው ራያ የእኔ ነው፣ የሚል ዕብደት ውስጥ ነው ያሉት፡፡ እነዚህ አካላት ከዚህ ዓይነት ፖለቲካ ወጥተው ጤናማ የፖለቲካ አስተሳሰብ ላላቸው የትግራይ ልጆች አስረክበው መሄድ አለባቸው፡፡
ሪፖርተር፡- አሁን ትግራይ ውስጥ ያሉ ፖለቲከኞች ከሕወሓት ምን ሊማሩ ይችላሉ?
አቶ በለጠ፡- ሕወሓት አርቆ ነገን የሚያስብ ስትራቴጂ አልነበረውም፡፡ በዛሬያዊ ጡዘት ውስጥ ነው የነበሩት፡፡ ነገ ሊሆን ስለሚችለው አገራዊ ሁኔታ፣ የትግራይ ሕዝብ ጥቅም ሊከበርበት ስለሚችል ጉዳይና አቋማቸውን ሊናገር የሚችል አርቆ አሳቢ ሰው አልነበራቸውም፡፡ አርቆ ማሰብ የማይችልና ፊቱ ላይ ብቻ ያለውን የሚመለከት ድርጅት ነበር፡፡ ጤናማ ቢሆኑ ኑሮ ይህን ሰፊ የአማራ ሕዝብ በብዙ ነገሩ ለትግራይ ሕዝብ ችግር ሆኖ የማያውቅና አቅፎ የያዘ፣ እንዲያውም ብዙ የትግራይ ተወላጆች ሀብት ንብረት የሚያፈሩት ደሴ፣ ጎንደር፣ ባህር ዳር ደብረ ማርቆስ፣ ኮምቦልቻ፣ ወልዲያ፣ አዲስ አበባ፣ ጅማና ሌሎች ከተሞች ነው፡፡ ይህንን ጠላት መሆንን አስቦ የማያውቅ ሕዝብ ጠላት ብሎ ሲነሳ ነው ሕወሓት የተሸፈነው፡፡ አሁን ጤናማ የማይመስሉ፣ ለንግግራቸው ለከት የሌላቸው፣ እንደፈለጉ ለፍልፈው የሚገቡ፣ ሌላው ሰው ሲሰማ ትዝብት ይወስድብናል ብለው የማይጨነቁና በሆነ ፓርቲ የተሰባሰቡ የሕወሓት ቡችሎች አሁንም የትግራይን ሕዝብ አክሳሪ ወደ ሆነ መንገድ እያስገቡት እንደሆነ መናገር አለብን፡፡ እኛ ያሳስበናል፡፡ የአማራ ሕዝብ እስከ ዛሬ የከፈለውን ዓይነት ዋጋ እንዲከፈል አንፈልግም፡፡ ስለዚህ እነዚህ አካላት ነገ የትግራይ ሕዝብ ከኢትዮጵያ ሕዝብ ፍፁም እንዳይነጥሉት እንታገላቸዋለን፡፡ ፖለቲካውን ለጤነኛው ፖለቲከኛ ጥለው እንዲወጡና በሽተኞቹ ወደ ማገገሚያ እንዲገቡ እንፈልጋለን፡፡ በዚህ በኦሮሞ ፖለቲካ ጎራ፣ በዚያ በትግራይ ፖለቲካ ጎራ ዕብዶች ከፊት ሆነው የሚዘወረው ፖለቲካ ጤና በራቃቸው ፖለቲከኞች በመሆኑ፣ በአጠቃላይ አገሪቱን ምስቅልቅል ውስጥ ከቷታል ብለን በፅኑ እናምናለን፡፡ የዕብዶች የፖለቲካ ዘመን ማለቅ አለበት፡፡ ከዚህ በኋላ ጤናማ የኢትዮጵያ ልጆች ወደፊት መጥተው ኃላፊነት መውሰድ አለባቸው፡፡
ሪፖርተር፡- በአዲስ አበባ ጉዳይ አብን ምን ዓይነት አቋም አለው? አንዳንዶቹ ራስ ገዝ ትሁን ሌሎች ደግሞ ክልል ትሁን ይላሉ፡፡
አቶ በለጠ፡- የአዲስ አበባ ሕዝብ አጠቃላይ ሁኔታውን ካየኸው በሐዘን ልብ ይሰብራል፣ ታዝንለታለህ፡፡ ወኪል የለውም፡፡ አዲስ አበባ ልክ እንደ አንድ ጥቅም እንደሚሰጥ ዕቃ ነው የታየው፡፡ ሕዝቡን ታክስና ግብር ትጥልበታለህ፣ ያስገባልሃል፡፡ ሌላው ይቀራመተዋል፣ ይኖራል፡፡ እስከ ዛሬ የኖረው በዚህ ሁኔታ ነው፡፡ ከንቲባ ከሌላ ክልል ይሰየምለታል፡፡ አራቱ የኢሕአዴግ ድርጅቶች ተከፋፍለው ሀብት ያገኙባት የነበረች ከተማ ነች፡፡ የአዲስ አበባ ሕዝብ በዚህ ደረጃ ወኪል አልባ የሚጨነቅለት፣ የተሻለ ሕይወት እንዲረጋገጥለት የሚፈልግ አካል አላገኘም ነበር፡፡ እንዲያውም ከዚያ አልፎ ከተማው የእኔ ነው የሚል ፍፁም ያልተገባ የፖለቲካ ጥሪ ድምፀት እየሰማን ነው፡፡ ዘመኑን የማይመጥንና የማይመስል ነገር እየሰማን ነው፡፡ አዲስ አበባ የአዲስ አበቤዎች ነች የሚለው ሐሳብ ያስማማናል፡፡ ይህ ማለት ከሁሉም አካባቢ የመጡ የኢትዮጵያ ሕዝቦች ይኖሩባታል፡፡ አሁን የሚጠበቀው የእነዚህ ሰዎች ከተማ መሆኗን የሚያረጋግጥ ፖለቲካ ነው የሚያስፈልገው፡፡ በነገራችን ላይ አሁን አሁን የፖለቲካ ፍልስፍና መለኪያ አዲስ አበባ ሆናለች፡፡ በመሆኑም የፖለቲካ መለኪያ መሆኗ ቀርቶ ለአዲስ አበባ ለራሷ የሚታገል ፖለቲከኛ ያስፈልጋታል፡፡ አዲስ አበባን ለአዲስ አበባ የሚል የፖለቲካ ተሳትፎ ነው ለኢትዮጵያ የሚጠቅመው፡፡
የኢሕአዴግ መንግሥት አዲስ አበባ የአዲስ አበቤዎች አይደለችም በማለቱና ለአራቱ ድርጅቶች አከፋፍሏት በመቆየቱ ለውድቀት ዳርጓታል፡፡ የአሁኑ ብልፅግናም አዲስ አበባ የአዲስ አበቤዎች መሆኗን አላረጋገጠም፡፡ ለማረጋገጥም ፍላጎት የለውም፡፡ አሁንም ሕዝቡ ተጨቁኖ ሳይወከል መንግሥት አልባ ሆኖ እንዲቀጥል ነው እየሆነ ያለው፡፡ ከተማው ቀዝቅዟል ሕንፃ ነው የሚቆመው፣ ሰብዓዊ ልማት የለም፡፡ የከተማው ሕዝብ በትምህርት ቤት፣ በትራንስፖርትና በጤናው ዘርፍ እየከፈለ ያለው ዋጋ መንግሥት ቢኖረው ብዙ የሚስተካከሉ ነገሮች ነበሩ፡፡ ኢሕአዴግም ሆነ ብልፅግና በአዲስ አበባ ሕዝብ ተለክቶ ወድቋል፡፡ እኛ ይህ እንዲሆን እንሠራለን፡፡ ከተማዋ ያሏት ጥያቄዎች መልስ አግኝተው ጤናማ የሆነችና ወደፊት የምትገሰግስ፣ ሰብዓዊ ልማት የተረጋገጠባት እንድትሆን እንሠራለን፡፡፡ ይህንን ስናደርግ ከተማዋ የማን ነች የሚለውንም እንሠራለን፡፡ ማረጋገጥ አለብን፡፡ በፖለቲካ በይፋ ማረጋገጥ አለብን፡፡ የፖለቲካ አቋማችን አድርገን አዲስ አበባ የአዲስ አበቤዎች ናት መባል አለበት፡፡ ይህ ልዩ ጥቅም ምናምን የሚባለውን የአዲስ አበባ ሕዝብ ማዳመጥ አይፈልግም፡፡ ሌላ ሸክም መሸከም የሚችል ትከሻ የለውም፡፡ የጎበጠ ትከሻ ነው ያለው፡፡ ሌላ ነገር መሸከም አይቻልም፡፡
ሪፖርተር፡- አገሪቱ አሁን ያለችበት ሁኔታ የተረጋጋ ስላልሆነ ምርጫውን ለማካሄድ ይከብዳል የሚሉ አሉ፡፡ እናንተ ምን ትላላችሁ?
አቶ በለጠ፡- እኛ አሁን ኢትዮጵያ ያለችበትን አጠቃላይ አስቸጋሪ ሁኔታ በስሱ የምናይ አይደለንም፡፡ ኢትዮጵያ እንደ አገር አስቸጋሪ የሆነ ታሪክ ምዕራፍ ውስጥ እንደምትገኝ እናውቃለን፡፡ መስቀለኛ መንገድ ላይ ነው ያለነው፡፡ ጥሩ አስተዳደርና አያያዝ ያስፈልጋል፡፡ መንግሥም፣ የፖለቲካ ፓርቲዎችም፣ ምሁራኑም፣ ሚዲያውም ሁሉም የማኅበረሰብ ክፍል ጥንቃቄ ማድረግ ይኖርበታል፡፡ አሁን በብዙ ሁኔታዎች የታመመች አገር እንዳለችን ይታወቃል፡፡ ሕዝቦቿ በነፃነት መንቀሳቀስ የማይችሉባቸው በርካታ ቦታዎቸ ናቸው፡፡ የሰው ልጅ በማንነቱ የሚጠቃባትና የሚታረድበት አገር ሆናለች፡፡ አማራነት ወንጀል እስከሚመስል ድረስ በወለጋና በቤኒሻንጉል ጉምዝ በጅምላ የሚጨፈጨፍበትና የሚታረድበት የዕለት ተዕለት ሀቅ ሆኗል፡፡ ትግራይ ውስጥ ያለው የሰላም ፀጥታ ማስከበር ሒደት አልተቋጨም፡፡ በጎንደር በኩል የኢትዮጵያ ሉዓላዊነት ተደፍሯል፡፡ በአጠቃላይ ሰላም የለም፡፡ ስለዚህ በዚህ ሁኔታ አገራዊ ምርጫ ለማካሄድ አመቺ ጊዜ እንዳልሆነ እንገነዘባለን፡፡ ስለዚህ ወደ ምርጫ ስንገባ አመቺ ጊዜ እንዳልሆነ አልረሳነውም፡፡ ምርጫው በፊት ከመራዘሙ በፊት የምሁራን ድርድርና ብሔራዊ መግባባት ያስፈልጋል በማለት ሕገ መንግሥቱን ማሻሻል አስፈላጊ መሆኑን ጥሪ አቅርበን ነበር፡፡ አሁን ማድረግ ያለብን ሰለማዊ ሆኖ እንዲጠናቀቅ ነው፡፡ ሁሉም የበኩሉን ድርሻ በመወጣት በተቻለ መጠን ሰላማዊ ምርጫ እንዲሆን የራሳችንን ሚና እንድንወጣ የሚል ማሳሰቢያ ነው ያለን፡፡ ነገር ግን ምንም እንኳ አስቻይ ሁኔት ባይኖርም መንግሥት ቅቡልነት ስለሌለው ሕዝብ የመረጠው ኃይል ወደ መንግሥት ሥልጣን መምጣት አለበት፡፡
ሪፖርተር፡- የብልፅግና ፓርቲ ፕሬዚዳንትና የአገሪቱ ጠቅላይ ሚኒስትር ዓብይ አህመድ (ዶ/ር) የፓርቲውን ማኒፌስቶና የመወዳደሪያ ምልክት ይፋ ባደረጉበት ወቅት፣ ‹‹ማኒፌስቶአችን ድርሰት አይደለም፣ ነገር ግን ብዙ ፓርቲዎች ድርሰት እያዘጋጁ ነው›› ሲሉ ተደምጠዋል፡፡ አብን እንደተባለው ድርሰት ይሆን ይዞ የመጣው?
አቶ በለጠ፡- እኛ እንግዲህ ምን ማለት ፈልገው እንደሆነ እርግጠኛ አይደለም፡፡ እኛን ሊሆን እንደማይችል እርግጠኛ ነኝ፣ ሥራዎቻችንን እናውቃለን፡፡ እሳቸው ስለኛ ምን ያህል ያውቃሉ ይህን ያህል ያውቃሉ ብዬ አልገምትም፡፡ ይሰልሉናል? አዎ፡፡ የፖሊሲ እንቅስቃሴዎቻችን ያውቃሉ የሚል ግምት የለኝም፡፡ ግዴለም እኛን እንዳልሆነ እርግጠኛ ነኝ፡፡ ምክንያቱም የተጣደፈ ሥራ ይዘን አልገባንም፡፡ ለሕዝባችን የበሰሉ ሐሳቦችንና አማራጮችን ነው ይዘን የመጣነው፡፡ እኛ ስለራሳችን ይህን ያህል ስለምናውቅ ሌላው በዚህ ደረጃ ሊያንኳስሰን ይችላል ብለን መጨናነቅ አንፈልግም፡፡ እኛን ከሆነ ግን እሺ ራሳችን እናውቃለን፡፡ ነገር ግን ንግግሩ ለእኛ አይደለም፣ ለሌሎች ይሆናል፡፡ በመሆኑም የሚመለከተው አካል ይወስደዋል፡፡
Source : ethiopianreporter