Ethiopian News, Current Affairs and Opinion Forum
Meleket
Member
Posts: 3827
Joined: 16 Feb 2018, 05:08

ሰሞንኛው ግርድፍ ኤርትራዊ ግጥም (ነገር ኣንጀብረርቲ)

Post by Meleket » 04 Jun 2024, 03:39

ነገር ኣንጀብረርቲ

መሲሎም ኪረኣዩ ሊቀ ሊቃዉንቲ
ቅዋም ኣየድልዪን ቢሎም ተሟገትቲ
ክንደይ ጋዜጠኛ ኪበሊ ኣብ ማእሰርቲ
ኩሉ ተራሕዩሎም ከምልቦም መደርቲ
ቀደም ተዛዘመ፡ ኪመልሱ ቕርሕንቲ
ኣፎም ከምዝሃቦም ነቦታት ዘለፍቲ
ንግብረ ሽበራውያን ዚብሉ “ተቃለስቲ”
ሳንሱር ዘይምልከቶም ዘረባ ኣንጀብረርቲ

ኣቦ ናቅፋ ኣዳል ዚብሉ “ተዋዘይቲ’
ታሪኽ መኸተና ዘንጊዖም መስዋእቲ
ኣብ ብርኮም ዘተንፍሱ ክሳብ እታ መዓልቲ
ኣብ መንጎ 9 ኪዘርኡ ቕርሕንቲ :mrgreen:
ናይ ኣቦ ከይተርፍ ፈንዮም መጥቃዕቲ
ምስ ኣብዓኸ ስሚ ሂቦምና ክንሰቲ :mrgreen:
ቍሩብ ኣይሓንኩን ነገር ኣንጀብረርቲ
:mrgreen:

ናይ ምምህዳር እንግሊዝ “ሱዳናውያን ወተሃደራት”
ቢሎም ኪሰምዩዎም ነቶም ሽሕ ዕሱባት
ኣካ ገረመና ኪገብሩሎም ሕድገት፡
ንምዝላፍ ግና ንናይ ሃገር ኣቦታት
እታ ሴፎም በልሔት እታ ኣፎም ሸልሔት
ከምቲ ናይ ቀደማ ነገር ኣንበድበደት
ከምቲ ናይ ኣመላ ቂምታ ኣንጀብረረት
ሓባ ኣጽሙ እናለት እናኸሻኸሸት :mrgreen:
ጓል ዞም መለኮናት
ለኣኽታ ኣሚና ናይ ልባ ዳሕደሔት።

‘ፈላጥ’ እንተበልዎ እቲ ወዲ መድረሳ
ንወዲ ሃገር ወቀሳ፡
ንሱዳናዉያን ዕሱባት እንግሊዝ ወደሳ
ቄናን ሚዛን ረኣና ዘይብሉ መለሳ
“ዓገብ” ንብሎ ኣሎና ደቂ ሃገር ፎርሳ! :mrgreen:

“ኣይተስተዋሕድዎ!” ቢልና ኣሎና ንሕና ኤርትራውያን ደያኑ ማእከልን መስመርን ብኤርትራዊ ጭዉነት ሓበንን ፍናንን! :mrgreen:

Meleket
Member
Posts: 3827
Joined: 16 Feb 2018, 05:08

Re: ሰሞንኛው ግርድፍ ኤርትራዊ ግጥም (ነገር ኣንጀብረርቲ)

Post by Meleket » 04 Jun 2024, 08:19

Meleket wrote:
04 Jun 2024, 03:39
ነገር ኣንጀብረርቲ

መሲሎም ኪረኣዩ ሊቀ ሊቃዉንቲ
ቅዋም ኣየድልዪን ቢሎም ተሟገትቲ
ክንደይ ጋዜጠኛ ኪበሊ ኣብ ማእሰርቲ
ኩሉ ተራሕዩሎም ከምልቦም መደርቲ
ቀደም ተዛዘመ፡ ኪመልሱ ቕርሕንቲ
ኣፎም ከምዝሃቦም ነቦታት ዘለፍቲ
ንግብረ ሽበራውያን ዚብሉ “ተቃለስቲ”
ሳንሱር ዘይምልከቶም ዘረባ ኣንጀብረርቲ

ኣቦ ናቅፋ ኣዳል ዚብሉ “ተዋዘይቲ’
ታሪኽ መኸተና ዘንጊዖም መስዋእቲ
ኣብ ብርኮም ዘተንፍሱ ክሳብ እታ መዓልቲ
ኣብ መንጎ 9 ኪዘርኡ ቕርሕንቲ :mrgreen:
ናይ ኣቦ ከይተርፍ ፈንዮም መጥቃዕቲ
ምስ ኣብዓኸ ስሚ ሂቦምና ክንሰቲ :mrgreen:
ቍሩብ ኣይሓንኩን ነገር ኣንጀብረርቲ
:mrgreen:

ናይ ምምህዳር እንግሊዝ “ሱዳናውያን ወተሃደራት”
ቢሎም ኪሰምዩዎም ነቶም ሽሕ ዕሱባት
ኣካ ገረመና ኪገብሩሎም ሕድገት፡
ንምዝላፍ ግና ንናይ ሃገር ኣቦታት
እታ ሴፎም በልሔት እታ ኣፎም ሸልሔት
ከምቲ ናይ ቀደማ ነገር ኣንበድበደት
ከምቲ ናይ ኣመላ ቂምታ ኣንጀብረረት
ሓባ ኣጽሙ እናለት እናኸሻኸሸት :mrgreen:
ጓል ዞም መለኮናት
ለኣኽታ ኣሚና ናይ ልባ ዳሕደሔት።

‘ፈላጥ’ እንተበልዎ እቲ ወዲ መድረሳ
ንወዲ ሃገር ወቀሳ፡
ንሱዳናዉያን ዕሱባት እንግሊዝ ወደሳ
ቄናን ሚዛን ረኣና ዘይብሉ መለሳ
“ዓገብ” ንብሎ ኣሎና ደቂ ሃገር ፎርሳ! :mrgreen:

“ኣይተስተዋሕድዎ!” ቢልና ኣሎና ንሕና ኤርትራውያን ደያኑ ማእከልን መስመርን ብኤርትራዊ ጭዉነት ሓበንን ፍናንን! :mrgreen:

ነገረ ኣ ን ጀ ብ ር ቲ!
:mrgreen: :mrgreen: :mrgreen:

Eri luv
Member
Posts: 456
Joined: 07 Dec 2013, 03:41

Re: ሰሞንኛው ግርድፍ ኤርትራዊ ግጥም (ነገር ኣንጀብረርቲ)

Post by Eri luv » 04 Jun 2024, 10:46

Your poem was a pleasure to read. You have a gift for writing wonderful poems.

Meleket
Member
Posts: 3827
Joined: 16 Feb 2018, 05:08

Re: ሰሞንኛው ግርድፍ ኤርትራዊ ግጥም (ነገር ኣንጀብረርቲ)

Post by Meleket » 07 Jun 2024, 02:42

Eri luv ግጥምና ስለዘስተማቐርካን ስለ ምትብባዕኻን ብልቢ ነመስግን!
Eri luv wrote:
04 Jun 2024, 10:46
Your poem was a pleasure to read. You have a gift for writing wonderful poems.
Meleket wrote:
04 Jun 2024, 08:19
Meleket wrote:
04 Jun 2024, 03:39
ነገር ኣንጀብረርቲ

መሲሎም ኪረኣዩ ሊቀ ሊቃዉንቲ
ቅዋም ኣየድልዪን ቢሎም ተሟገትቲ
ክንደይ ጋዜጠኛ ኪበሊ ኣብ ማእሰርቲ
ኩሉ ተራሕዩሎም ከምልቦም መደርቲ
ቀደም ተዛዘመ፡ ኪመልሱ ቕርሕንቲ
ኣፎም ከምዝሃቦም ነቦታት ዘለፍቲ
ንግብረ ሽበራውያን ዚብሉ “ተቃለስቲ”
ሳንሱር ዘይምልከቶም ዘረባ ኣንጀብረርቲ

ኣቦ ናቅፋ ኣዳል ዚብሉ “ተዋዘይቲ’
ታሪኽ መኸተና ዘንጊዖም መስዋእቲ
ኣብ ብርኮም ዘተንፍሱ ክሳብ እታ መዓልቲ
ኣብ መንጎ 9 ኪዘርኡ ቕርሕንቲ :mrgreen:
ናይ ኣቦ ከይተርፍ ፈንዮም መጥቃዕቲ
ምስ ኣብዓኸ ስሚ ሂቦምና ክንሰቲ :mrgreen:
ቍሩብ ኣይሓንኩን ነገር ኣንጀብረርቲ
:mrgreen:

ናይ ምምህዳር እንግሊዝ “ሱዳናውያን ወተሃደራት”
ቢሎም ኪሰምዩዎም ነቶም ሽሕ ዕሱባት
ኣካ ገረመና ኪገብሩሎም ሕድገት፡
ንምዝላፍ ግና ንናይ ሃገር ኣቦታት
እታ ሴፎም በልሔት እታ ኣፎም ሸልሔት
ከምቲ ናይ ቀደማ ነገር ኣንበድበደት
ከምቲ ናይ ኣመላ ቂምታ ኣንጀብረረት
ሓባ ኣጽሙ እናለት እናኸሻኸሸት :mrgreen:
ጓል ዞም መለኮናት
ለኣኽታ ኣሚና ናይ ልባ ዳሕደሔት።

‘ፈላጥ’ እንተበልዎ እቲ ወዲ መድረሳ
ንወዲ ሃገር ወቀሳ፡
ንሱዳናዉያን ዕሱባት እንግሊዝ ወደሳ
ቄናን ሚዛን ረኣና ዘይብሉ መለሳ
“ዓገብ” ንብሎ ኣሎና ደቂ ሃገር ፎርሳ! :mrgreen:

“ኣይተስተዋሕድዎ!” ቢልና ኣሎና ንሕና ኤርትራውያን ደያኑ ማእከልን መስመርን ብኤርትራዊ ጭዉነት ሓበንን ፍናንን! :mrgreen:

ነገረ ኣ ን ጀ ብ ር ቲ!
:mrgreen: :mrgreen: :mrgreen:

Meleket
Member
Posts: 3827
Joined: 16 Feb 2018, 05:08

Re: ሰሞንኛው ግርድፍ ኤርትራዊ ግጥም (ነገር ኣንጀብረርቲ)

Post by Meleket » 07 Jun 2024, 05:57

ብዛዕባ ጠቀነ ወ ጸለመ ንኣፍልጦዅም፡ ኣተርጕምኩም ንበብዎ። :mrgreen:
Meleket wrote:
15 Nov 2022, 07:49
የኣጼ ሱስንዮስን ኣሟሟት እንዲሁም ስለ ልጃቸው ኣጼ ፋሲል የተፈበረኩ "የገጽታ ገደላ" ትርክቶች በተመለከተ ያሰመርንበትን ክፍል ብታነቡት ለግንዛቤ ይረዳችኋል . . . "ግዮናዊነት" ከሚል ጽሑፍ የተቀነጨበ ነው። :mrgreen:
Meleket wrote:
07 Nov 2022, 10:53
ቢያነቡት ዕውቀት ከመገብዬት ሌላ የሚከስሩት ነገር የለም። ለትንታኔው ምስጋናው አንዱዓለምን አመስግነናል። :mrgreen:
ሰብእና ገደላ (ገጽታ ገደላ) _ የምስጋናው አንዱዓለም እዪታ

የተቃዋሚ ዋና መሳሪያ የሆነው ሰብእና ገደላ በዚህ የአማራነት እንቅስቃሴ ውስጥ ሳይጠቀስ መታለፍ የሌለበት ነው፡፡ ብዙዎችን ደህና ሰዎች ደጋግሞ እያደናቀፈ አላሰራ ያለ፡፡ ሰብእና ገደላ፤ ወይም ገጽታ ገደላ፡፡ ሰብእና (ገጽታ) ገደላ በተለይ በፖለቲካው ዓለም የፖለቲካ ተቋማትን እድሜ የሚተካከል ነው፡፡ ይሄ ዘዴ ሰውን ከስራው ለማደናቀፍ፣ በሰዎች ዘንድ ተቀባይነቱ እንዲሳሳ፣ ትግሉን ተስፋ ቆርጦ እንዲተው፣ ሞራሉ እንዲነካ እና ሁለተኛ አያሳየኝ ብሎ ከሚወደው ስራው ወይም ህዝብ እንዲነጠል ማድረጊያ ስልት ነው፡፡

ገጽታ ገደላ የደካሞች መሳሪያ ነው፡፡ በአካል የማይገድሉትን በምላሳቸው ይገድሉታል፡፡ በተግባርና በሀሳብ የላቃቸውን በአሉባልታና ሀሜት ሊያወርዱት ይሞክራሉ፡፡ ጀግናውን ፈሪ ያደርጉታል፡፡ ሰውን አውሬ ያስመስሉታል፡፡
በታሪካችን ከሚታወቁት ገጽታ ገደላዎች አንዱ አጼ ቴዎድሮስ ላይ የደረሰው ነው፡፡ አጼ ቴዎድሮስን በምላስ ለማሸማቀቅ “የኮሶ ሻጭ ልጅ” አሏቸው፡፡ እስካሁን የካሳ እናት ኮሶ ስለመሸጣቸው በአራት ነጥብ የደመደመ የታሪክ ምስክር የለም፡፡ ቢሆን እንኳ የእናቱ ኮሶ መሸጥ በምንም መልኩ ካሳን ሊገድለው አይችልም ነበር፡፡ አይሻል፣ ጉራምባና ሌሎችም የጦር አውድማዎች ላይ ያንበረከካቸው በኮሶ ማውራ (ዋንጫ/ቅል) ሳይሆን በጦርና በጎራዴ ነበር፡፡ ደካሞች ጦርና ጎራዴን በክንዳቸው መግጠም ሲያቅታቸው በምላሳቸው የኮሶ ማውራን ገጠሙት፡፡

አጼ ፋሲል ሰውነቱ ሁሉ ጸጉር ነው፣ ሴት አብሮ አሳድሮ ያንን እንዳትናገርበት ወደውሀ ይጥል ነበር፣ ለዛ ንስሀ ነው ሰባት ድልድይ እና 44 አብያተ ክርስቲያናት ያሰራው ይሉት ነበር፡፡ ይህ ገጽታ ገደላ ነው፡፡ ንጉሱ ሰው አልነበሩም ወይም የተለዩ ፍጥረት ነበሩ ለማለት ነው፡፡ ያሰሩት ያ ሁሉ የስልጣኔ አሻራ ከንጉሱ ረቂቅ አእምሮ የመነጨ እቅድ እና ፍላጎት እንዳልሆነ በመናገር ስራውን ሲያዳፍኑት ነው፡፡ የጎንደርን ስልጣኔ የዝሙት ንስሀ ፍሬ ሲያደርጉት ነው፡፡ የፋሲል አባት አጼ ሱስንዮስ ብርቱው ጦረኛ ዜና መዋእሉ እንደሚያስረዳው ለ28 አመታት ያለረፍት የተዋጋ ሰው ነው፡፡ ሰበቡ ምንም ሀይማኖት ቢሆንም ቅሉ ምላሱ ተጎልጉሎ ሞተ እየተባለ ነው አሙሟቱ እንኳ የሰው እንዳልሆነ ሲነገር የቆየው፡፡ ያ ሁሉ የዋለው ውለታ በሀይማኖት ባለመስማማቱ ብቻ በምላስ መጎልጎል መሞት ብቻ ነው የተዘጋው፡፡ አጼ ምኒልክን የተፈጥሮ ጥበባቸውንና የመሪነት “ካሪዝማቸውን” ለመካድ ስንት እና ስንት ነገር ይሏቸው ነበር፡፡ አሉላ አባ ነጋን በአጼ ዮሐንስ ዙሪያ የተሰባሰቡ ምላሰኞች “ወዲ ቁቢ” ወይም የደሀ/ገበሬ ልጅ እያሉ እስከማሳሰርና ማሻርም ደርሰው ነበር፡፡ አጼ ሀይለ ስላሴን የንጉሱን ጥበብና ማስተዋል ለመካድ ሲባል ቆሪጥ ምናምን እያሉ ስሙን የሚያጠፉበትም ምክንያት ያው የገጽታ ገደላ ስራ ነው፡፡ ልጅ ኢያሱ ያ ሁሉ ያደረገውንም ያላደረገውም ተጠቅሞ ስሙን በማጉደፍ ከጨዋታ ውጭ የተደረገው በዚሁ በገጽታ ገደላ ስራ ነው፡፡ ልጅ ኢያሱ በወቅቱ ከጀርመንና ቱርክ ጋር ወዳጅነት መመስረቱ ያንገበገባቸው እንግሊዝና ፈረንሳዮች ሴራ ሸረቡበት የሚሉም አሉ፡፡ እንግሊዞች በተለይ ከሱማሌ ሴቶች ጋር ሆኖ የሚያሳይ የሀሰት የፎቶ ቅንብር ግብጽ ውስጥ በ20 ሽህ ኮፒ አባዝተው አምጥተው በተኑ የሚሉ አሉ፡፡ ወግ አጥባቂው የወቅቱ ህዝብም ልጅ ኢያሱን ተቀየመ፡፡ የተባለውን ነገር ልጅ ኢያሱ አድርጎ ሊሆን ይችላል፡፡ ግን ለዛ የሚያበቃው አልነበረም፡፡ ያው ገጽታ ገዳዮች ከባዶ ነገር ገጽታ መግደያ ንጥረ ነገር የሚቀምሙትን ያህል ከትንሽ እውነት ላይ ተራራ የሚያክል ገጽታ ገዳይ ቁልል ይፈጥራሉ ለማለት ነው፡፡

ገጽታ ገደላ የነፍስያ ገደላ ምዕራፍ አንድ ነው፡፡ ገጽታውን ሲገድሉ አልሞትላቸው ያለውን በአካል ለመግደል ይሞክራሉ፡፡ ብርቱዎች ግን ያንን ገጽታ ገደላ ተቋቁመው ያልፉታል፡፡ ወደ እውነተኛ እና ታሪክ አይሽሬ ሰብእናም ይቀይሩታል፡፡
ቴዎድሮስ ኮሶ ሻጭ ለተባለው ሰብእና ገደላ ተነበርክኮ በቋራ በረሀዎች ቀርቶ ቢሆን ዛሬ የማይሞተውን ዋናውን ሰብእና ለታሪክ አያስተላልፍም ነበር፡፡ አጼ ምኒልክ ለተነሳባቸው ሰብእና ገደላ ተነብርክከው ቢሆን ኖሮ ዛሬ “ያለምጣም” አይሆኑም ነበር፡፡ ይሄ የጥንት በሽታ አሁንም አለ፡፡ ሲሻው በግላጭ፣ እንዲያ ሲል ከሀሳዊ ማንነት ጀርባ ሆኖ፡፡ ለዚህ በሽታ ዘመናዊ ቴክኖሎጅው የበለጠ ጥንካሬ ሰጥቶታል፡፡ የዛሬ መቶ አመታት ገደማ ግብጽ ድረስ የውሸት ፎቶ በማቀናበር የተጀመረው የገጽታ ገደላ ዛሬ ቴክኖሎጂውን ተጠቅሞ የት እንደደረሰ በየእለቱ የምናየው ነው፡፡ ነገር ግን ገጽታ ገደላን ያላለፈ እውነተኛውን ሰብእና ለታሪክ አያወርስም፡፡

የኮሶ ሻጭ ልጅ እየተባለ ስሙ የጠፋው ቴዎድሮስ ግን በዘመኑ ከነበሩት መሳፍንት ሁሉ የላቀ የፖለቲካ ራእይ የነበረው ሰው ነው፡፡ ለምሳሌ ለ21 ወራት የንጉሱ እስረኛ የነበረው እንግሊዛዊ ሄንሪ ብላንክ ስለሀበሻ አገር የእስራት ዘመኑ ሲያትት እንዲህ ይላል፡ - በሚቀጥለው የዘመቻ እለት ንጉሱ አስተርጓሚ የነበረውን ሳሙኤልን አሁንም አሁንም ጥያቄ እያስያዘ ይልከው ነበር፡፡ ከጥያቄዎቹም፡- የአሜሪካ ጦርነት አበቃ እንዴ? ምን ያህሉ ሞቱ? ምን ያህል ወታደሮች ነበሯቸው? እንግሊዞች ከአሻንቴዎች ጋር ተዋግተዋል እንዴ? ተዋግተው ወረሯቸውን? አገራቸው ችግር አለበት? እንደዚህ እንደኛ አገር ነው? የዳሆሜ ንጉስ ለምንድነው የራሱን ዜጎች እንደዛ የጨፈጨፋቸው? ምን ነበር ሀይማኖቱ?

ቴዎድሮስ በዚሁ በሄንሪ ማስታወሻ እንደምናነበው በቆራጣ በኩል ጣና ላይ ጀልባዎች እንዲሰሩለት ብዙ ደከመ፡፡ ፈረንጆቹም ችሎታ አልነበራቸውም፡፡ “ማንም የሚረዳው እንደሌለ ሲያውቅ ራሱ ግሩም የሆነ ከወደመደቡ ጠፍጣፋ በጣም ወፍራም የደንገል ታንኳ ሰራ፡፡ በሁለት ሰዎች እጆች የሚሽከረከሩ እንደ ኃይል መስጫ መርገጫ አይነት እጀታዎች ከጎንና ጎን ሰራለት፡፡ በእርግጥ የጋዝ መቅዘፊያ ፈልስፎ ሰራ-- የማሽከርከሪያው ክፍል ብቻ ችግር ቢኖርበትም፡፡ ውሀው ላይ ለረጅም ጊዜ አየነው፡፡ ይሁንና በደንብ ተሸከርካሪ እጀታዎቹ በደንብ እንዲቀዝፉ ወደ መቶ ሰዎች ያስፈልጉት ነበር፡፡ በሚያሳዝን ሁኔታ ግን ይህንን ብዙም ጥቅም ሊሰጠው የማይችለው ስራ ላይ ጊዜውን ሲያጠፋ ከሰፈረበት ካምፕ አራት ማይሎች በማይርቅ ቅርበት በአመጸኛ ሽፍቶች መከበቡን ዘንግቶት ነበር” ይላል ሄንሪ፡፡ ስለመቅደላው መንገድ ሲጽፍም “ቀስ በቀስ መንገዱን ሰራው፡፡ መንገዱ በአውሮፓዊ መሀንዲስ አይን እንኳ ትልቅ ግምት የሚሰጠው ነበር፡፡ በዛም መንገድ ሞርታሮቹን እና መድፎቹን አጓጓዘበት” ብሏል፡፡ ይሄንን ባለ ራእይ ግን በኮሶ ሻጭ ልጅነት ከመንገዱ ለማሰናከል ብዙ ተብሎበት ነበር፡፡

ገጽታ ገደላ የመጀመሪያውን የአማራ ድርጅት መስራችና መሪ እንዲሁም መስዋእት ፕ. አስራት ወልደየስንም አልለቀቃቸው፡፡ ፕ. አስራት ዘለፋ፣ ስድብና አድማ የገጠማቸው ከራሳቸው ወገን እንደሆነ ዛሬ ብዙዎቹ በቁጭት ይናገሩታል፡፡ አማራ እየታደነ በገደል እየተጣለ በነበረበት ወቅት አማራ ለምን ይነካል በማለታቸው ብቻ በህብረ-ብሄር ኢትዮጵያዊያን እና አማራ-ጠል የ60ው ትውልድ አባላት “አክራሪ፣ ዘረኛ” እየተባሉ ይወነጀሉ ነበር፡፡ አስራት ግን ከትምህርትም እጅግ የተማሩ፣ ከዝናም ዝና የነበራቸው ሰው ነበሩ፡፡ በእርሳቸው ዘመን “እኔ አማራ አይደለሁም፤ ኢትዮጵያዊ ነኝ” እያሉ ይኮፈሱ የነበሩት ሁሉ ሲያሳብቡ የነበሩት ተማርኩ ባይነትን እና ሁለንተናዊ ሰውነትን ነው፡፡ ነገር ግን ከአስራት አይደርሱም ነበር፡፡ አስራት እውነተኛ ትምህርት ስለነበራቸው እውነተኛ የህዝብ ፍቅር ነበራቸው፡፡ ከእውነተኛ እውቀትና ትምህርት የህዝብ ፍቅር፣ የሰው ፍቅር ይመነጫል፡፡ ከይስሙላ እውቀትና ትምህርት ግን ሌብነት፣ ሀሜተኝነት፣ ጨካኝነት፣ አሉባልተኝነትና ግብዝነት ይወጣሉ፡፡

የሀበሻ ትምህርት በእውነት ወይም ሀሰት ሞዴል መስራቱ ራሱ ሌላው ችግር ነው፡፡ መሀል አልባ የኢትዮጵያዊያን ህይወት እንግዲህ መቸም ከ66ቱ አብዮት ፍንዳታ ጊዜ የበለጠ የተንጸባረቀበት ጊዜ የለም፡፡ ጤዛ ፊልም ላይ ፕሮፍ. ኃይሌ ገሪማ የጭብጥ መሪም አድርገውታል፡፡ ተስፍሽ “ወይ ከእኛ ነህ ወይ ከዛኛው ነህ፣ መሀል ላይ መሆን አትችልም፤ መሀል ሰፋሪ በሁለት ጥይት ይመታል ይሉሃል” ብሎ ለአንበርብር የሚያስረዳበት ቦታ ማለት ነው፡፡ ይህ ምን ያመለክታል? በኢትዮጵያ ውስጥ የሰው ልጅ መሀል ላይ መኖር አይችልም፡፡ ዳር እና ዳር ሆነህ ትጓተታለህ፡፡ ኃይል ያገኘው ጎትቶ ወደመሀል ያመጣህና ይከሰክስሀል፡፡ መሀሉ የምትከሰከስበት እንጅ በሰላም የምታርፍበት አይደለም፡፡

ይህን በሽታ የምናድግበት ሸፋፋ የትምህርት ስርዓት ያባባሰው ይመስላል፡፡ ለተማሪዎች ከመዋእለ ህጻናት እስከ ዩኒቨርሲቲ ድረስ “እውነት/ሀሰት” የሚል ፈተና ብቻ ነው የሚቀርበው፡፡ ይህም ማለት ለኢትዮያዊ ሁሉም ነገር እውነት ነው ወይም ሀሰት ነው ማለት ነው፡፡ መሀል ላይ ለአከራካሪ ሀሳብ ቦታ የለም፡፡ አከራካሪ ሀሳብ በኢትዮጵያዊያን አእምሮ የለም፡፡ ሁሉም ነገር እውነት ወይ ውሸት ከሆነ ለምን ክርክር ያስፈልጋል!! እውነትነቱን የሚጠራጠር የግድ እውነት ወይ ሀሰት ማለት ስላለበት አንዱን ይመርጣል፡፡ አንተ እውነት እንዲል ፈልገህ እሱ ውሸት ካለ በዱላ ብለህ እውነት እንዲል ታስገድደዋለህ፡፡

በዚህ እውነት/ሀሰት የአእምሮ ስሪት ላደገ ማኅበረሰብ መከራከር አዲስ፣ መፈረጅ ግን ልማድ (“ኖርማል”) ነው፡፡ አእምሮአችን በጥንዳዊ አስተሳሰብ የሚሰራ ነው፡፡ ሌቪ ስትራውስ የተባለ ፈረንሳዊ አንትሮፖሎጅስት/ሶሲዮሎጅስት “ባይናሪ ኦፖዚሽን” ይለዋል፡፡ ምን ማለት ነው? የሰው ልጅ አእምሮ የአሰራር ስርዓት ጥንትም አሁንም በሁሉም ቦታ ተመሳሳይ ነው፡፡ ማለትም በጥንድ ተቃራኒ ዘዴ ነው የሚያስበው ይላል፡፡ ለምሳሌ የሰው ልጅ አእምሮ ጨለማ ካለ ብርሀን አለ ብሎ ያምናል፡፡ ሞት ካለ ህይወት አለ ብሎ ያምናል፡፡ መሄድ ካለ መምጣት አለ፤ ጥሬ ካለ የተቀቀለ አለ ብሎ ያስባል፡፡ ነገር ግን ይሄንን ጥንዳዊ የአእምሮ ስሪት ባህል (ስልጣኔ) ከጥንዳዊነት ወደ ተተንታኝ አሳብነት ቀይሮታል፡፡ በብርሀን እና በጨለማ መካከል ጸሀይ ግባት፣ ምሽት፣ ውድቅት፣ ወጋገን፣ ንጋት፣ ጠዋት፣ ቀን እየተባለ የሚተነተን ብዙ አሀድ አለ፡፡ በሌላውም ሁሉ አስተሳሰብ እንደዛው፡፡

የኢትዮጵያ የትምህርት ስርዓት ግን ያው የጥንቱ የአእምሮ ስሪት ውስጥ እንደተወሸቀ ነው፡፡ እውነት ወይ ውሸት በሚል አስተሳሰብ፣ ወይም ነው ወይም አይደለም በሚል አስተሳሰብ የተቃኘ ነው፡፡ በእውነት እና በውሸት መካከል ገና እውነት እና ውሸትነቱ ያልለየ፣ ያልተጠና፣ ያልተረጋገጠ አስተሳሰብ መኖሩን አይረዳም፡፡ አንዳንድ በማህረሰቡ እንደ እውነት የተወሰደ ነገር ግን ቆይቶ ውሸት የሚሆን፤ አንዳንድ በማህበረሰቡ እንደውሸት የተወሰደ ግን እውነት የመሆን እድል ያለው አስተሳሰብ መኖሩን አያውቅም፡፡ ለምሳሌ የዚህ ጥንዳዊ አስተሳሰብ ውጤቶችን እንይ፡፡ ምኒልክ ጨቋኝ ነው ወይ አይደለም፡፡ ከነው እና አይደለም ውጭ ሌላ ምርጫ የለህም፡፡ ነው ብለህ ትስማማለህ ወይም አይደለም ብለህ ትጣላለህ፡፡ አማራ አለ ወይም የለም ይልሀል፡፡ ለምን ብለህ ብትጠይቅ መልስ አታገኝም፡፡ አለ ብለህ ትወገዛለህ (አሁን መፈራት ነው በእርግጥ)፤ ወይም የለም ብለህ ገልፍጠህ ይገለፈጥልሀል፡፡ የአማራ ብሄረተኝነት አለ ወይም የለም ተብለህ ትጠየቃለህ፡፡ አእምሮህ በተሰራበት የእውነት/ሀሰት ጥንዳዊ አሰራር መሰረት የለም ወይ አለ ብለህ ትመልሳለህ፡፡ ለምን ብሎ የሚጠይቅህ የለም፡፡ ቢጠይቅህም የምትመልስለትን ሊረዳው አይችልም፡፡ ምክንያቱም አእምሮው ለጥንዳዊ ድምዳሜ እንጅ ለመካከለኛው ትንተና ስላልሰለጠነ፡፡ አማራ ጨቋኝ ነው ወይስ አይደለም ተብለህ ትጠየቃለህ፡፡ አይደለም ብለህ ትጣላለህ ወይም ነው ብለህ ይጨበጨብልሀል፡፡

[ “ግዮናዊነት የአማራ መነሻ እና መድረሻ” ምስጋናው አንዱዓለም (መለክ ሐራ) ከጻፈው መጸሐፍ ገጽ 311-314 የተቀነጨበ]

Meleket
Member
Posts: 3827
Joined: 16 Feb 2018, 05:08

Re: ሰሞንኛው ግርድፍ ኤርትራዊ ግጥም (ነገር ኣንጀብረርቲ)

Post by Meleket » 08 Jun 2024, 02:18

ንገብርኤል ኤድሞንዶ ኣሕሊፉ ዝሃበ በዓል ስልጣን ኃይለስላሰን ሰላይ ናይ ጥልያንን መን ኔሩ? ንገምት’ዶ

ብዓል ስልጣን ኃይለስላሰ እሞ ከኣ ምስቶም 60 ዝተኣስረ፡ ገብራኤል ኣብ ቤት ማሕቡስ ከይዱ ዘዘራረቦ ገጽ (350-352)

ብኣገላልጻ ተስፋዬ ደጃዝማች ዝነበረ

መን ምኳኑ ዘይተአልጸሉ ምክንያት “ኣቦሓጎታቶም ብዝፈጸምዎ ጌጋ ዕዳ ናይቲ ህልው ወለዶ ንኸይከውን ብምባል

ኣብ ገጽ 350-352 ዘሎ ዛንታውን እዚ በኣል ስልጣን ካብ ደቁ ሓደ ምስ ደበሳይ ገብራኤል ኣብ ማድሪድ ተመሃሮ ኔሮም እዮም።

እቲ ዝገርም እቲ ኣብ ገጽ 294 ዘሎ መልእኽቲ ይርጋኣለም ኣብቲ ናይ ትግርኛን እንግሊዝን ትርጉም እዚ መጸሐፍ ከምዘሎ ኣይኣተወን።


ኣብ ዝነበሩሉ ቤት ማእሰርቲ ክርኢ ነዓይ ዝወሰደኒ ይቅሬታ ከምዝገበረሎም ግን ከምዘይርስዖ ኣረጋጊጹለይ። ከም ዘይድሕኑ ድማ ነጊሩኒ። ኢዱ ዊጥ ኣቢሉ ናብ ቤተ መንግስቲ ኣመልኪቱ ድማ “ኢዚ ኩሉ ጥፍኣት ናይ’ዚ ርጉም ሰብኣይ ኢዩ” ኢሉ ረጊምዎ። ኣብ’ቲ በራንዳ ኮይኖም ከለው ሰላም ዝበሎም እሱራት፡ ድማ ድገዝማቲ ሶሎሞን ኣብርሃም፡ ጠቅላይ ሚኒስትር ኣክሊሉ ሃብተወልድ፡ ኣቶ ኣካለዎርቅ ሃብተወልድን ናይ ግቢ ሚኒስትር ኪዳነ ወልድን ካላኦትን ኔሮም። ክፍለጥ ዘለዎ እዚኦም ኩሎም ኣብ ስልጣን ከለው ዘሕዘንዎ ሰባት ዮም ኔሮም።
የኑረነቢ ማኅደር - ይርጋለም ገብርኤል ካሰፈረው ማስታወሻ ገጽ 294


ንምውርዛይ ቦታ ዬለን!
:mrgreen:
Meleket wrote:
04 Jun 2024, 03:47
ኣጸሓሕፍኡን ርቀቱን ምስ ዉሩይ ደራሲ ተስፋዬ ገብርኣብ ዘመሳስልዎ ሰባት ስለርኣና። እስከ ነዛ ዉሩይ ደራሳይን ተመራማራይን ነፍሲኄር ተስፋዬ ገብርኣብ ብኢዱ ዝጸሓፎ ናይ ኣምሓርኛ “የኑረነቢ ማሕደር” ነንብብ ኣሎና

ገጽ 294 ነቢብና ነጢርና ገጽ 350-352 በጺሕና ኣሎና’ሞ እስከ ጦብላሕታኹም ሃብሩና! :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen:

ሓቂ ምስ ገለጽና ሓሶት ነሸቝርራ
ፍለጡና በሉ ንሕና ኢና ኤርትራ! :mrgreen:

Meleket wrote:
04 Jun 2024, 03:11

ገለ ኣብ ማድሪድ ዝተማህረ ወዲ ሓወቦ ወይ ጓል ሓወቦ ኔሩዎ’ዶ እንተዝሓተልና ጽቡቕ ነቢሩ? :mrgreen:
Fiyameta wrote:
27 Dec 2021, 13:32

Meleket
Member
Posts: 3827
Joined: 16 Feb 2018, 05:08

Re: ሰሞንኛው ግርድፍ ኤርትራዊ ግጥም (ነገር ኣንጀብረርቲ)

Post by Meleket » 08 Jun 2024, 02:50

Meleket wrote:
05 Dec 2022, 10:06
ስምንተኛው ሽ ደረሰ መሰል፡ የ "9/11 'አሸባሪዎች' እንደ ጀግኖች ተቆጥረው በኤርትራዊው ኣርቲስት በ Awel Seid "ተቃለስቲ ማለትም ታጋዮች" እየተባሉ ነው" (14ኛ ክፍል ቪዲዮውን ይመልከቱ) :mrgreen: ይህን መሰሉ መረን የለቀቀ ኣመለካከት፡ ህዝብንና የዋሆችን እንዳያሳስት፡ መታረም እንዳለበት መግለጽ ደግሞ ኅሊናዊ ግዴታችን ነው፡ ለኛ ለኤርትራውያን የመሃልና የመስመር ዳኞች:lol:

ጐበዝ ሚናህን ለዪ "አሸባሪን አሸባሪ" እንዲሁም "ታጋዪን ታጋይ" ማለት የግድ ይላል። አሸባሪ በሽዎች የሚቆጠሩ ስቪሎችን ዒላማ ኣድርጎ አጥፍቶ ይጠፋል፡ ታጋይ ደግሞ በሽዎች የሚቆጠሩ ሰላማውያን ዜጎች ሰላማቸው እንዳይደፈርስ፡ ራሱን መስዋእት በማድረግ የብዙዎችን ሰላም ይታደጋል። ኣይደለም እንዴ?

ዶማም ዶማ ኣካፋም ኣካፋ መባል ኣለበት። ኣይደል?
:mrgreen:
Meleket wrote:
06 Dec 2022, 06:02

ግብረ-ሽበራውያን” ናበይ ደኣ ኣበሉ፧

ሰላማውያን ዜጋታት በልማማ ዝቐትሉ፡
3ሽሕ ሰባት አብ ቅርዓት ዝቐትሉ፡
ስቪላት ቐዚፎም ህዝቢ ዝብድሉ፡
ማንታ ሕንጻ ኣዕንዮም ደምነት ዝተኽሉ፡
ብጽልኢ ኣዕበድቢዶም፡ ሰላም ዝምንጥሉ፡
ተቃለስቲ’ እዮም እንካብ ተባህሉ፡
እቶም “ግብረ-ሽበራውያን” ናበይ ደኣ ኣበሉ፧

(ዝክረ ሰማእታት 9/11)
:mrgreen:
ታሪኩን በመልክ በመልኩ መስመር ለማስያዝ ያክል ነው። :mrgreen:

Meleket
Member
Posts: 3827
Joined: 16 Feb 2018, 05:08

Re: ሰሞንኛው ግርድፍ ኤርትራዊ ግጥም (ነገር ኣንጀብረርቲ)

Post by Meleket » 12 Jun 2024, 09:15

እዙይ ሕዝቢ ከንቕሕ ኢየ ኢሉ ዓንገረር ዚብል ወዲ፡ ሓደ እዋን ያኢ “ሃገራዊ መዝሙር ኤርትራ ባሕሪ ዚብል ቃል የብሉን እሞ ዳግመ ግምት ኪግበረሉ ኣለዎ” ዚቓናኡ ዘረባ ከይሓፈረ ኣስሚዑና ነበሩ። ሓዲሽ ሃገራዊ መዝሙር ኪገጥመልና ኢዩ ግዲ ሓሊሙ! “ዘይሓፍር ድሙ፡ ዙ 23 ስሙ” ከይበሃል’ባ እዚ ዘላፊ ኤርትራዉያንን ወዳሲ ሱዳናዉያን ዕሱባት ወተሃደራት እንግሊዝን! :mrgreen:

ንምዃኑ ትርጉሙ ናይ “ኤርትራ” ዚብል ቃል ይፈልጦ ዲዩ፧ :mrgreen: ኣብ ሃገራዊ መዝሙር ኤርትራና ከ ክንደይ ግዜ ዲና "ኤርትራ" ነድምጽ። በጃኹም እቶም ጽሑፋት እትህብዎን "እትኵስኩስዎን" ካድራት ነዡይ ሓቂ ኣጕስሙዎ፡ ቢልና ኣለና ንሕና ኤርትራዉያን ደያኑ ማእከልን መስመርን ብኤርትራዊ ጭዉነት ሓበንን ፍናንን።
:mrgreen:

Meleket
Member
Posts: 3827
Joined: 16 Feb 2018, 05:08

Re: ሰሞንኛው ግርድፍ ኤርትራዊ ግጥም (ነገር ኣንጀብረርቲ)

Post by Meleket » 13 Jun 2024, 09:52

viewtopic.php?f=2&t=193282
Meleket wrote:
02 Sep 2019, 05:14
ንደንደን ወሊዱ ካብ ተባህለ አዳል፣
አዳል’ከ ንርእሱ ፍረመን ይበሃል፧


ታሪኽ እምቢታና ኩሉ እንተዝግንጸል፣
አቦ ደንደን አዳል አይዀነን እቲ አወል፣
ድሙቕ ታሪኽ ኣሎ ከቶ ዘይኽወል።

ንቱርኪ መኸተ ንምስሪ መኸተ፣
ንትግራይ መኸተ ንጥልያን መኸተ፣
ንእንግሊዝ መኸተ ንጦቢያ መኸተ፣
ኣብዚ’ዩ ዚጥርነፍ አዳል ምስ ዓዋተ!!!

ኣይበቖለን አዳል ትም ኢሉ ብርእሱ፣
‘ንደንደን ኪወልድ’ ታሪኽ ተተርኢሱ፣
ታሪኽ ሮብሮብያ፣ ሓዝሓዝ ተወከሱ፣
ታሪኽ ናይ እምብለይ ናይ ሓላይ ሰልሱ።


:mrgreen:
ንሓቂ ምስ ገለጽና ንሓሶት ነሸቍርራ፣
ንጸላኢ ጥምረትና መሬት ነንገርግራ፣
ፍለጡና በሉ ንሕና ኢና ኤርትራ ራ ራ ራ!
:mrgreen:
Meleket wrote:
16 Sep 2019, 04:57
ዛንታ ውልቀ-ዝኽሪ ካብ ግዜ ቍልዕነት ክሳብ ሓርነት ናቕፋ” ዚብል ርእስ ዘለዋ መጸሓፍ ዘዳለወ ኣባል ሓይልታት ምክልኻል ኤርትራ፡ ተጋዳላይ ኮለኔል ኣስረስ ኢሳቕ፡ ብዛዕባ ግዜ ቍልዕነቱን፡ ኣብ ጥሪ 1975 ምስ 800 ናብ ገድሊ ዝጽንበሩ ዜጋታትና ካብ ባሕሪ ባራ ናብ ብሌቓት ሳሕል ንምእታው ንዝገበርዎ አድካሚ ናይ 8-9 መዓልታት ጉዕዞን ከምኡዉን ብዛዕባ ከበባን መጥቃዕቲን ናቕፋ ብሸነኹ ንዝረአዮ ታሪኽ ይትርኽ። ከም መጠን አባል ኣሃዱ ከቢድ ብረት፡ ተራ ኣሃዱ ከቢድ ብረት እንታይ ይመስል ከምዝነበረውን ይገልጽ። ግሩም ትረኻ!

ኣብ ግጥምና ንዝሰዃዕናየን “ደንደን”ን “ሓላይን” ዝብላ ቃላት እዉን ኣብ ዛንትኡ ኣብ ገለ ሸነኽ ብከምዚ ጠቂሱወን ይርኸብ፦

“ሰዓት 10:00 ኣቢሉ፡ ነፋሪት ብልዕሊ ዝባን ደንደን (ኣብቲ እዋን’ቲ ደንደን ከም ዝበሃል ኣይንፈልጦን ነይርና) ገፈፍ እናበለት ክትመጽእ እንከላ፡ ቅድሚ ድምጻ፡ ሊላ ክትመስል ብኣካል ረኣናያ። “መጺኣ! መጺኣ!” ኢልና ብህጹጽ ኣብ ምድላው አተና። ደሽካና ናብ ጸረ-ኣየር ለዊጥና ድልውነትና አረጋገጽና። _ _ _ ”
ብምባል ነቱይ ኩነት ይገልጾ። ገጽ 115
እታ ቅድሚ ዓመት ንመጀመርታ ግዜ ኣብ ልዕሊ ናቕፋ መጥቃዕቲ ዘካየድናላ ዕለት 27 መስከረም ኣርከበት። ኩልና ተጋደልቲ መመዝገብና ሒዝና ተዅሲ ዝጅመረሉ ናይ ዜሮ ሰዓት ተጸበና። ሰዓት ክንደይ ተዅሲ ከም ዝጅመር፡ ብዘይካ እቶም ዝምልከቶም ሓለፍቲ፡ ዝፈልጥ ኣይነበረን። መሬት ወጊሓ፡ ጸሓይ’ውን በረቐት። ምብራቓ ጥራይ ዘይኰነ፡ ሰዓት ብሰዓት እናተተኻኽአ ምድሪ ኣጸቢቑ ረፈደ። “ተዅሲ ደኣ መዓስ ድዩ ዝጅመር፧ ግዜ’ምበር ሃዲሙ፧” በለኒ እቲ ምሳይ መድፍዓጂ ዶሽካ ዝነበረ ብጻይ ወልደገርግሽ። “እንታይ’ሞ ፈሊጠ!” ካብ ምባል ሓሊፈ ካልእ ዝሃብኩዎ መልሲ አይነበረን። ካብ’ቲ ዶሽካና ተተኺሉሉ ዝነበረ በሪኽ ጎቦ ሓላይ፡ (ሓላይ መአዘዚ ቦታ ኣባል መሪሕነትን ኣዛዚ ከበባ ናቕፋን ዝነበረ ዓሊሰይድ ዓብደላ’ያ ነይራ) ኣማዕዲና ናብ ናቕፋ ገጽና እንተ ጠመትና፡ ጸላኢ፡ ንመጥቃዕቲ ተዳሊና “ጀምር!” ዝብል ትእዛዝ ንጽበ ከም ዝነበርና፡ ሓበሬታ ከም ዘይነበሮ ዘረድእ፡ ገለ ተሰሪዑ፡ ገለ ብውልቂ ኣብ ማእከል ከተማ ናቕፋ ካብ-ናብ ተውዛሕዛሕ ይብል ነበረ። ገጽ 151


Meleket
Member
Posts: 3827
Joined: 16 Feb 2018, 05:08

Re: ሰሞንኛው ግርድፍ ኤርትራዊ ግጥም (ነገር ኣንጀብረርቲ)

Post by Meleket » 10 Aug 2024, 04:53

ለዋህ ኤርትራዊ ዘረባይ ስምዓኒ
ዓፍራ ከይትረግጽ መሲሉካ እምኒ።
ስነጥበበኛ ሓርበኛ ስዉእ የማነ ገብረሚካኤል ባርያ

መታን መቓቓሊ ተንኮል እንግሊዝን ደቂ ሃገርን ከነለሊ፡ እስከ ነዚ ታሪኽ ንንበብ። ብኤርትራዊ ጭዉነት ሃበንን ፍናንን ነቲ ዝንቀስ ክንነቕስ፡ ነቲ ዝንቀፍ ክንነቅፍ፡ ነቲ ዚሙገስ ድማ ክንሙግስ ንሕና ኤርትራዉያን ደያኑ ማእከልን መስመርን

ካብ ምዕራፍ 8 ሸኽ ኢብራሂም ሱልጣን ዛንታ ቓልሶም ብቓሎም

እዚ ቓለ መሕተት ብ1982 ኣብ ካይሮ (ግብጺ) ብኽልተ ኣባላት ህ.ግ.ሓ.ኤ. ተጋዳላይ የሱፍ ሳይቕን ተጋዳላይ ኣሕመድ ድሕሊ ናብ መንበሪ ቤት ኣቦና ሸኽ ኢብራሂም ሱልጣን ዝተገብረ ኾይኑ ክልተ ሰዓትን ፈረቓን ዝወሰደ እዩ። እቲ ቓለ-መሕተት ብትግረ ኾይኑ፡ ጽማቝ ትርጉሙ ብትግርኛ ብኸምዚ ዝስዕብ ቀሪቡ ኣሎ። . . . ገጽ 150

[ውሕሃን ሸርሕታት እንግሊዝን ኢትዮጵያን] ካብ ገጽ 167

ገለ ኣብነታት ንምጥቃስ፦ እንግሊዝ ኣብ ኤርትራ ስኒት ኣብ መንጎ ኣስላምን ክርስትያንን ከምዘየለ ንምእማን ካብ ዘጻወድዎ ሸርሒ ድማ፡ ነስረዲን ዝብሃል ዜጋ ኣብ እምባደርሆ ተቐትለ። ወዲ እምባደርሆ ኣብ ርእሲ ምዃኑ፡ ኣስላማይ ኣብ ዝሞቶ ኸም ዝቕበር እናፈለጡ፡ እቲ ሬሳ ኣስመራ ኸም ዝመጽእ ገበሩ። ነዚ ምስተዓዘብና፡ እቲ ድሮ ተፈጢሩ ዝነበረ ዘይምትእምማን ኣብ መንጎ ኽልቲኡ ሃይማኖታት ናብ ረጽሚ ኸየምርሕ ስለ ዝፈራሕና፡ ውሑዳት ክንቀብሮ ወሰንና። እንተ ኾነ ህዝቢ ዅሉ ብነድሪ ወጺኡ ሰዓበና፡ ኣብ ከባቢ ጐደና ለገሰት ብቐጽሪ ኣመንዝራታት ዝፍለጥ ዝነበረ ምስበጻሕና፡ ጃብር ከሊፋ ዝብሃል ጀበርቲ መንእሰይ (ድሒሩ ኣባል ማሕበር ኣንድነት ዝኾነ) ቡምባ ኢድ ናብቶም ኣብቲ ኸባቢ ዝነበሩ ኽርስትያን ሰንደወ። ሻቡ ድማ ገና መቓብር ከይበጻሕና እቲ ግጭት ተባርዐ። ኣዛዚ ፖሊስ ዝነበረ ዘርእማርያም ሃንስ (ወዲ-ኣዛዚ)፡ ባዕሉ ብመትረየስ ክትኵሰልና ወዓለ። ዋላ’ኳ ካፕተን ክሪስን ካፕተን ጉለርን ኣብ መንጎ ኣትዮም እቲ ግጭት ንግዚኡ እንተ ሃድ፡ ኣብ ኣስመራ እቲ ግጭት ልዕሊ ሓደ ሰሙን ቀጸለ። ከም ሳዕቤኑ ድማ ልዕሊ 30 ካብ ኣሕዋትና ክርስትያን ክሞቱ ከለዉ፡ ልዕሊ 35 እውን ካብ ኣስላም ሞይቶም። ኣብ መወዳእታ ብጻዕርን መንጎኝነትን መራሕቲ ሃይማኖት (ኣቡነ ማርቆስን ሙፍቲ ኤርትራን) እቲ ግጭት ብሰላም ዓረፈ። ድሒሩ እቲ ዅነታት ምስ ሃድኣ፡ ‘እንግሊዝ ምስ ፖሊስ (ብቐንዱ ኣዛዚ ፖሊስ ዘርእማርያም ወዲ-ኣዛዝ ዝርከቦም) ዘርያ ሃሪማትና’ ዝብል ክሲ ኣቕሪበ። ዘርእማርያም ተጸዊዑ፡ ተሓቲቱ፡ ንሱ ንላዕሊ’የ ተዅሰ ኽብል ሞጕቱ፡ ብዓል ካፕተን ጉለርን ካፕተን ክሪስን ግን ባዕልና ርኢናዮ ኽብሉ መስኪሮም። እንግሊዝ ብጀኻ ነንሕድሕድና ኣቀራሒኖምና እምበር፡ ኣብ ልዕሊ ዘርእማርያም ወላ ሓንቲ ስጕምቲ ኣይወሰዱን። እዚ ዅሉ ፍጻመታት እናተኻየደ ኸሎ፡ እታ ሓሙሽተ ሃገራት ዝኣባላታ ጉጅለ መጽናዕቲ ልኡኽ ው.ሕ.ሃ. ኣብ ኤርትራ ብኣካል ነቲ ዕግርግር ትዕዘቦ ነበረት። (ገጽ 167-8)
. . .
ከም መቐጸልታ ናይቲ ኣብ መንጎና ኽፍጠር ዝደልይዎ ምልሕላሕ ሓድነት ድማ፡ ካብ ከረን ዓሰርተ-ሓደ ሰባት ካብ ብሄረ ትግረ (ባርህ፡ ስዒ-ሓምድ፡ ኣቦከር ዓብደላ ሓደገ፡ በሮምበራስ ስዒድ፡ ሓምድ-ዓብደላ፡ ሮመዳን-ዓብደላ፡ ማህሙድ-ዕመር፡ ኢብራሂም ገደብ፡ ሳልሕ ሙሳ ሓምዱ፡ መሓመድ ዕመር መሓመድ) ኣንድነት ተቐቢልና ኢሎም። ጸኒሖም ካልኦት ዓሰርተ-ሓደ ካብ ጀበርቲ (ኢብራሂም ሓጅ ሳልሕ፡ ዓጣ ሓሰን፡ ፈረጅ ሓሸው በለሊ፡ ኣድም ኢብራሂም ኣመናይ ካልኦትን) ድማ ሃይለስላሴ ኣብ ከረን ኣብ ዝመጽኣሉ እዋን፡ ብተመሳሳሊ መንገዲ ንሕና ደቂ ኣንስቲ፡ ደቂ ኣዕይንቲ ተጋሩ ኢና፡ ኣንድነት ተቐቢልና ኣለና በሉ። ኣብቲ ኣጋጣሚ እቲ ኣህመድ ጠይብ (ግድብ) እዞም ኣዓሰርተ-ሓደ ናይ ትግረን እቶም ኣሰርተ-ሓደ ናይ ጀበርትን ገንዘብን ሽመትን ዝደልዩ እዮም ንዓና ዝውክሉ ኣይኮኑን፡ ብምባል ንሃይለስላሴ መለሱሉ፡ ብምባል ብብዙሕ መንገዲ ኸምዝፈተንዎም ኣዘንተዉ። (ገጽ 172)

መወከሲና ፡
ኢብራሂም ሱልጣን ዓሊ (1909-1987)
“እቲ ምቕሊ ኤርትራ ዘድሓነ ሓርበኛ!”
ዝርእሱ ብእምነቱ ተስፋይ ዝተዳለወ መጽሓፍ ኢዩ።

Post Reply